Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2009

Όνειρο

Σήμερα ήρθε ο βουλευτής Π. στο χωριό μας. Μαζευτήκαμε όλοι στο καφενείο και εκεί μας παρουσίασε το νέο νομοσχέδιο που αφορά τις επενδύσεις που θα γίνουν για τις αγροτικές παραγωγές στην περιοχή μας.  Στην περιοχή μας έχουμε τέσσερεις βουλευτές αλλά ο Π. έχει αναλάβει τα θέματα οικονομικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Εγώ  υποστηρίζω την Α. -παρακολουθεί τα θέματα της Κοινωνικής συνοχής- γιατί είναι πιο δραστήρια, γεννάει το μυαλό της αλλά έτσι κι αλλιώς κάθε βουλευτής στον τομέα του πρέπει να είναι καλός γιατί αλλιώς . . . .

Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2009

Οι εν Αθήναις εν Θεσπιαίς



Η Αθήνα είναι κράτος κοντά στην Βοιωτία. Εκεί ζουν τα αδέλφια μας οι εν Αθήναις. Μετανάστες της δεκαετίας του εξήντα που τώρα έχουν πια για τα καλά εδραιωθεί εκεί και προκόψει. Τουλάχιστον έτσι δείχνουν. Απόμαχοι και απόστρατοι, με καλλιτεχνίζουσες ευαισθησίες, συλλέκτες αναμνήσεων που τις παρουσιάζουν στο περιοδικό τους, όψιμοι στιχοπλόκοι ομοιοκαταληξιών και συναισθηματίες κειμενογράφοι. Όπως εμείς φαντάζομαι ότι κι αυτοί, μαζεύονται στην Αθήνα σε κάποιο καφενείο, αραιά και που και συζητάνε διάφορα για τα τέως και τα νυν, πετάνε κάνα αρβανίτικο και απαγγέλουν τα στιχάκια τους. Πάνε ταβέρνα κάποτε, όπως κι εμείς, και κάνουν χορό όπου κόβουν καθυστερημένα αλλά εθιμοτυπικά την πρωτοχρονιάτικη πίτα τους. Κάνουν ότι μπορούν για να δείξουν το χωριό που είναι μέσα τους. Το περιοδικό τους για τις Θεσπιές, είναι όλο "άλλοτε" και καθόλου "τώρα". Το βλέπω στα τραπέζια του καφενείου μας και σχολιάζουμε τις φωτογραφίες που είναι από "άλλοτε" και προσπαθούμε να αντιστοιχήσουμε τις φάτσες με τους συμπολίτες μας.

Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2009

Πληροφορίες και γνώση

Εδώ και χρόνια διάβαζα αραιά και που εφημερίδες. Μου αρκούσαν οι ειδήσεις στα κανάλια. Από τότε που άρχισα όμως να πατάω τα πλήκτρα στο λάπ-τοπ, όλες οι πληροφορίες είναι πλέον διαθέσιμες όποτε θελήσω και μάλιστα χωρίς να τις ζητήσω..

Δια της οθόνης, μπορείς να ταξιδεύεις όπου θες, να βλέπεις φωτογραφίες και βίντεο από τα μέρη αυτά και να γνωρίζεις ανθρώπους -που δεν θα συναντήσεις ίσως ποτέ- χωρίς να το κουνήσεις από το τραπέζι σου. Λες να γίνουμε κι εμείς σαν τον Σωκράτη και τον Πλούταρχο που έγιναν διάσημοι σοφοί λείποντας σπάνια από την αγορά της πόλης τους;

Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2009

Οι Αλβανοί μας


Στα 1905, με ένα πλοίο που ξεκίνησε από την Πάτρα, έφτασε ο παππούς μου στη γη της επαγγελίας, στη Νέα Υόρκη.  Ήταν τότε περίπου δεκαοκτώ χρονών. Τον κατέγραψαν και τον άφησαν να περάσει στον παράδεισο.  Στα αρχεία των Αμερικανών η προέλευση  του παππού μου περιγράφεται ως  
Albanian, Thives, Greece (δηλαδή Αλβανός από την Θήβα, Ελλάδα! ). Φαντάζομαι τον αμερικανό υπάλληλο του Οργανισμού Μεταναστών να προσπαθεί να βγάλει άκρη με τον λεβέντη που είχε μπροστά του, που με τους φίλους συνταξιδιώτες του (βρώμικοι και ταλαιπωρημένοι όλοι τους από το πολυήμερο ταξίδι) μιλούσε συνωμοτικά μεταξύ τους μια άλλη γλώσσα από τα ελληνικά.  

Όποιος θέλει μπορεί εκεί να ψάξει για τον παππού του επίσης (http://www.ellisisland.org) και αφού θαυμάσει την οργάνωση της τότε Αμερικής, μιας κοινωνίας προσφύγων, θα σκεφτεί με θλίψη την αντίστοιχη σημερινή ελληνική κρατική μηχανή  με το ολοκληρωτικό μπάχαλο των υπηρεσιών για τους μετανάστες.

Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2009

Μείνετε πεινασμένοι. Μείνετε περίεργοι


Ο Στηβ Τζομπς είναι από τα πιο δημιουργικά μυαλά του κόσμου. Είναι ο ιδρυτής της εταιρείας Apple (με σήμα το δαγκωμένο μήλο) και πιο αναλυτικά στοιχεία για αυτόν θα βρείτε στο http://el.wikipedia.org/wiki/Στηβ_Τζομπς
Το κείμενο που ακολουθεί είναι  η ομιλία που έκανε στις 12 Ιουνίου 2005, στους απόφοιτους του πολύ γνωστού πανεπιστημίου Στάνφορντ, στις ΗΠΑ. Ένας φίλος το έστειλε μεταφρασμένο και νομίζω ότι θα το βρείτε χρήσιμο. Προφανώς ο Τζομπς δεν είναι ένας τυχαίος άνθρωπος της εποχής μας ούτε η αμερικάνικη κοινωνία είναι ιδανική. Πιστεύω όμως ότι από όλους τους ανθρώπους μπορούμε να ωφεληθούμε συζητώντας μαζί τους. Απο τους έξυπνους ακόμα πιο πολύ. 

Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2009

Διαφθορά και πάνω τούρλα

Η  οργάνωση Διεθνής Διαφάνεια έχει ως σύνθημα το «ευαισθητοποιούμε τους πολίτες καταπολεμούμε την διαφθορά». Ανάμεσα στις ενέργειες που κάνει είναι και η διαμόρφωση κατάλογου με την πορεία της διαφθοράς σε διάφορες χώρες. Οι λίστες αυτές μάλλον επηρεάζουν τους ξένους επενδυτές κυρίως. Αν θυμάστε, μια τέτοια λίστα στην διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, μας έφερε ως χώρα σε θέση χαμηλότερη από αυτή της αφρικάνικης, «τριτοκοσμικής» Μποτσουάνα κι έθιξε τον πατριωτισμό και την λεβεντιά μας. Πρόσφατα, προσκλήθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο να καταθέσει τις συμβουλές της για την αντιμετώπιση της διαφθοράς .  Η αγωνία και το ενδιαφέρον οργανώσεων σαν την Διεθνή Διαφάνεια δεν είναι για την ηθική μας κατάπτωση ως μεμονωμένων ατόμων και την σκληρή μεταθανάτια μοίρα μας ενώπιον του αιώνιου Κριτή μας. Συγκεκριμένα, την ενδιαφέρει το πως η συμπεριφορά  θεσμικών και επιχειρηματικών κύκλων δεν θα πριονίσει το κλαδί του όλου οικονομικού συστήματος και αυτό προφανώς οι κατέχοντες δεν το θέλουν.

Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2009

Η Αναπληώσα . . . στην Κοπεγχάγη


Για την σύνοδο της Κοπεγχάγης που γίνεται αυτές τις ημέρες, χρήσιμες πληροφορίες θα βρείτε στα:

Η οικολογία εισέβαλλε στην ζωή μου πριν μερικά χρόνια. Το θέμα της ρύπανσης και μόλυνσης του περιβάλλοντος και της υπερθέρμανσης του πλανήτη μας ήσαν άγνωστα θέματα για εμάς. Θεωρούσαμε αυτούς που ασχολούνται με τα οικολογικά κάπως γραφικούς και η ενασχόλησή  τους φάνταζε στα μάτια μας πολυτέλεια. Πιστεύαμε ότι τα πολιτικά προβλήματα αλλά και τα άμεσα οικονομικά ζητήματα μας ήσαν πολύ πιο σημαντικά και τα περιβαλλοντικά θέματα ήταν για κάποιους κουλτουριάρηδες. 

Σήμερα όλοι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μιλάνε για τα θέματα αυτά και μάλιστα στην περιοχή μας το θέμα της μόλυνσης των υπόγειων υδάτων μας έκανε να αναθεωρήσουμε τις αντιλήψεις μας που είχαμε. Έτσι μάλλον αντιληφθήκαμε ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι και πολιτικό πρόβλημα που επηρεάζει την ζωή μας και η κλιματική αλλαγή δεν αφορά μόνο τους πάγους στους Πόλους αλλά κι εμάς εδώ. 

Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2009

Εμείς, η Παγκοσμιοποίηση και οι πολιτικοί εκπρόσωποι

Για μερικούς από εμάς τα πράγματα γενικά δεν πάνε καλά. Δεν μπορούμε να τα παρακολουθήσουμε. Ο κόσμος αλλάζει γρήγορα και δεν προλαβαίνουμε να αφομοιώσουμε τις μεταβολές. Ο κόσμος γίνεται μικρότερος με μεγαλύτερη ομοιογένεια από το πρόσφατο παρελθόν μας. Οι τιμές των προϊόντων μας αλλά και οι γενικοί όροι παραγωγής και εμπορίου, καθορίζονται από διεθνείς συμφωνίες που μαθαίνουμε εκ των υστέρων. Πολιτικές μεταβολές και συγκρούσεις σε μακρινά μέρη, επηρεάζουν άμεσα την ζωή μας. Το καλό είναι ότι τα μαθαίνουμε σχετικά γρήγορα. Το κακό είναι ότι συνειδητοποιούμε όλο και πιο πολύ την αδυναμία μας να παρέμβουμε.

Αυτοκίνητα, ρούχα, μουσικές, συμπεριφορές όπως βλέπουμε κι ακούμε στην τηλεόραση ή στο ιντερνέτ, είναι ίδια παντού και μόνο οι γλώσσες που μιλούν οι άνθρωποι ακόμα είναι διαφορετικές – αλλά κι αυτές για πόσο ακόμα όταν καθημερινά καταγράφεται θάνατος  γλωσσών άρα και πολιτισμών.  Σήμερα χρησιμοποιούνται περισσότερες από 6.900 γλώσσες παγκοσμίως, οι οποίες ομιλούνται από εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων έως και από μόλις έναν ή δύο. Γλωσσολόγοι εκτιμούν ότι τουλάχιστον οι μισές από τις υπάρχουσες γλώσσες κινδυνεύουν να εξαφανιστούν μέχρι το 2050. Κύριος λόγος γι’ αυτήν την απώλεια είναι ότι κοινότητες ανθρώπων μετακινούνται και εγκαθίστανται σε τόπους όπου ομιλούνται πολιτικά και οικονομικά ισχυρότερες γλώσσες, όπως τα αγγλικά, τα ισπανικά, κ.α.

Σάββατο 5 Δεκεμβρίου 2009

Όταν οι έφηβοι γίνονται ονόματα δρόμων. Mνημόσυνο εξέγερσης

Στην εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008, ένα πλήθος νέων ανθρώπων  γέμισε τους δρόμους των πόλεων της Αττικής αλλά και άλλων πόλεων με θυμό και καταγγελτικό μένος αλλά με ασαφείς στόχους,.
Οι λόγοι που προκάλεσαν αυτή την κινητοποίηση ήταν ήδη τόσοι πολλοί, είχαν ειπωθεί, περιγραφεί και αναλυθεί πολλάκις: αυθαίρετη συμπεριφορά αστυνομικών, υποβαθμισμένη παιδεία, ανεργία ειδικά των νέων, υποβαθμισμένη και κακοπληρωμένη εργασία, τρόπος ζωής επίπεδος χωρίς στόχους και γενικά όλα αυτά που έκαναν και κάνουν τους έφηβους να σιωπούν όταν τους ρωτάει ο γονιός με αγωνία «τι θέλεις να γίνεις παιδί μου; Τι σε ενδιαφέρει στην ζωή σου;».
Η δολοφονία του έφηβου Αλέξανδρου Γργηρόπουλου ήταν η τραγική αφορμή.
Ένα τέτοιο πλήθος εφήβων και νέων με κοχλάζουσες τις νεανικές ορμόνες, χωρίς οργάνωση και χωρίς εμπειρία τέτοιων κινητοποιήσεων, μπορούσε εύκολα να οδηγηθεί σε βίαιες συμπεριφορές με καταστροφικά αποτελέσματα. Και αυτό έγινε. Αλήτες και επαγγελματίες τραμπούκοι, άναψαν την σπίθα για το καταστροφικό γλέντι και την λεηλασία των καταστημάτων. Άνοιξαν τις πύλες του καταναλωτικού παράδεισου για τους πραγματικούς παρίες αυτής της κοινωνίας (άστεγους και οικονομικούς μετανάστες κυρίως) κι εκείνοι όρμησαν ακάθεκτοι.
Μαθητές γυμνασίων πολιόρκησαν αστυνομικά τμήματα και τα βομβάρδισαν με πέτρες και νεράντζια, στο φώς της μέρας και χωρίς κουκούλες.
Επανάληψη, ως φάρσα αυτή την φορά, του Δεκέμβρη 1944; Ουδεμία σύγκριση. Τότε άρχιζε ένας εμφύλιος πόλεμος με τις αντίπαλες παρατάξεις σαφώς  καθορισμένους και τους στόχους τους επίσης ξεκάθαρους (καλά, για την Αριστερά δεν ορκίζομαι!).
Το Δεκέμβρη 2008, ποιοι ήταν οι εχθροί; Ποιοι διεκδικούσαν την εξουσία και ποιοι αμύνονταν; Την εξουσία κανείς δεν την ήθελε, τρελός ήταν; Τα μαγαζιά τους όμως σε μερικές περιπτώσεις, προστάτεψαν με καδρόνια οι νοικοκυραίοι και χρυσαυγίτες. Οι καταστροφές των καταστημάτων πείραξαν πιο πολύ από τα συνθήματα και τα ασαφή έστω αιτήματα και οι κραυγές για τάξη και ησυχία και προστασία της αγοράς λίγο πριν τα Χριστούγεννα έβαλαν την σφραγίδα τους.
Το ποτάμι αγανάκτησης και μπουχτίσματος των εφήβων και νέων λοιπόν, που ξεχύθηκε στους δρόμους  πριν ένα χρόνο, έμοιαζε πιο πολύ με αυτό του Μάη 1968 στο Παρίσι: ανικανοποίητοι, χορτασμένοι, ανασφαλείς ζητούσαν όλα αυτά που κατά καιρούς όλοι τους έλεγαν ότι είναι σωστά και δικαιολογημένα αλλά και κανείς δεν έκανε τίποτα για να τα υλοποιήσει.
Και ο σάπιος κόσμος εκεί που σάπιζε και θα τον κλείναμε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, μας έδειξε ότι μπορεί να χωνεύει και να αφομοιώνει τα πάντα. Σαν ένα τεράστιο μυθικό τέρας, μας μετατρέπει όλους και όλα σε ένα χυλό αντικειμένων και καταστάσεων «μίας χρήσεως»: ξυραφάκια, διατροφή, είδη συσκευασίας, χρήμα, σχέσεις, ιδέες, θεσμοί και άνθρωποι. Μας αναλώνει και μετά, όλα και όλοι στην χωματερή χωρίς ανακύκλωση!
Το εφήμερο, το πρόσκαιρο χαρακτηρίζει κάθε τι: τον έρωτα, την μόδα, την εκπαίδευση, την τέχνη, την στάση απέναντι στην δουλειά, την σχέση των γενεών, την ηθικη, την διατροφή, το περιβάλλον αλλά και τις ηγεσίες (πνευματικές ή πολιτικές) Δεν μπορώ να φανταστώ  πτυχή του βίου μας που ξεφεύγει από αυτόν τον κανόνα.
Ακόμα και η πράξη αντίστασης και ο πολιτικός ακτιβισμός γίνεται μόδα, πολύ πιο σύντομη από ότι στο παρελθόν. Οι ήρωες δεν κρατάνε για πολύ. Μετά την αποφόρτιση τους από συναισθηματικό φορτίο, πρέπει να σβηστούν από την συλλογική μνήμη ανώδυνα, πρέπει να υποσκαφτούν και να απομυθοποιηθούν εγκαίρως. Όπως και οι πρωταγωνιστές στα σήριαλ: πρέπει να τους ξεχάσει γρήγορα ο καταναλωτής-πολίτης για να  παρουσιάσει ο αόρατος σκηνοθέτης τους νέους. Αυτός ο αόρατος σκηνοθέτης που όλοι εμείς αποκαλούμε «το σύστημα».
Το «σύστημα» αυτή την φορά δεν πρόλαβε να μετασχηματίσει την νεανική οργή σε ωραία, εύπεπτα κι εύχρηστα εμπορεύματα «μιάς χρήσεως» με ικανοποιητική κερδοφορία αλλά είμαι βέβαιος ότι θα το κάνει στην συνέχεια. Το «σύστημα» μαθαίνει πολύ πιο γρήγορα και αποτελεσματικό από τους πολίτες που είναι πρωτίστως καταναλωτές.
Τα μεγάλα οράματα που μας καλούν σε δρόμους διαφορετικούς από τους υπάρχοντες, που ενώνουν τις ψυχές μεγάλου αριθμού ανθρώπων και μετατρέπουν αυτή την συλλογικότητα σε ακαταμάχητη δύναμη, προς το παρόν, δεν υπάρχουν και ίσως να είναι καλύτερα. Πόσες φορές ισχυρές προσωπικότητες και ηγέτες με όραμα δεν οδήγησαν τις κοινωνίες που τους λάτρεψαν σε μαύρα σκοτάδια!
Ελλείψει ενοποιητικών ιδεών και στόχων, οι κινήσεις και οι αντιδράσεις των ανθρώπινων κοινωνιών  αποκτούν ακόμα πιο πολύ χαρακτηριστικά χαοτικού φαινομένου: δεν μπορούν να είναι προβλέψιμες και όταν ξεσπούν δεν μπορεί κανείς να τις καθοδηγήσει. Από το 1989 και μετά αμφιβάλλω εάν πρόβλεψε κανείς κάποια από τις εξεγέρσεις και αν υπήρξαν πρωταγωνιστές τόσων εξεγέρσεων σε όλο τον κόσμο! Θεωρώ ότι νέες μορφές συλλογικότητας επικοινωνίας και συνεννόησης θα βρεθούν, για να έχει η όποια διαμαρτυρία μεγαλύτερη διάρκεια και αποτέλεσμα αλλά ούτε κι αυτό δεν μπορεί να προβλεφτεί. Η οργάνωση διαδηλώσεων με δημιουργία αλυσίδας μηνυμάτων δια των κινητών τηλεφώνων, η κοινωνία των ιστοσελίδων ημερολογίου (blog στα ελληνικά) είναι ενδείξεις νέων δρόμων επικοινωνίας και δράσης.
Τι έμεινε από όλο αυτό το ξέσπασμα; Ένας σκοτωμένος έφηβος έγινε δρόμος και εικονοστάσι και η ανάμνηση του θα γρατζουνάει την μητρική σκέψη. Ούτε καν η παράλυτη τότε κυβέρνηση της ΝΔ έπεσε ως πολική δικαίωση της δολοφονίας του: αυτή παραιτήθηκε πολύ αργότερα από την ανικανότητά της.
Άξιζε ο θάνατος του παιδιού λοιπόν; Δεν ξέρω. Ο νέος μας Πρωθυπουργός δήλωσε πριν λίγες ημέρες  ότι «το παιδί χάθηκε άδικα». Λάθος: Δεν χάθηκε αλλά δολοφονήθηκε και μάλλον όχι άδικα αλλά αυτό κανείς δεν μπορεί να το πει. Γιατί γεγονότα σαν αυτά και οι μάρτυρες - ήρωες που δημιουργούν, μπολιάζουν το συλλογικό υποσυνείδητο και προκαλούν φαινόμενα σε μελλοντικό χρόνο.
Οι πολιτικές και πνευματικές μας ηγεσίες ήταν και είναι εκτός πραγματικότητας. Οι πολλοί σιώπησαν και ορισμένοι με επαναστατικό παλιμπαιδισμό, αφού κολάκεψαν το πλήθος και αποπειράθηκαν να καπελώσουν την κινητοποίηση, ρίχτηκαν στην μάχη λέξεων και χαρακτηρισμών για το αν όλο αυτό ήταν ταραχές, εξέγερση, επανάσταση, ή ότι άλλο. Μα ποιος νοιάζεται;
Οι εξεγέρσεις που έχουν στόχο τα πάντα, δεν έχουν πρακτικά κανένα στόχο. Οι «μάζες» που δεν έχουν εξουσία να τις καθοδηγεί, πάνε σπίτι τους, αφού εκτονωθούν. Αράζουν στον καναπέ, συμπληρώνουν το οικογενειακό άλμπουμ με φωτογραφίες που τράβηξαν στις διαδηλώσεις για να λένε «ήμουν κι εγώ εκεί» και προσμένουν το επόμενο «άουτ ντορ ηβέν-τ».
Οι εξεγέρσεις είναι πια κοινωνικά χάπενινγκ, στιγμές καταναλωτισμού, καταστροφικές αλλά και αναγεννητικές για κάποιες πλευρές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής.
Κάποτε τους αντιρρησίες κυνηγούσαν οι ασφαλίτες ενώ τώρα όλους μα κυνηγούν οι ασφαλιστές. Όλα είναι υπό έλεγχο και έχουν προβλεφθεί αποζημιώσεις που εμείς με άμεσο ή έμμεσο τρόπο θα πληρώσουμε.
Θα υπάρχει συνέχεια κινητοποιήσεων και αγώνων ; Κατά την γνώμη μου ναι. Η επόμενη εξέγερση – ξέσπασμα του κόσμου θα γίνει για κάποιο θέμα ή πρόβλημα που ήδη μας απασχολεί:  θάνατος παιδιού σε σχολείο, θάνατος εγκύου σε νοσοκομείο,  θανατηφόρο εργοστασιακό ατύχημα, μεγάλη «τυχαία» ρύπανση περιβάλλοντος, φόνος ή βασανισμός μετανάστη, αστυνομική βία, κλπ., κλπ. Ένα τραγικό γεγονός με συναισθηματικό φορτίο θα είναι ο  σπινθήρας.  Μετά ας είναι καλά τα κανάλια και οι πολιτικοί αναλυτές. Πάντως, είμαι σίγουρος ότι  την επόμενη εξέγερση κανείς δεν θα την έχει  προβλέψει και ούτε θα μπορέσει κανείς να την προκαλέσει ή να την διευθύνει.Το ξεσήκωμα αυτό απο τον καναπέ θα μας κάνει έστω και για λίγο ενεργούς πολίτες.

Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009

Βιομηχανική ανάπτυξη και εμείς

το κείμενο είναι συνεισφορά στο http://symparataxi.blogspot.com/2009/12/blog-post.html και στο http://agia-anna.blogspot.com/2009/12/blog-post.html

Όταν δεν μπορείς να αποφύγεις τον βιασμό χαλάρωσε και απόλαυσέ τον και εάν μπορείς –αλλά μην επιμένεις κιόλας- διαπραγματεύσου κάποια ανταλλάγματα. Αλλά η ζημιά στο μεταξύ θα έχει γίνει και μάλλον θα είναι οριστική.
Δεν με εκπλήσσει η κουτοπόνηρη στάση των αρχόντων μας αλλά έχει την λογική της που δεν πρέπει να την υποτιμά κανείς.
Ο βασικός λόγος για αυτό είναι ότι οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες για δημιουργία βιομηχανικών μονάδων στην περιοχή μας είναι ο μόνος λόγος οικονομικής ανάπτυξης που ακούν οι συμπολίτες μας. Σε καιρούς δύσκολους σαν και τους τωρινούς που οι παραδοσιακές δραστηριότητες των κατοίκων, γεωργία και κτηνοτροφία, δεν έχουν τα οικονομικά αποτελέσματα που είχαν, η επιβίωση κάνει τους ανθρώπους ενδοτικούς στις σειρήνες της βιομηχανικής ανάπτυξης και τα προσφερόμενα δώρα πιάνουν τόπο.
Στο πρόβλημα «οικονομική ανάπτυξη και διατήρηση περιβαλλοντικής ισορροπίας» δυστυχώς δεν υπάρχουν απόλυτες και εκ των προτέρων απαντήσεις. Δυστυχώς η εξουσία – μικρή μεγάλη – αποδεικνύεται μικρόνοη και δεν είναι διατεθειμένη να ασχοληθεί με την λύση αυτής της εξίσωσης. Αυτούς που αντιδρούν τούς χαρακτηρίζει, εν είδει ρετσινιάς, πολιτικά καθοδηγούμενες λες κι αυτό σε αλλάζει την ουσία των λογικών επιχειρημάτων που παρουσιάζουν.
Στην περιοχή μας πάντως η περιβαλλοντική κρίση έχει κτυπήσει ήδη την πόρτα μας με εμφανή τρόπο: το πρόβλημα της σπάνης – λόγω σπατάλης στο πότισμα – αλλά και της καταστροφής των υπόγειων νερών, στην περιοχή της Θήβας λόγω βιομηχανικής μόλυνσης αλλά και υπερβολικής χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων είναι ενδεικτικό και άμεσο και έρχεται από δίπλα, την Αττική. Η εγγύτητα της περιοχής μας στην Αττική, είναι πλεονέκτημα και κατάρα.
Στο λεκανοπέδιο της Αττικής, είναι συγκεντρωμένο το 60% της εθνικής μας παραγωγής και απαιτεί ζωτικό χώρο. Εκεί, ο κοινωνικός διαχωρισμός είναι αντίστοιχος του χωροταξικού: υπάρχουν οι ωραίες περιοχές, Φιλοθέη, Παλαιό Ψυχικό, Κηφισιά, Εκάλη στις οποίες και μόνο το να μένεις σε τοποθετεί στην «καλοβαλμενη» τάξη. Στην άλλη πλευρά, την Δυτική Αττική, υπάρχει ο λαός, η πλέμπα, δίπλα και ανάμεσα σε βιομηχανίες, βιοτεχνίες, τεράστιους αποθηκευτικούς χώρους με διαρκή κίνηση φορτηγών κι όλα αυτά που δεν μας αρέσουν.
Δείτε για παράδειγμα την περιοχή του Ασπροπύργου. Οι κάτοικοι ήταν αγρότες και κτηνοτρόφοι και Αρβανίτες, σαν κι εμάς , κι εκεί περίπου στην δεκαετία του 1970 – 1980, είδαν ότι συνέφερε να πουλήσουν τα κτήματα, να σφάξουν τα γελάδια, να κλείσουν την γαλακτοβιομηχανία που ήταν από τις μεγαλύτερες τότε την ΑΣΠΡΟ, και όλα αυτά να γίνουν βιομηχανίες. Είναι κάτι που μας αρέσει; Θέλουμε κι εμείς έτσι την περιοχή μας; Διότι αυτοί που θα επωφελούνται από την βιομηχανική ανάπτυξη δεν θα μένουν εδώ. Αυτό είναι το μόνο βέβαιο! Σε αντίθεση με περιοχές όπως για παράδειγμα εκείνες της Δυτικής Θεσσαλονίκης, που παράνομα και από ανάγκη κτίστηκαν δίπλα σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις, εμείς είμαστε εδώ και μας έρχονται οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Άρα εμείς πρέπει να απαιτήσουμε όχι μόνο να ανοίξει αυτή η συζήτηση -αυτό φοβάμαι ότι είναι ήδη αργά– αλλά να μας ρωτάνε για τις όποιες αποφάσεις τους. Και αυτό πρέπει να γίνονται με την μέγιστη κατά το δυνατόν συμμετοχή.
Είμαστε καταδικασμένοι να αντιδράσουμε. Είμαστε καταδικασμένοι να σκεφτούμε και να απαιτήσουμε από τους πολιτικούς εκπροσώπους την άποψη τους -που αν κρίνω από την κ. Αγάτσα είναι μαθητευόμενοι μάγοι- για να μπορούμε να τους αξιολογήσουμε και να αντιπαρατεθούμε μαζί τους.
Τέλος, πρέπει να αντιδρούμε πιο αποτελεσματικά και πολύ φοβάμαι ότι ο μέχρι τώρα ακτιβισμός δεν έχει φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα: πολλοί ακούν, λίγοι –σαν κι εμένα- καταλαβαίνουν και ακόμα πιο λίγοι αντιδρούν.



Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2009

Πολιτείες ανθρώπων

Όταν η συγχωρεμένη μάνα μου έκανε κριτική σε κάτι (άποψη, γεγονός) που αφορούσε την ζωή μου και που δεν της άρεσε – τ Συνεταιρισμό για παράδειγμα ή την κατάρτιση των ψηφοδελτίων  για τις δημοτικές εκλογές- το έντυνε με την ρητή δήλωση «η κοινωνία το λέει».

Την ερωτούσα για το ποιος συγκεκριμένα το είχε  πει και ποιοι αποτελούσαν   αυτή την κοινωνία  συγκεκριμένα και αυτή κουνούσε εμφατικά το κεφάλι και έλεγε «τι ποια κοινωνία, ο κόσμος, η κοινωνία, μάλιστα»  και δεν σήκωνε καμιά αμφισβήτηση , έδενε το μαντήλι της και σιωπούσε. Με το «η κοινωνία το λέει», η μάνα μου απέφευγε την άμεση υποχρέωση να παρουσιάσει επιχειρήματα  - που μπορεί να μην υπήρχαν άλλωστε ή που μπορούσε η ίδια να μην τα αποδεχόταν – αλλά εξέφραζε δικαιολογημένους φόβους και βουβούς δισταγμούς.  Η κοινωνία ξεκινούσε από αυτήν την ίδια και πήγαινε στα σόγια μας, στις γειτόνισσες ή και πιο πέρα.

Συνήθως  η συζήτηση κοβόταν με φωνές και βρισιές και η έντασή τους ήταν ανάλογη με το πόσο ήμουν ανακατεμένος:  όσο πιο πολύ, τόσο πιο δυνατές οι φωνές.  Όμως η φωνή δεν είναι επιχείρημα και η έλλειψη ουσιαστικών επιχειρημάτων δεν κρυβόταν. Για αυτό  με τσάντιζε που το κουτσομπολιό και οι φήμες τελικά ήταν πιο αληθινές από τις δικές μου «έγκυρες» και «λογικές» και «τεκμηριωμένες» απόψεις.

Ήταν καταπληκτικό που η κοινωνία πάντα ήξερε πιο πολλά, πάντα ήξερε τα σωστά και πάντα «κρατούσε πισινή» επιδεικνύοντας έτσι μια καταπληκτική ιδιότητα: την σοφία της αδέσμευτης, ελεύθερης συλλογικότητας.

Άργησα να το καταλάβω αλλά τώρα ξέρω ότι δεν μπορείς να παραβλέπεις και να αγνοείς την κοινωνία, την κοινωνία που ανήκεις και που δεν κάνει πάντα αυτό που σου αρέσει αλλά σχεδόν πάντα έχει δίκιο. Η κοινωνία σου είναι πιο σοφή από εσένα, από το κάθε μέλος της χωριστά  και αυτό είναι η βάση της δημοκρατίας.  Αν λοιπόν θέλεις να γίνουν πράγματα στον Δήμο μας, τότε πείσε την κοινωνία, κέρδισε την συναίνεση της για να είναι μαζί σου στην υλοποίηση. Νομίζω ότι μετά από πολλά χρόνια και στραπάτσα το έμαθα καλά το μάθημά.

Η πρώτη μου κοινωνική ομάδα ήταν η γειτονιά μου, στο Ερημόκαστρο.  Είμαστε Αγοραίοι, Δημοοφιλαίοι, Ντιβαναίοι, Αλωαναίοι. Είχαμε αρχηγό, υπαρχηγούς και άλλες ειδικότητες . Οι άλλοι, των άλλων μαχαλάδων,  ήταν οι «εχθροί».  Κάναμε εκστρατείες και πολέμους, άγριους μερικές φορές, κάναμε διαπραγματεύσεις και συμμαχίες. Το κράτος μας είχε έδρα – μια παλιά αποθήκη – που στην πόρτα ο Δημήτρης είχε γράψει με ξύλο βουτηγμένο σε εάν πεταμένο δοχείο λαδομπογιάς που είχαμε βρει στο ρέμα, την λέξη «φλούριον» γιατί δεν είχε ακούσει καλά το σωστό . . . «φρούριον».

Έτσι έμαθα το κράτος, την εξουσία, την πολιτική.  Εκτίμησα την εμπιστοσύνη, την υπακοή, την φιλία και υπόφερα από την προδοσία.

Μετά,  μαζί με το μπόι μου μεγάλωνε και η κοινότητά μου, το κράτος που ανήκα. Στο Γυμνάσιο, έγινα από Ερημοκαστραίος όλο και πιο πολύ Θεσπιεύς , όταν  ξεπέρασα τις αρνητικές ιδέες που είχα για τους Κασκαβελαίους και που είχαν κτιστεί σε ιστορίες  για τσακωμούς στην Ξερόβρυση που άκουγα από τους παλαιότερους. Γνωρίστηκα με παιδιά από τα γειτονικά χωριά, έγιναν καινούργιες φιλίες  και φρέσκοι  «εχθροί» εμφανίστηκαν. Η συνάφεια του σχολείου έκανε τους χθεσινούς «εχθρούς» φίλους και «εχθροί» γίνονταν οι άλλοι, οι μακρινοί, οι άγνωστοι.

Στην μεταπολιτευτική περίοδο «εχθροί» έγιναν οι των άλλων κομμάτων και στην υλοποίηση της "γραμμής  του Κόμματος" στον τοπικό μας μικρόκοσμο, κτίστηκαν και οι αντίστοιχες συμπάθειες και φιλίες. Εχθροί και προδότες γίνονταν πολύ συχνά οι επιμένουσες μειοψηφίες στο κόμμα και βαφτίζονταν « αποστάτες».  Προσωπικές φιλίες διαλύθηκαν και κοινωνικές σχέσεις διακόπηκαν στο όνομα της καταδίκης των «εχθρών» και των συνοδοιπόρων τους.

Η συζήτηση ως συν + ζήτηση, ως κοινή αναζήτηση  του κοινού τόπου ήταν κάτι που δεν το αντέχαμε και ίσως για αυτό πάντα φροντίζαμε –ή φρόντιζαν οι μικρές και μεγάλες εξουσίες - να υπάρχει  ένας εχθρός , ως απειλή, ως υπενθύμιση ανασφάλειας και δημιουργός φοβικών συνδρόμων, ως «… μια κάποια λύσις» στην καθημερινότητα και στο δέσιμο της κοινότητας και του αισθήματος  «ανήκειν κάπου» αλλά και ως βασικός παράγων του «υποτάσεσθαι» κάπου.  Κι όταν κάποιος από εμάς τολμούσε να ρωτήσει ή να εκφράσει απορία ή επιφύλαξη περί του ορθού της δεδομένης εντολής, η καταδίκη ήταν ότι «η ηγεσία ξέρει, άσχετε» και το βούλωνε.

Κάθομαι τώρα στο καφενείο και κοιτώντας τους γύρω μου στα τραπέζια σκέφτομαι: πόσο μεγάλη μπορεί να είναι η κοινότητα που ανήκεις;  Με πόσους ανθρώπους μπορείς να μοιράζεσαι τα όνειρα που μαζί τους  κτίζεις; Σε πόσους μπορείς να έχεις εμπιστοσύνη και με πόσους μπορείς να έχεις μυστικά; Με πόσους μπορείς να διαφωνείς χωρίς τον φόβο να χαλάσει η καλή σχέση που έχετε;

Λοιπόν, διαπιστώνω ότι όσο περνούν τα χρόνια η κοινότητα που ανήκω γίνεται όλο και πιο μικρή: τώρα είναι το τραπέζι που κάθομαι και περιμένω τους άλλους να έρθουν.  Παλιότερα εδώ καθόμασταν  περίπου οκτώ αλλά δύο έφυγαν για πάντα. Δεν μου αρέσει να λέω «πέθαναν», ούτε το άλλο των καλόγερων το «κοιμήθηκαν». Λέω ότι έφυγαν, έτσι νομίζω, όπως πήγα κι εγώ στην Θεσσαλονίκη και γύρισα, έτσι σε λίγο θα φανούν κι εκείνοι.

Το πρώτο καιρό ήθελα να βλέπω την καρέκλα τους άδεια, ως μνημόσυνο και ως υπόμνηση παρουσίας.  Νευρίαζα όταν κάποιος ερχόταν να πάρει την «άδεια» καρέκλα και τον έδιωχνα. Με τον καιρό μου πέρασε και αφήνω να την παίρνουν, την άδεια καρέκλα τους,  αλλά είναι φορές που γυρίζω το κεφάλι προς την τζαμαρία,  να δω τους φευγάτους φίλους  να ανηφορίζουν προς τα εδώ.

Στο παρελθόν, νόμιζα  πάντως,  ότι στο χωριό μας δεν κάνουμε φιλίες σαν και αυτές που μαθαίναμε στο σχολείο, του Δάμωνα και του Φιντία για παράδειγμα, γιατί η οικειότητα που έχουμε δημιουργεί μιαν άλλη σχέση. Ας την πω «συντοπιότητα» και είναι τόσο έντονη από αυτή την καθημερινή συνεύρεση μας που δεν αφήνει θέση στην φιλία. Με την «συντοπιότητα», η άποψη διαχέεται σε όλο και μεγαλύτερους κύκλους: από το τραπέζι στης οικογένειες, στα σόγια, στο χωριό. Δεν προλαβαίνει να κτιστεί η φιλία των βιβλίων και των μύθων.  Αυτό πίστευα.

Φιλίες έκανα στο στρατό, γιατί όλοι οι συνάδελφοι είμαστε μακριά από τις κοινότητές μας κι εγώ και οι φίλοι μου κι είχαμε ανάγκη να δεθούμε, να αντισταθούμε.  Εξέλιπε ο εχθρός – διοικητής, ξεχάστηκε και η φιλία.

Κι όμως είναι οι απουσίες των ομοτράπεζων συντοπιτών μου που γέννησαν, που θεμελίωσαν καλύτερα,   την βεβαιότητα ότι είναι βαθειά φιλία τελικά αυτή που κτίσαμε σε αυτό το τραπέζι, στην ταβέρνα, στους αγώνες.  Αυτή η φιλία ζωντανεύει την μορφή αυτών που έφυγαν για πάντα κι  όταν ακούω να λένε κάτι για αυτούς είναι αυτή που προκαλεί έναν  γλυκό πόνο κάπου βαθειά μέσα μου δεν με αφήνει να τους ξεχάσω.

Και μάλλον για αυτό ξεκίνησα να γράφω  αυτά τα κείμενα τελικά: Για να γίνουν πιο πολλές οι καρέκλες στο τραπέζι μου που  γεμάτες με συντοπίτες και φίλους θα είναι καλή φωλιά, ένα "φλούριον"  για ελεύθερες συζητήσεις χωρίς «ατζέντα» και χωρίς "εισήγηση" – υπόδειξη από την εξουσία.



Σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν

Τους ανθρώπους, όταν τα γηρατειά βαρύνουν την πλάτη τους,  τούς αγνοούν, τούς σκοτώνει η αδιαφορία των υπολοίπων. Αν ο πολιτισμός μιας κοινωνίας αλλά και του κάθε ανθρώπου χωριστά κρίνεται από την στάση που τηρούν αμφότεροι απέναντι στους αδύναμους, τότε και οι ηλικιωμένοι , μια κατηγορία αδυνάμων, είναι κριτές και αξιολογητές για όλους μας για την ηθική και την πολιτιστική στάθμη όλων μας.
Έχουν δικαίωμα στην διαφωνία και στην παρουσίαση της δικής τους άποψης. Όλη αυτή η εμπειρία ζωής τους δεν είναι δα και για πέταμα. Συμφωνούμε ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει, οι ταχύτητες έχουν μεγαλώσει, οι συνθήκες είναι πιο άγριες και δεν υπάρχει χρόνος καλά καλά για τους νέους, για τα νέα ζευγάρια, τις νέες οικογένειες.  
Εντάξει μπορεί κι εμείς οι γέροι να είμαστε δύσκολοι, να έχουμε "περίεργες" απαιτήσεις αλλά ας μας αναγνωριστεί το δικαίωμα να θέλουμε ο χρόνος και ο κόσμος να πάει πιο αργά. Έχουμε και εμείς ανάγκη από στοργή και την κατανόηση για να ζήσουμε.
Στους νέους ανθρώπους, στα νέα ζευγάρια των συντοπιτών μου, που οι σχέσεις με τις γριές και τους γέρους του σπιτιού δεν είναι σε καλή φάση, αφιερώνω το φιλμάκι:

Διάφορα