Τρίτη 25 Ιουνίου 2013

Τα ξύλινα τείχη

Το επεισόδιο με τον χρησμό της Πυθίας και τα ξύλινα τείχη της Αθήνας το ξέρουμε από παιδιά. Είναι από τους ωραιότερους και διδακτικότερους μύθους της αρχαίας ελληνικής Ιστορίας και αν έχει κάποια σημασία για μας σήμερα, αυτή δεν έχει καμία σχέση με το αν όντως υπήρξε τέτοιος χρησμός στην πραγματικότητα. 

Εκείνο που μας ενδιαφέρει είναι ο τρόπος με τον οποίον την διαχειρίζεται ο μέγας παραμυθάς και πατέρας της Ιστορίας Ηρόδοτος και τα συμπεράσματα που βγάζει για τη συμπεριφορά των Αθηναίων. Γιατί η Ιστορία που παίρνει στα σοβαρά τον εαυτόν της έχει, εκτός των άλλων, να κάνει με την ακρίβεια του αισθήματος των λέξεων που παράγουν σημασία και σου δείχνουν τον δρόμο για να ερμηνεύσεις την πραγματικότητα.

Σάββατο 22 Ιουνίου 2013

Υπέρ κριτικής κριτικής


Σε κάθε άποψη που ακούμε είτε αυτή εκφράζεται γραπτά είτε λέγεται προφορικά ο καθένας μας διαμορφώνει τη δική του άποψη. Προφανώς η σχέση που έχουμε με τον διατυπώνοντα την άποψη (μακρινή η πλησιέστερη) επηρεάζει την δική μας. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να είμαστε "αντικειμενικοί" αν και κατά τη γνώμη μου τέτοια "αντικειμενικότητα" δεν υπάρχει. Να, αν πρόκειται να κάνεις "κριτική" στον γιο σου που παίζει στον ΘΕΣΠΙΑΚΟ, είναι δύσκολο να είσαι αντικειμενικός. 

Ο καθένας επίσης έχει δικαίωμα στη κριτική της άποψης που εκφράζεται. Η κριτική είναι στοιχείο διαμόρφωσης και της δικής μας άποψης διότι πως αλλιώς διαμορφώνεται η δική μας άποψη, αν απορρίψουμε την έννοια της “επιφοίτησης”¨: Με ένα “διάλογο” συνήθως φανταστικό με τον εκφράζοντα την άποψη. Μερικές φορές αυτός ο διάλογος δημοσιοποιείται αλλά τις περισσότερες φορές μένει εσωτερικός. 

Ασχέτως του τρόπου που διατυπώνεται μια άποψη –και η κριτική είναι επίσης άποψη οπότε εμπίπτει σε αυτή τη κατηγορία- αυτή πρέπει να κρίνεται όσο πιο ανεξάρτητα γίνεται από τον εκφραστή της και τη σχέση που έχουμε με αυτόν. Παρατηρούμε όμως ότι αυτό σπανίως γίνεται. Για παράδειγμα, μπορούμε ανάμεσά μας εν Ελλάδι να σχολιάζουμε την απαράδεκτη κατάσταση στην χρήση της δημόσιας γης στη χώρα μας, αλλά μόλις αυτό διατυπωθεί από έναν αρθρογράφο Γερμανικής εφημερίδας, ενίοτε με σκωπτικό τρόπο, όλοι είμαστε έτοιμοι να καταγγείλουμε επεμβάσεις κι ύποπτους δακτύλους που απειλούν . . . την εθνική μας ανεξαρτησία. Ή, ενώ ανάμεσα στους οπαδούς και μέλη του ΣΥΡΙΖΑ αναπτύσσεται ποικίλος προβληματισμός για το “που πάμε ρε παιδιά”, όταν αυτός ο σχολιασμός γίνει από έναν δημοσιογράφο του “αστικού τύπου”, τον Πρετεντέρη ας πούμε ή τον Μανδραβέλη, θεωρείται κακόβουλη κριτική και ξεσηκώνεται αχός ενάντια στον άθλιο συκοφάντη. 

Παρασκευή 14 Ιουνίου 2013

από τον Αντωνάκη και την ΕΡΤ στον Γιωργάκη: έλλειμμα ηγεσίας και προοπτικής


Είναι προφανές ότι το κλείσιμο της ΕΡΤ είναι κυρίως πολιτική κίνηση. Αποτελεί επίδειξη δύναμης του Σαμαρά και ως προς τους έτερους κυβερνητικούς εταίρους αλλά και προς το άλλα πολιτικά κόμματα. Θεωρώ τον τρόπο αντίδρασης των κομμάτων της αξιωματικής και μείζονος αντιπολίτευσης εντελώς προβλέψιμο και χωρίς ψυχραιμία. Τέτοιες «αγωνιστικές» εξάρσεις δεν φέρνουν αλλαγές συνειδήσεων διότι μένουν αναπάντητα σοβαρά ερωτήματα για την επόμενη ημέρα. Μια ξανά μανά δημιουργία «σούπας» αλά «αγανακτισμένοι στη πλατεία» οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην αύξηση του μηδενιστικής άποψης «όλα μπουρδέλο - όλα θέλουν κάψιμο» και ξέρουμε καλά ποιος εισπράττει τελικά τα εκλογικά οφέλη από αυτή την αντίληψη. 

Σας δίνω στη συνέχεια μερικά κομμάτια από τέσσερα άρθρα που αξίζει να διαβαστούν και που νομίζω ότι αποτυπώνουν ολίγον πιο ψύχραιμα το κλίμα των ημερών. 

Σάββατο 8 Ιουνίου 2013

Επί του πληκτρολογίου: ανταπόκριση από την Πόλη!



Ο αναγνώστης του ΕΡΜΟΥ και φίλος Μ.Σ.Λ., είναι φοιτητής και βρίσκεται με το πρόγραμμα Εράσμους στην Πόλη. Διάβασε την ανάρτηση και μου έστειλε το μήνυμα που ακολουθεί. Κανονικά είναι σχόλιο στην ανάρτηση για την Τουρκάλα με τα κόκκινα αλλά λόγω μεγέθους το παραθέτω ολόκληρο εδώ. Ο φίλος γράφει γρήγορα, ασθματικά, και στο τέλος θα καταλάβετε το γιατί. 

Βασικά δεν έχω να προσθέσω πολλά πράγματα σε αυτό που λες....ίσως το πως το είδα εγώ .... 

Από όταν ήρθα στην Πόλη, έχουν γίνει τρεις σημαντικές πορείες εδώ. 

Η πρώτη που θυμάμαι είναι ενάντια στο νόμο για τα αδέσποτα. Ο νόμος ήθελε να σκοτώνουν όσα αδέσποτα ζώα βρίσκαν στο δρόμο. 

Η δεύτερη ήταν για ένα σινεμά, ένα παλιό με ξύλινα εσωτερικά (μου είπαν) πολύ ωραίο κτήριο. Η πορεία ήταν για να μην γίνει άλλο ένα μολ στη θέση του παλιού κινηματογράφου. Η πορεία συνέπεσε με ένα φεστιβάλ κινηματογράφου και ακούστηκε ότι ήταν διάφοροι σημαντικοί άνθρωποι του κινηματογράφου στην πορεία. Νομίζω και ο Γαβράς ήταν εκεί. Είχε γίνει μεγάλο θέμα κι είναι εντυπωσιακό ειδικά αν σκεφτείς ότι μιλάμε για ένα κτήριο και όχι για φόρους και εισοδήματα.. Τότε είχε σχολιαστεί και η τρομερή αστυνομική βια που χρησιμοποιήθηκε. Πέσαν και δακρυγόνα.. 

Παρασκευή 7 Ιουνίου 2013

Η Τουρκάλα γυναικάρα με τα κόκκινα



Η πλατεία Ταξίμ είναι στο κέντρο της περιοχής Πέραν, στη Κωνσταντινούπολη. Είναι το τμήμα της Πόλης στην απέναντι μεριά του Κεράτιου κόλπου έτσι όπως στεκόμαστε στην Αγιά Σοφιά αλλά στην Ευρωπαϊκή πλευρά της Πόλης. 

Η συνοικία αυτή ήταν και είναι το κέντρο της Ευρωπαϊκής κουλτούρας της Τουρκίας. Παλιά ήταν το κέντρο των Ελληνικών κι Αρμένικων επιχειρήσεων αλλά τώρα έχουν μείνει μόνο η εκκλησία της Αγίας Τριάδας και το Ζάππειο παρθεναγωγείο. Όταν περπατάς στον πεζόδρομο Ιστικλάλ, σε εντυπωσιάζει το πλήθος και η νεανική ζωντάνια. 

 Η πλατεία Ταξίμ είναι γνωστή σε εμάς από τη δολοφονική επίθεση της αστυνομίας στους διαδηλωτές τη Πρωτομαγιά του 1980 με νεκρούς. Οπότε όλοι καταλαβαίνουν ότι η πλατεία αυτή είναι ένα σύμβολο αντίστασης στην κάθε φορά κυβερνητική εξουσία της γείτονος χώρας. 

Δίπλα στη πλατεία είναι ένα μικρό πάρκο, το πάρκο Γκεζί.

Κυριακή 2 Ιουνίου 2013

Από τις Θερμοπύλες στο Ερημόκαστρο είμαι μακρύς ο δρόμος . . .



Με αφορμή και την πρόσφατη συζήτηση στα καθ' ημάς περί τους προγόνους μας Θεσπιείς, έχω παρατηρήσει ότι η αναφορά σε γεγονότα κυρίως της νεώτερης Ιστορίας μας, ερεθίζει ιδιαίτερα το πνευματικό μας δυναμικό και δη το θυμικό μας. Αλλά αντί για την συναισθηματική έξαρση η λογική είναι που χρειάζεται, ειδικά σε αυτούς τους καιρούς. Αυτές τις ημέρες είδαμε επίσης και πάλι να γίνεται κριτική σε μια εντελώς ήπια ως αδιάφορη δήλωση της “στιγματισμένης” Ρεπούση για τον χορό στο Ζάλογγο αυτή τη φορά. Είναι η ίδια που σε κάποιο σχολικό εγχειρίδιο θέλοντας να το κάνει πιο “πολιτικαλι κορέκτ” σε μια περίοδο που πρέπει να καλλιεργείται πνεύμα φιλίας με τους Τούρκους, περιέγραψε τους κάτοικους της Σμύρνης που τρομαγμένοι μαζεύονταν στην προκυμαία της πόλης τον Σεπτέμβρη του 1922 κοιτάζοντας πως και πως να γλυτώσουν από τους φανατικούς Τσέτες του Κεμάλ, ως “συνωστισμένους”.

Η Ρεπούση μίλησε για “εθνικούς μύθους” που πρέπει να ξεπεράσουμε αλλά προσωπικά θεωρώ ότι ο μύθος μπορεί να έχει θετικό ρόλο στην κοινωνική και πολιτική ζωή της κοινωνίας μας, αρκεί να μην κυριαρχεί ως συναίσθημα επί της νηφάλιας λογικής εξέτασης των πραγμάτων. Να εμπνέει και να κινητοποιεί θετικά χωρίς να φανατίζει εθνικιστικά. Αυτό για παράδειγμα έγινε στην διάρκεια της Κατοχής και σωστά το περιέγραψε ο Παλαμάς με το κάλεσμα στους νέους της εποχής “τούτο το λόγο θα σας πω – δεν έχω άλλο κανένα – μεθύστε με το αθάνατο – κρασί του '21”.

Διάφορα