Ο Καμμένος και η καημένη Αριστερά

Προφανώς και τελούμε απαξάπαντες εν συγχύσει.

Οι ιδεολογικές αντιθέσεις στην ελληνική πολιτική σκηνή είχαν μεγάλη δόση από φολκλόρ και παράδοση κι ελάχιστη με τις πραγματικές κοινωνικές αντιθέσεις κάθε ιστορικής στιγμής. Εκείνο που κρύβεται κάτω από το κάθε εποχή παρουσιαζόμενο πολιτικό και ιδεολογικό περιτύλιγμα, είναι συνήθως οι ίδιες σχέσεις μικρών και μεγάλων εξουσιών και τα παρελκόμενα συμφέροντα, στη συγκεκριμένη φλούδα γης, στην Ελλάδα. 

Οι κάθε φορά «διπολισμοί» εξηγούνταν εκ των υστέρων με τους όρους που είχαν στο μεταξύ διαμορφωθεί επικοινωνιακά και όχι με την πραγματική ουσία και το αληθινό περιεχόμενο τους.

Η λεγόμενη Δεξιά στην χώρα μας, για παράδειγμα, δεν είχε ουσιαστικά, ιδεολογικά και πολιτικά, σχέση με την Δεξιά στις άλλες χώρες της Δύσης εκτός από την άκομψη υποταγή –για λόγους δικής της πολιτικής επιβίωσης- στα μεγάλα γεωπολιτικά συμφέροντα των Δυτικών δυνάμεων, έτσι όπως διαμορφώθηκαν μεταπολεμικά. Ίσως με την Χριστιανοδημοκρατία να έχει κάποια σχέση αλλά πάλι πολύ μακρινή.

Σε ότι αφορά την ιδεολογική επεξεργασία των νεοφιλελεύθερων διανοητών άλλων χωρών (Χάγιεκ, Πόπερ, Σουμπέτερ, Κέινς, κ.α.) αλλά και των εντοπίων (Κανελλόπουλος, Τσάτσος, κ.α.) οι ντόπιοι δεξιοί μας, ανάπτυξαν ένα βλαχοδημαρχιακό μίγμα αυταρχισμού και θρησκοληψίας με την ανοχή ή και με τις ευλογίες της επίσημης Εκκλησίας. Ειδικά ο ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ως φορέα παραδοσιακής λαϊκής ιδεολογίας, υπήρξε και είναι πολύ σημαντικός και δε άφησε χώρο για άλλες ιδέες, όπως εκείνη του «ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού» συμπεριλαμβανομένου.

 

Με τούτα και με εκείνα, το θέμα είναι ότι στη χώρα μας, δεν είχαμε εκείνα τα λαϊκά κινήματα του γερμανικού εθνικοσοσιαλισμού ή του ιταλικού φασισμού ή και άλλα σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Η δική μας «εθνικόφρων» Δεξιά, μετεξέλιξη του προπολεμικού Λαϊκού κόμματος,  ήταν η μεγάλη πολιτική χοάνη που μάζεψε όλη την αντικομουνιστική αντίδραση και κάθε «παραδοσιακή» (σχεδόν οπισθοδρομική) δοξασία ακόμα κι όταν η «κομμουνιστική απειλή» ήταν αποδεδειγμένα μηδαμινή.

  

Πολύ φυσικά ο «δεξιός» ήταν ο πολίτης που είχε πρόσβαση στην εξουσία, βολευόταν, εκφραζόταν με ωμό τρόπο για τα πράγματα, ήθελε την καθαρεύουσα, θεωρούσε τους ποιητές «ντιντίδες» και τους καλλιτέχνες «αδελφές», προτιμούσε τα τσάμικα με ηλεκτρικό στριγγλίζοντα ήχο των «πανηγυριώνε» και δεν είχε ανάγκη να προβληματίζεται με «ιδεολογίες και τέτοια» διότι κυβερνούσε η δική του «παράταξις» κι ό, τι έκανε η «Κυβέρνησις» ήταν καλό κι άγιο. Να γιατί όλες οι αρνητικές έννοιες τον χαρακτήρισαν και να γιατί μέχρι την εποχή των Λαικόορθόδοξοσυναγερμικών Μπουμπόυκων, οι «δεξιοί» δεν τολμούσαν να αυτοχαρακτηριστούν ως «δεξιοί» επισήμως.

  

Η πόλωση που δημιουργήθηκε στη μεταπολεμική και μετεμφυλιακή περίοδο όπου η αντίθεση «δεξιοί» - «κομμουνιστές» δέσποζε και ταυτόχρονα δεν επέτρεπε την έκφραση άλλων πολιτικών αντιλήψεων,μ αφού όποιος εκφραζόταν διαφορετικά από την «επίσημον γνώμιν της Κυνερνήσεως», ευθύς ταξινομούνταν ως «συνοδοιπόρος των κομμουνιστών». Κι όταν μεταπολιτευτικά δεν υπήρχε κάτι να εμποδίσει αυτή την έκφραση, το ΠΑΣΟΚ κάλυψε με τον ίδιο πολυσυλλεκτικό, πολιτικά άχρωμο αλλά επικοινωνιακά εντονότατο, λόγο το κενό «ληστεύοντας» και συχνά διαστρέφοντας τα συνθήματα και τον πολιτικό τρόπο της καθ’ ημάς Εαμικής Αριστεράς.

Για παράδειγμα, η έννοια της «Εθνικής Ανεξαρτησίας», λόγω της μακράς εμπειρίας άσκησης ανελαστικής πολιτικής υποταγής από τις Δεξιές κυβερνήσεις, έχει υιοθετηθεί, σχεδόν αποκλειστικά, από τις λεγόμενες «αριστερές» πολιτικές δυνάμεις. Έτσι κινήσεις όπως του Κ. Καραμανλή το 1974 όταν απέσυρε τις Ένοπλες Δυνάμεις από το ΝΑΤΟ ή όπως τώρα οι κραυγές του Καμμένου στη Βουλή, στην συζήτηση για τον Προϋπολογισμό του 2012, ενάντια στους Γερμανούς αξιωματούχους τοποτηρητές προκαλεί εντυπώσεις και δεν μπορεί να  ερμηνευτεί με το παραδοσιακό σχήμα «Δεξιός» = «δούλος και υπηρέτης ξένων συμφερόντων». Τέτοια κλισέ μπορεί να βολεύουν στις κουβέντες του καφενείου αλλά δεν αποκαλύπτουν την ουσία των κινήσεων και θέσεων αυτών που κρύβουν τόσο εθνικοαμυντσμό όσο χρειάζεται για να μας πνίξει.

 Έχει δικαίωμα ο Καμμένος να αλλαξοπιστήσει; Να βρει το πολιτικό του φως και να γίνει ένας άλλος όπως η Λιάνα Κανέλη είδε το δικό της φως κι έγινε συνοδοιπόρος των κομμουνιστών; Σαφώς και το έχει. Τίποτα δεν αποκλείεται. Το πρόβλημα είναι ότι η αντι-ιμπεριαλιστικές, αντι-ΛέσχηΜπίλντεμπεργκ κορώνες του Καμμένου δεν έχουν συνέπεια με τις υπόλοιπες δοξασίες του.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η ταξινόμηση και ο εύκολοι χαρακτηρισμός, ωσάν ρετσινιά, των πολιτικών στελεχών που διαφωνούν με την επίσημη κομματική «γραμμή» βολεύει όχι μόνο τους πολιτικούς αντίπαλους αλλά και τις ηγεσίες των κομμάτων στα οποία ανήκουν οι ιδεολογικώς «αντάρτες» πολιτικοί. Κι έτσι ο «δημοκρατικός συγκεντρωτισμός» και οι -κατά Λένιν- «αρχές συγκρότησης του κόμματος νέου τύπου», έχουν υιοθετηθεί από όλα τα κόμματα του σημερινού πολιτικού σκηνικό και αρκεί μια μικρή, συχνά ασήμαντη, διαφοροποίηση κάποιου για να βρεθεί με συνοπτικές διαδικασίες «εκτός κόμματος». Κι όλα αυτά ενώ όλοι ορκίζονται στο όνομα της δημοκρατίας, του ελεύθερου διαλόγου και της ελεύθερης έκφρασης των ιδεών.

Όταν μιλάμε για το πολιτικό σύστημα, λέμε ότι πάσχει, ότι ευθύνεται για όλα τα στραβά μας αλλά εκείνο που θα πρέπει να εξετάσουμε είναι το κομματικό φαινόμενο καθεαυτό, το οποίο είτε ως πολιτικός και ιδεολογικός οργανισμός είτε όμως και ως οικονομικός μηχανισμός είναι σήμερα σε προβληματική κατάσταση.

  

Κι ενώ λοιπόν τα δύο κυβερνητικά κόμματα έχουν επιδοθεί στην εσωστρέφεια και στα αλληλοκαρφώματα, δικαιολογημένα, διότι οι δημοσκοπικές ενδείξεις δεν είναι καλές, το ίδιο συμβαίνει και στα κόμματα της Αριστεράς παρόλο που απ’ ό,τι φαίνεται οι αριστεροί κομματικοί σχηματισμοί μάλλον αυξάνουν την επιρροή τους στους ψηφοφόρους.

  

Η Αριστερά στη χώρα μας, έχει ως κοιτίδα το μεγάλο ποτάμι της Εαμικής παράδοσης και τις ευαισθησίες για σύγχρονα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα. Κι όσο ενώνει τους «αριστερούς» πολιτικούς σχηματισμούς η παράδοση, άλλα τόσα τους χωρίζουν όταν η συζήτηση έρχεται στο τι πρέπει να γίνει σήμερα και στο τι μέλλον προτείνουν για τον τόπο.

  

Πράγματα που λέγονταν για χρόνια και αποτελούσαν ουσιαστικά το «πρόγραμμα» της Αριστεράς, σήμερα απλώς δεν είναι αρκετά. Διότι σήμερα που τα προβλήματα είναι πολύ συγκεκριμένα και δύσκολα, δεν πείθει ένας λόγος για κάποια «ριζική» ή «επαναστατική» αλλαγή χωρίς αυτή η «αλλαγή» να τεκμηριωθεί και ως προοπτική αλλά και ως κίνδυνος για τους πολίτες. Όροι όπως «σοσιαλισμός», «αλλαγή», «επανάσταση», έχουν δεχθεί πλήγματα τόσο από την «σοσιαλιστική» πρακτική του ΠΑΣΟΚ αλλά και από όπου εξουσία ασκήθηκε από τους «αριστερούς» σε συλλογικούς παραγωγικούς φορείς (όπως ο δικός μας Γεωργικός Συνεταιρισμός) ή οι Δήμοι: δεν υπάρχει κάποιος χώρος τον οποίο οι «αριστεροί» να προβάλλον ως μοντέλο μιας άλλης, πιο λειτουργικής, χρηστής διοίκησης.

  

Πολύ συχνά ακούγεται ως δικαιολογία για την αδυναμία της Αριστεράς να ενωθεί, η διαφοροποίηση στις απόψεις των πολλών κομματικών οργανισμών του χώρου αυτού  Όμως δεν είναι οι «διαφωνίες» που φταίνε αλλά η απουσία ουσιαστικού διαλόγου ανάμεσά τους. Κι αυτό σημαίνει την έλλειψη ουσιαστικού πολιτικού πολιτισμού, εκείνον που θεωρητικά ευαγγελίζονται οι διάφορες ομάδες και κόμματα της «αριστεράς». Αν έχετε την υπομονή, στην παραπομπή που μόλις προανέφερα, διαβάστε το κείμενο αλλά και τα σχόλια μου στο θέμα αυτό.

 

Παρόλα όσα καταλογίζουμε κατά καιρούς στα κόμματα της Αριστεράς, από τον ίδιο χώρο αναμένουν οι πολίτες κάποια διέξοδο κι αυτό απεικονίζεται σε πρόσφατες έρευνες «κοινής γνώμης». Όμως η Αριστερά, όσο δεν επιδεικνύει μιαν άλλη πολιτική συμπεριφορά, θα είναι μέρος του προβλήματος και εκτός από συγκυριακή δεξαμενή ψήφων αντίδρασης προς τα κυβερνητικά κόμματα και συμπάθειας δεν θα μπορέσει να γίνει αποδέκτης της θετικής υποστήριξης από την πλειοψηφία των πολιτών.

Ένας ανάλογος προβληματισμός για την μικρή σχετικά συμμετοχή στην πορεία  για την επέτειο της εξέγερσης του Νοέμβρη 1973 κατέληξε σε πιο πρακτικά (και ίσως ρομαντικά) συμπεράσματα που όμως δεν επαληθεύτηκαν στο χωριό μας: οι ελιές έμειναν αμάζευτες!

Τέλος, διάβασα έναν απολογισμό ζωής για ένα ιστορικό στέλεχος του Ιταλικού Κομμουνιστικού κινήματος, τον Λούτσιο Μάγκρι τον οποίο δεν ήξερα αλλά διαβάζοντας το σχετικό κείμενο, μου φάνηκε ότι η πορεία του έως την αυτοκτονία του, είναι χαρακτηριστικό για την σύγχρονη αριστερά στην Ευρώπη και τον κόσμο. Σε εμάς εδώ ο πιο γνωστός αυτόχειρας της Αριστεράς είναι ο Ζαχαριάδης ενώ ο πιο γνωστός αριστερός αγωνιστής αυτόχειρας είναι ο Μπενερτζί στο ομώνυμο ποίημα του τούρκου ποιητή και αγωνιστή Ναζίμ Χικμέτ.

Το γιατί αυτοκτονεί κάποιος που θέλει να αλλάξει τον κόσμο και που πιστεύει ότι το δύναται, είναι άλλη ιστορία. Δεν μπορεί όμως να «αυτοκτονήσει» μια ολόκληρη κοινωνία πολιτών κι ένα κίνημα. Ή μάλλον πριν το κάνει, καλύτερα να σκεφτεί διαφορετικά, να βάλει τον «συμβιβασμό» και τον «διάλογο» στην πολιτική πρακτική του, να μιλήσει πιο ψύχραιμα και κυρίως, συγκεκριμένα.