Γιόρταζαν άραγε οι αρχαίοι Αθηναίοι την επέτειο της νίκης τους επί των Περσών στο Μαραθώνα; Έκαναν μήπως αναπαράσταση της πορείας του Φειδιππίδη; Τιμούσαν μήπως οι δικοί μας Θεσπιείς κάθε χρόνο την θυσία των ανδρών τους στις Θερμοπύλες, με αναπαραστάσεις και θυσίες, μνημόσυνα και πορείες;
Μάλλον όχι και ο λόγος φαίνεται ότι βρίσκεται στην διαρκή παρουσία των πολιτών στην ζωή της πόλης. Γεγονότα όπως η προάσπιση της ελευθερίας τους θεωρούνταν στοιχειώδης πολιτική (προς την πόλιν) υποχρέωση και δεν είχαν ανάγκη ειδικές εορτές για να τους την θυμίζουν και να διαπλάθεται ο χαρακτήρας τους.
Σε αντίθεση με εμάς, τους πολιτισμένους, που λειτουργούμε ως πολίτες κάθε εκλογές και μετά κλεισμένοι στην σφαίρα της ιδιώτευσης αναθέτουμε στους εκπροσώπους μας να νομοθετούν και να διοικούν, οι πολίτες της δημοκρατίας του 5ου αιώνα π.Χ. ήταν διαρκώς παρόντες στην διακυβέρνηση των κοινών τους, για τα μικρά και τα μεγάλα. Χαρακτήριζαν ηλίθιο και ανάξιο να λέγεται «πολίτης» αυτόν που δεν συμμετείχε ενεργά στην συζήτηση και λήψη αποφάσεων αλλά και αυτών που στην περίοδο εμφύλιων σπαραγμών – κακές στιγμές – δεν έπαιρνε θέση αλλά «το έπαιζε υπεράνω». Στα αγγλικά η λέξη βλάκας είναι idiot και η ρίζα της είναι στον ιδιώτη της αρχαίας πόλης!
Οι γιορτές και τα πανηγύρια, όπως το σημερινό για την επέτειο της εξέγερσης του Νοέμβρη 1973, στα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας και ιδιαίτερα στο Πολυτεχνείο στην Αθήνα, είναι ενδείξεις απουσίας των πολιτών από την άσκηση της πολιτικής. Θυμίζουν τις διάφορες Παγκόσμιες ημέρες για τα ζώα, το περιβάλλον, την φτώχεια, τον εθελοντισμό και άλλες ων ουκ έστιν αριθμός, που θυμίζουν αυτά τα σημαντικά που επιμένουμε να αγνοούμε όλες τις υπόλοιπες ημέρες του χρόνου.
Έτσι είναι άλλωστε, με όλες τις λεγόμενες εθνικές μας γιορτές. Με τον ένα ή τον άλλον τρόπο όλες υπογραμμίζουν την εθνική μας παθογένεια: να δημιουργούμε στην διάρκεια του αγώνα θύματα που ηρωοποιούμε μετά και να μην χαιρόμαστε τις νίκες που δημιουργούμε και που για αυτές θυσιάστηκαν οι συμπολίτες μας.
Οι εθνικές μας γιορτές, θυμίζουν και σηματοδοτούν την έναρξη μιας προσπάθειας αλλά σπανίως ή ποτέ το επιτυχές πέρας της
Γιορτάζουμε την 25η Μαρτίου, την έναρξη της επανάστασης του 1821 αλλά δεν υπάρχει γιορτή για την δημιουργία του νεοελληνικού κράτους.
Την 28η Οκτωβρίου 1940 ξεκίνησε ο αγώνας για την προάσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας αλλά η απελευθέρωση της Ελλάδας από τους χιτλερικούς κατακτητές στις 12 Οκτωβρίου 1944 εορτάζεται διακριτικά. Τόσο που και ο σημερινός πρωθυπουργός συμμετέχοντας στους σχετικούς εορτασμούς και παρασυρμένος ίσως από το επικοινωνιακό φόρτο της στιγμής, απέδειξε ότι δεν ήξερε ουσιαστικές λεπτομέρειες εκείνης της ημέρας – την απουσία του συνονόματου παππού του.
Και στις δύο κύριες εθνικές μας εορτές, είναι κακό κοινό σημείο το ξέσπασμα εμφύλιων σπαραγμών στην διάρκειά των εθνικών αγώνων ή και αμέσως μετά το τέλος και ίσως για αυτό να μην έχουμε χαρεί την ολοκλήρωση των εθνικών επιτυχιών μας. Διότι έπρεπε να αναγνωριστούν οι θυσίες και να ηρωποιηθούν τα θύματα. Όταν όμως η παράταξη των νεκρών ήταν από τους χαμένους πως μπορούσε να γίνει αυτό; Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος αναγνωρίστηκε ως ήρωας το 1860 περίπου για να μην πούμε τίποτα για τους αντάρτες της Εθνικής Αντίστασης.
Καλύτερα η λήθη, η παραχάραξη, η αποτοξίνωση της λαϊκής μνήμης από πράξεις αντίστασης και η . . . διακριτικότητα!
Εξέλιπαν το θάρρος και η υπεύθυνη στάση των τότε νικητών και ηγετών διότι ίσως ποτές δεν υπήρξαν τέτοιοι: οι νικητές έγιναν με την βοήθεια ξένων και ήταν απόντες από τους αγώνες!
Έτσι και οι φοιτητικές εξεγέρσεις του Νοέμβρη 1973 έχουν καταγραφεί στην λαϊκή μνήμη ως οι βασικές αντιχουντικές στιγμές του λαού και του πολιτικού του κόσμου που στο μεγαλύτερο μέρος της χουντικής επταετίας περίμενε να πέσει η στρατοκρατία μόνη της. Ήταν μερικοί ξεροκέφαλοι, αριστεροί και δημοκράτες που εποίκισαν με την βία ξερονήσια και φυλακές και ο λαός της Κύπρου με την θυσία του που έφεραν τελικά την επιτυχία αυτού του αγώνα.
Ο βασικός κορμός του πολιτικού κόσμου, του «καθώς πρέπει» πολιτικού κόσμου, ήταν απών και μονάχα «…οι νέοι που τους έλεγαν αλήτες», ως πάντοτε συμβαίνει, τριγυρνούσαν και φώναζαν με την αποκοτιά της νιότης και της πίστης σε ιδανικά, στους δρόμους και τα στενά.
Η γιορτή της αποκατάστασης, της νίκης δηλαδή, της Δημοκρατίας όμως κάθε Ιούλιο, είναι μια κλειστή διακριτική δεξίωση στο Προεδρικό μέγαρο, ένδειξη και αυτή της πολιτισμένης τάξης πραγμάτων στην Δημοκρατία μας και επαναφέρει τα πράγματα στην θέση τους: όλος αυτός ο κόσμος που κάθε Νοέμβρη σκέφτεται «τα καημένα τα παιδιά που σκοτώθηκαν τότε για την λευτεριά μας…» και γεμίζει τους δρόμους φωνάζοντας και απαιτώντας, τον Ιούλιο ας ετοιμαστεί για τα μπάνια του – εμείς, για την συγκομιδή των κρεμμυδιών μας, γιατί η πολιτική είναι επάγγελμα για τους επαγγελματίες και όχι για τον όχλο!
Όχι, δεν είναι έτσι! Οι αγώνες των πολιτών για τα δικαιώματά τους είναι ουσιαστική υποχρέωση τους. Η ενασχόληση με τα κοινά δεν είναι για αργόσχολους. Μαζί με τα προσκλητήρια νεκρών και την συγκίνηση σήμερα θα έπρεπε να ρωτήσει ο καθένας τον εαυτό του: είμαι ευχαριστημένος με τον τρόπο που λειτουργεί η Δημοκρατία μας; Πως μπορώ εγώ να συμβάλλω για να είναι πιο αποδοτικοί οι θεσμοί – κόμματα, Δήμος, πολιτεία- και χρήσιμοι για τον πολίτη; Τι μπορώ να κάνω για να γίνουν πιο ουσιαστικές οι πολιτικές διαδικασίες και για να με υπολογίζουν όλοι αυτοί οι πολιτικοί επαγγελματίες εκπρόσωποι;
Προφανώς οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες. Το να θέτεις το ερώτημα είναι το πρώτο βήμα προς την επιστροφή σου στην πολιτική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου