ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ: άγνωστος και διχαστής

Η στάση μας απέναντι στο κράτος και τους οργανισμούς διοίκησης είναι απότοκος μιας παραδοσιακής άποψης για το κράτος-υπάλληλο της κάθε κοινωνικής κατηγορίας και γιατί όχι, κάθε πολίτη χωριστά. Ο καθένας μας θα ήθελε να εξυπηρετηθεί η βόλεψή του άριστα, αδιαφορώντας για το «κοινό καλό».

Προφανώς δεν είναι έτσι και δεν μπορεί να είναι έτσι, διότι κράτος σημαίνει εξουσία άρα ο κρατικός μηχανισμός υπάρχει για να εξυπηρετείται η ελίτ που κυβερνάει αυτόν τον τόπο και οι ομάδες των πολιτών που συντάσσονται μαζί της σε σχέση πελατειακή: σε ψηφίζω - με διορίζεις.

Οι κρατούντες με την σειρά τους, όλα αυτά τα χρόνια με το ιδιοκτησιακό και πελατειακό καθεστώς που δημιούργησαν ώθησαν εκείνους που έμεναν «στην απέξω», στην αντίδραση, στο παράπονο, σε έναν αυθόρμητο αντικρατισμό. Κι επειδή όλοι μας την μία ή την άλλη περίοδο μέναμε με το παράπονο, ο αντικρατισμός αυτός χαρακτηρίζει την στάση όλων μας απέναντι σε κάθε απόφαση χωρίς πολλές φορές να μπαίνουμε στην ουσία της πρότασης.

Ακόμα κι όταν η απόφαση είναι εκδήλωση καθυστερημένου και δικαιολογημένου εκσυγχρονισμού, πάλι είναι επιφυλακτική η στάση των πολιτών. Δηλαδή ίσως να λέμε με την στάση μας αυτή προς το κράτος και τις υπηρεσίες του ότι «είστε αναξιόπιστοι και αντιπαραγωγικοί» και θα έχουμε δίκιο.

Οι αποφάσεις της κεντρικής κυβέρνησης δεν μας αρέσουν όχι μόνο γιατί δεν τις έχουμε καταλάβει αλλά γιατί μπορεί να απαιτούν αλλαγές σε συνήθειες και αντιλήψεις (θυμίζω τον πολιτικό γάμο για παράδειγμα. 

Για αυτό ακριβώς και η επιχειρηματολογία μας είναι στον αέρα ακόμα και σε εμάς τους ίδιους. Είναι γκρίνια και όχι πολιτική θέση.

Φαίνεται πως οι πολίτες αντιδρούν κυρίως για λόγους που εν τη αγνοία τους θεωρούν σημαντικούς. Θεωρούν δευτερεύοντα τα σημαντικά θέματα που θίγει ή αποκρύβει η κυβέρνηση με την πρότασή της, επειδή τα αγνοούν. Διότι δεν φρόντισε κανείς να τους τα εξηγήσει.

Από την δημιουργία του νεοελληνικού κράτους υπάρχει η κατάσταση αυτή και φαίνεται και τώρα στην προοπτική της υλοποίησης του σχεδίου Καλλικράτης.

Βέβαια με τις αντιδράσεις για επιφανειακά ζητήματα που έχουν σχέση με την ιδεοληψία των κατοίκων των περιοχών τοπικού χαρακτήρα –που μπορεί να υποθάλπονται από φιλόδοξους τοπικούς παράγοντες- τελικά γίνονται συμβιβασμοί στα μικροσυμφέροντα και τα πράγματα παίρνουν τον δρόμο τους. Ουδέν μονιμότερον του προσωρινού και μετά διοικητικές πατέντες, πασαλείμματα και νομοθετικές ρυθμίσεις νυχτερινές επακολουθούν. Γνωστή συνταγή μιζέριας!

Παρακολουθώντας την συζήτηση που γίνεται αυτή την περίοδο, δυστυχώς διαπιστώνων ότι το έργο παίζεται ακριβώς το ίδιο. Τα επιχειρήματα , όπου υπάρχουν τέτοια,  είναι καλυμμένες κρυφές σκέψεις για την επόμενη ημέρα. Είναι περί την ονομασία και την έδρα του νέου Δήμου με αναφορά στο απώτερο παρελθόν και όχι σύμφωνα με την προοπτική ανάπτυξης της περιοχής και τις προοπτικές της.

Δηλαδή γιατί οι Πλαταιές είπαν «όχι στην συνένωση»; Γιατί εμείς είπαμε «όχι στην ένωση και με Αλίαρτο και Ακραίφνιο»;

Προφανώς γιατί δεν ξέρουμε τι σημαίνει αυτό για την ζωή μας και κυρίως επειδή φοβόμαστε ότι ο Δήμος δεν θα λέγεται Θεσπιών αλλά «Μεσοβοιωτικός» ή ότι άλλο. Εγώ πάντως δεν το έχω καταλάβει.

Με όλα αυτά θα ζηλεύω σύντομα τους πολίτες που είναι από Δήμους χωρίς ένδοξο ιστορικό παρελθόν που δεν έχουν κανένα πρόβλημα για τον τόπο εγκατάστασης της έδρας του νέου Δήμου.

Στο μεταξύ στο Δήμο μας, παίρνονται αποφάσεις για την μη ίδρυση επιχειρήσεων στην περιοχή μας –σωστά πιθανόν- χωρίς να έχουμε αποφασίσει τι είδους επιχειρήσεις είναι επιθυμητές. Ή δεν θέλουμε καθόλου επιχειρήσεις; Και με το γεωργικό εισόδημα να εξαφανίζεται, τι θα κάνουν τα παιδιά μας; Πότε θα μιλήσουμε για το μοντέλο της ανάπτυξης που θέλουμε; Όταν οι εξελίξεις ωθούν ρυπογόνες δραστηριότητες του κράτους της Αττικής προς τα μέρη μας, τι περιμένουμε και δεν ανοίγουμε την συζήτηση τώρα για το πώς θέλουμε να ζήσουμε;

Περιμένουμε κάποιος να έρθει να μας προτείνει κάτι και εμείς να αρνηθούμε και στο τέλος να είμαστε ηρωικοί αρνητές αλλά ποτέ θετικοί δημιουργοί.

Εκκωφαντική είναι η απουσία των βουλευτών του νομού μας από όλα αυτά. Περιμένουν στην γωνία σαν τον Παπουτσή και τον Σκανδαλίδη να πάρουν το μέρος μας στα δίκαια αιτήματα μας στην αρχή για να κύψουν μετά στην εσωκομματική πειθαρχία και νομιμότητα όταν ο Γιωργάκης θα τους τραβήξει το αυτί!

Διαβάζοντας τις αρμοδιότητες των νέων Δήμων, διερωτώμαι ποιος από εμάς ως Δήμαρχος και ανεξαρτήτως πολιτικής προέλευσης και ένταξης μπορεί να τα διαχειριστεί με ορθολογικό τρόπο, αποτελεσματικά και προς το καλό των πολιτών:

Οι πολεοδομικές αρμοδιότητες που σήμερα ασκούνται στο Β' βαθμό, μεταφέρονται στον Α' βαθμό. Έτσι, παραδείγματος χάριν, η έκδοση οικοδομικών αδειών, ο έλεγχος μελετών, αλλά και κάθε συναφούς χαρακτήρα αρμοδιότητες και πράξεις εφαρμογής, μεταφέρονται στους δήμους. Για το σκοπό αυτό θα ενισχυθούν και από το προσωπικό των τεχνικών υπηρεσιών δήμων και κοινοτήτων που καταργούνται και το προσωπικό τους μεταφέρεται στους νέους δήμους.

Άρα χρειάζεται εδώ διοικητική επάρκεια και όχι μόνο πολιτικός βερμαπλισμός. Πως δεν θα δημιουργηθούν και σε εμάς τα θλιβερά φαινόμενα διαφθοράς που ακούμε και ξέρουμε ότι γίνονται στις Πολεοδομίες σήμερα;

Στους δήμους μεταφέρονται οι πολιτικές για την πρόνοια, καθώς και οι προνοιακές υπηρεσίες που σήμερα ασκούνται από τις Νομαρχίες, ενώ ταυτόχρονα αναλαμβάνουν, παραδείγματος χάριν, την έκδοση πιστοποιητικών οικονομικής αδυναμίας, τη χορήγηση κάρτας αναπηρίας, την καταβολή επιδομάτων, τη χορήγηση άδειας, ίδρυσης και λειτουργίας ιδρυμάτων παιδικής πρόνοιας σε ιδιώτες καθώς και σε συλλόγους και σωματεία.

Κι εδώ τίθεται θέμα συνετής διαχείρισης και δίκαιων αποφάσεων χωρίς χροιά εύνοιας υπέρ των "δικών μας" ψηφοφόρων. Προφανώς οι αγαθές προθέσεις δεν αρκούν. Χρειάζονται μηχανισμοί ελέγχου. Ποιοι;

Οι δήμοι θα αναλάβουν τις σχετικές αρμοδιότητες, εποπτικές και άλλες, όπως τη χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικών παιδικών ή βρεφονηπιακών σταθμών. την οργάνωση διενέργειας εμβολιασμών, την υλοποίηση προγραμμάτων δημόσιας υγιεινής, που οργανώνονται από το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ή από άλλους φορείς ή και χρηματοδοτούνται από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Προφανώς και αυτό απαιτεί ίσως επανεκπαίδευση και μετατάξεις  υπάρχοντος προσωπικού. Δηλαδή κάποιοι θα πρέπει να ξεβολευτούν.

Στον τομέα της παιδείας, το σχολείο γίνεται αποκλειστικά υπόθεση του δήμου. Θα αναλάβουν τις αρμοδιότητες για ανέγερση σχολείων και την κατανομή πιστώσεων στις σχολικές επιτροπές για την επισκευή και συντήρηση των σχολικών κτηρίων.

Από τον Β' βαθμό, οι δήμοι θα αναλάβουν τη μεταφορά μαθητών από τον τόπο διαμονής στο σχολείο φοίτησης. Εντός των διοικητικών τους ορίων, θα μπορούν να αποφασίζουν τη διακοπή μαθημάτων λόγω έκτακτων συνθηκών.

Θα αποκτήσουν, επίσης, αρμοδιότητες στον τομέα της διά βίου μάθησης, όπως τη δυνατότητα ίδρυσης της λειτουργίας και εποπτείας κέντρου διά βίου μάθησης, όπως σχολές γονέων και κέντρα κατάρτισης ανηλίκων.

Εμπόριο και ανάπτυξη

Στον τομέα του εμπορίου, οι δήμοι θα αναλάβουν την έκδοση αποφάσεων για την ίδρυση, τη διάλυση και τον καθορισμό του τρόπου λειτουργίας των λαϊκών αγορών, τη συγκρότηση επιτροπών για τον έλεγχο των πωλητών, παραγωγών και επαγγελματιών των λαϊκών αγορών, την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας για τη χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης περιπτέρων κ.ο.κ..

Στον τομέα της τοπικής ανάπτυξης, οι δήμοι αποκτούν τη δυνατότητα για τη μελέτη και την εκτέλεση έργων τεχνικής υποδομής τοπικής σημασίας που αφορούν στη γεωργία, στην κτηνοτροφία και αλιεία (ιδίως αυτών που σχετίζονται με την αγροτική οδοποιία). Θα αναλάβουν ακόμη την άσκηση εποπτείας των τοπικών οργανισμών εγγείων βελτιώσεων.

Στον τομέα των μεταφορών, θα αναλάβουν όσες αρμοδιότητες εμπίπτουν στις αστικές τοπικού επιπέδου αρμοδιότητες, όπως παραδείγματος χάριν τα σχετικά με τις γραμμές των λεωφορείων.

Δηλαδή αν τα κόμματα και οι πολίτες –εμού συμπεριλαμβανομένου- δικαιούνται να έχουν άποψη περί παντός άρα και περί όλων αυτών, ο Δήμος μας έπρεπε ήδη να έχει αρχίσει την μελέτη όλων αυτών και να μας έχει ενημερώσει για το τι πρακτικά σημαίνουν για την ζωή μας.

Έπρεπε να έχει κάνει κάποιες εκτιμήσεις για το κόστος αλλά και τις ανάγκες χρηματοδότησης.

Σε πρόσφατο κείμενο μου που φιλοξενήθηκε στα ΘΕΣΠΙΑΚΑ ένας φίλος, μου έγραψε:

Τι να αξιοποιήσουμε, φίλε, ΕΡΜΕ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗ; Να γκρεμίσουμε το σάπιο σύστημα και να ξαναχτίσουμε από την αρχή πρέπει μια νέα κοινωνία πραγματικά αυτοδιοικητική.

Δηλαδή, πως θα είναι η κοινωνία αυτή; Διότι, και ελπίζω εδώ να συμφωνεί ο φίλος, μέχρι να αποφασίσουμε τι είδους αυτοδιοικητική κοινωνία θα είναι αυτή που θα δημιουργήσουμε, πρέπει στο μεταξύ ο Δήμος να λειτουργεί και να μας υποστηρίζει υλοποιώντας όλες τις προαναφερόμενες λειτουργίες.

Θα έχει μάλλον στην κοινωνία του μέλλοντος ο Δήμος τις αρμοδιότητες αυτές.  Θα τις εκτελεί σωστά για να μπορούν οι πολίτες να διαμορφώνουν άποψη για την κοινωνία που επιθυμούν; Ή θα αναλωνόμαστε στο ποιος φταίει που η υπάλληλος του Δήμου μας, απάντησε αγενώς στην γιαγιά που ρώτησε κάτι και όταν της έγινε παρατήρηση –της υπαλλήλου-  για τον άσχημο τρόπο της, εκείνη απάντησε ότι «τόσα παίρνω έτσι μιλάω»  λες και η ευγένεια θέλει την αποζημίωσή της ή ένα άλλο κοινωνικό και πολιτικό σύστημα!