Μαθήματα αγώνα από τον Ασπρόπυργο (1)

Ο αγώνας των απεργών στην Χαλυβουργία Ελλάδος στο εργοστάσιο του Ασπροπύργου είναι μεγάλος από πολλές απόψεις κι ακόμα δεν έχει τελειώσει. Αλλά τελειώνουν ποτέ οι αγώνες; Όμως σε συνέχεια του προηγούμενου σημειώματος, θα σχολιάσω σήμερα μέρος της πορείας αυτού του αγώνα μήπως και καταλάβουμε όλοι μας κάτι παραπάνω. Θα χρησιμοποιήσω αυτούσια τμήματα λόγων και δηλώσεων των πρωταγωνιστών έτσι όπως δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, την μόνη που κάλυψε με πληρότητα (αλλά με κάποιες εξαιρέσεις) την πορεία αυτού του αγώνα.

Στην απεργιακή συγκέντρωση στις 19 Ιαν 12 ο πρόεδρος του σωματείου των απεργών εργαζομένων στην Χαλυβουργία Ελλάδος, όπως είναι η επίσημη επωνυμία της επιχείρησης, είπε:

«από την πρώτη στιγμή βγάλαμε τον αγώνα μας έξω από την πύλη της "Χαλυβουργίας", κάναμε τις αποφάσεις που παίρναμε υπόθεση όλης της εργατικής τάξης. Μέσα από τις 8 συνελεύσεις που έχουμε κάνει καλέσαμε τους εργαζόμενους να μετατρέψουνε και αυτοί τους χώρους τους σε "Χαλυβουργίες"», αλλά αυτό είναι που απαιτούσε η στρατηγική του αγώνα τους; Μπορεί αυτό να είναι ο στρατηγικός στόχος για την επιτυχία της προσπάθειας τους; Διότι είναι προφανές ότι οι συνθήκες στο εργατικό κίνημα αλλά και στην κοινωνία, δεν ήταν αντίστοιχες με αυτό τον πόθο τους κι αυτό το είχαν δει ήδη, όπως θα δούμε πιο κάτω.

Στις 27 Νοε 11, ένας απεργός εργάτης δήλωνε στον δημοσιογράφο ότι «η αντιπαράθεση που υπάρχει εδώ δεν είναι των απεργών με τον ιδιοκτήτη Μάνεση. Είναι πολιτική αντιπαράθεση. Γιατί οι προτάσεις που μας έκανε έχουν την πηγή τους στην πολιτική και τους νόμους που έχουν ψηφιστεί και του δίνουν το δικαίωμα να απαιτεί να δουλεύουμε δωρεάν. Και ο συγκεκριμένος εργοδότης έχει μπει μπροστά για να σπάσει το 8ωρο και τις συμβάσεις στη βιομηχανία». 

Την άποψη αυτή έχει και το σωματείο όπως εκφράζεται δια του προέδρου του. Αλλά η άποψη αυτή, λειτουργεί αντικειμενικά ως μια καταστροφική παγίδα ιδεοληψίας για την εξέλιξη του αγώνα, εάν οι πολιτικές εξελίξεις δεν οδηγήσουν σε ριζική αλλαγή του κοινωνικού συστήματος οπότε ίσως μπορέσουν να ικανοποιηθούν πρόσκαιρα τα αιτήματα των απεργών.

Στο σημερινό κοινωνικοοικονομικό σύστημα, το πάνω χέρι το έχει η εργοδοσία και κάθε αγώνας πρέπει να γνωρίζει τα όρια της αντοχής αλλά και τις διεξόδους διαφυγής προς ένα καλό και χρήσιμο συμβιβασμό. Όταν ο στόχος είναι η απόλυτη αλλαγή, τότε η ήττα είναι η πιο πιθανή κατάληξη.

Ο αγώνας των εργατών ενάντια στις αυθαιρεσίες ή τις απαράδεκτες επιλογές της εργοδοσίας δεν είναι κάτι απλό κι εύκολο. Όποιος έχει περάσει ακόμα κι έξω από την πύλη μιας βιομηχανίας καταλαβαίνει ότι εδώ δεν παίζουν. Κανένας  επιχειρηματίας δεν είναι διατεθειμένος να υποχωρήσει εύκολα σε εκείνους (τους εργζόμενους δηλαδή) που θεωρεί κατώτερους του, ανώριμους και άσχετους για την επιβίωση της επιχείρησης. Ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας Μάνεσης τέτοιος είναι και η συγκεκριμένη επιχείρηση δεν φημίζεται για τις καλές συνθήκες εργασίας, την τάξη και την φροντίδα. Οι χώροι παραγωγής στα εργοστάσια του εκπέμπουν αδιαφορία για την ζωή των εργαζομένων και τα εργατικά ατυχήματα είναι συχνά. Για την εργοδοσία φαίνεται ότι ο χρόνος έχει μείνει στον 19^ο αι. και ο μόνος παράγοντας για την βελτίωση της παραγωγικότητας είναι η μείωση του κόστους εργασίας.

Στο εργοστάσιο του Ασπροπύργου τον Δεκέμβριο του 2009, είχαν πάλι ανακοινωθεί 16 απολύσεις και πάλι είχαν ξεκινήσει απεργίες. Όμως εκείνη την περίοδο έγινε θανατηφόρο ατύχημα κι αξίζει να μάθουμε τις ανατριχιαστικές συνθήκες έτσι όπως καταγράφηκαν από τον δημοσιογράφο:

«Ήταν περίπου 7.30 το πρωί όταν στο γερανό που μετέφερε λιωμένο μέταλλο για χύτευση (ήταν περίπου στη μέση της διαδρομής) έσπασε το συρματόσχοινο, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει κυριολεκτικά και 70 τόνοι καυτής λάβας να εκτοξευτούν σε όλο το χώρο. Μόλις 5 με 6 μέτρα πιο πέρα οι δύο εργαζόμενοι καθάριζαν μια μεταλλική λεκάνη η οποία χρησιμοποιείται για να χύνεται εκεί το λιωμένο μέταλλο και στη συνέχεια από τρύπες που έχει στον πάτο διοχετεύεται σε καλούπια. Το καυτό μέταλλο έπεσε πάνω στους δύο εργαζόμενους οι οποίοι κυριολεκτικά λαμπάδιασαν, όπως και όλος ο χώρος ο οποίος μετατράπηκε σε κόλαση και χρειάστηκε πάνω από μία ώρα στην Πυροσβεστική για να σβήσει τη φωτιά. Εδώ και καιρό σωματείο κι εργάτες έχουν επισημάνει ότι όλο το σύστημα με τις ράγες των γερανών δημιουργεί ταλαντεύσεις και φθείρει τα συρματόσχοινα, τις ραγισμένες δοκούς στα παλιά κτίρια του χαλυβουργείου από τους σεισμούς και πολλά ακόμα. Το μόνο που γινόταν όμως ήταν η εργοδοσία να μπαλώνει τα όποια προβλήματα με κάποια ημίμετρα. Δε συζητούσε καν την πρόταση του σωματείου να σταματήσει η παραγωγή και να γίνουν εκτεταμένες και ολοκληρωμένες εργασίες στο χαλυβουργείο. Γιατί πολύ απλά για την εργοδοσία η ζωή και η ασφάλεια των εργατών κοστίζει πολύ λιγότερο»

Ένας άνθρωπος σκοτώθηκε κι ένας ακόμα, με όλο του το κορμί καμένο, εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να χρειάζεται ιατρικές επεμβάσεις. Για να αποφύγει τον θόρυβο η διοίκηση της επιχείρησης προτίμησε να αναθεωρήσει την απόφασή ης και οι απολυμένοι επαναπροσλήφθηκαν.  Κυριολεκτικά με το αίμα τους οι εργάτες τότε κέρδισαν το δικαίωμα στην εργασία!

Η απόφαση της Δικαιοσύνης για το τότε ατύχημα βγήκε στις αρχές του 2012, όπου και πάλι οι εργάτες απεργούσαν για απολύσεις. Σ’ αυτήν, επιβεβαιώνεται το δίκιο των απεργών της «Ελληνικής Χαλυβουργίας». Στο κείμενο της απόφασης περιγράφονται οι συνθήκες μέσα στις οποίες έγινε το «ατύχημα», αναδεικνύοντας τους κινδύνους που διατρέχει η ασφάλεια των εργατών στους τόπους δουλειάς καθώς τα μέτρα Υγιεινής και Ασφάλειας συγκαταλέγονται στις ...«δαπάνες» που κόβονται για να προστατευθεί η «ανταγωνιστικότητα» της επιχείρησης.

Όταν λοιπόν έχεις να πολεμήσεις έναν τέτοιον αδίστακτο εργοδότη, χρειάζεται καλή μεθόδευση του αγώνα, μελέτη για την στιγμή αλλά και τον τρόπο που θα αντιδράσεις –όταν τον «πονάει» περισσότερο- και κυρίως με εξασφαλισμένες τις συνδικαλιστικές και πολιτικές εφεδρείες, διότι ο αγώνας σου ακριβώς δεν είναι πολιτικός καταρχήν και θέλει να επιτύχεις το καλύτερο δυνατόν. Θέλεις να νικήσεις και όχι να γίνεις μάρτυρας επειδή αυτό σου έλαχε από την . . . Ιστορία της ταξικής πάλης, όπως ειπώθηκε από την Α. Παπρρήγα.

Η Γενική Γραμματέας του ΚΚΕ επισκέφτηκε τους απεργούς πολλές φορές. Σε μία από τις επισκέψεις, εκεί, στην πύλη τους στις 6 Δεκ 2011 (επιλέγω τα πιο χαρακτηριστικά αποσπάσματα) είπε: «Αν σκεφτούμε την ιστορία του εργατικού κινήματος, απ' τα τέλη του 19^ου  αι. και σ' όλο τον 20^ο αι. και τώρα, και στην Ελλάδα και σ' όλες τις χώρες, τότε θα δούμε ότι για διάφορους λόγους, που τους καταλαβαίνουμε, ποτέ δε σηκώθηκαν απότομα όλοι μαζί οι εργάτες. Πάντα υπήρχαν πρωτοπόροι, εστίες που σήκωσαν το βάρος μιας δράσης γεμάτης αυτοθυσία και που ποτέ αυτός ο αγώνας δεν πήγε χαμένος. . . . Πραγματικά έπεσε ο λαχνός σε σας - να το πω έτσι - να σηκώσετε το βάρος ενός αγώνα που αφορά κυριολεκτικά όχι μόνο όλα τα εργοστάσια μετάλλου, που βεβαίως τα αφορά, αλλά και πάρα πολλούς κλάδους . . . Εμείς, εσείς - και λέω "εμείς" γιατί κι εμείς είμαστε ένα κομμάτι τέτοιο δικό σας - θέλουμε το δίκιο μας».

Νομίζω ότι είναι από τις λίγες φορές που το ΚΚΕ ταυτίστηκε τόσο απόλυτα με μια εργατική κινητοποίηση. Ίσως η διατύπωση αυτό «εμείς- εσείς»  να έγινε εν τη ρύμη του λόγου της ρήτορος αλλά είναι αποκαλυπτική του πόσο πολύ είχε επενδύσει το ΚΚΕ σε αυτή την κινητοποίηση.

Υπάρχει όμως μια ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στα κινήματα των εργαζομένων και στο πολιτικό κόμμα, έστω κι εκείνο που ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί κατ’ αποκλειστικότητα, σχεδόν επαγγελματικά, την εργατική τάξη: Οι εργαζόμενοι αγωνίζονται για συγκεκριμένες κατακτήσεις ενώ το πολιτικό κόμμα θέτει γενικούς πολιτικούς στόχους για αλλαγή του πολιτικού και κοινωνικού συστήματος.

Αλλά αν ένας εργάτης –όπως είδαμε πιο πάνω- μπορεί να πιστεύει στην «ιστορική αποστολή της εργατικής τάξης» και στον σχεδόν Μεσσιανικό της ρόλο στο σώσιμο της κοινωνίας, η κομμουνίστρια ηγέτης Παπαρήγα δεν μπορεί να αρκείται στην αναμετάδοση κι ενδυνάμωση του ενθουσιασμού των απεργών και να μην προσπαθεί να τους μιλήσει πολιτικά, εξηγώντας τους την αποστολή και τους στόχους του δικού της κόμματος στην συγκεκριμένη πολιτική συγκυρία (προεκλογική περίοδος) που δεν ήταν βεβαίως επαναστατική και διόλου δεν επέκειτο έφοδος σε . . . Χειμερινά Ανάκτορα, ούτε η πολιτική ριζοσπαστικοποίηση των εργατικών μαζών όπως φάνηκε είχε συμβεί.

Κι όμως η κ. Παπαρήγα συνέχισε να λέει ότι « Σε πολλά εργοστάσια τα πράγματα είναι ίδια. Και υπάρχουν εργάτες, το ξέρετε, που την ώρα της απεργίας μπαίνουν με το κεφάλι κάτω, αισθάνονται άσχημα. Αυτοί που σήμερα είναι με το κεφάλι κάτω θα το σηκώσουν, θα δουν ότι υπάρχει μια μάζα εργατών που πάει μπροστά. Αυτή είναι η μεγάλη αναντικατάστατη προσφορά σας», λες κι οι συγκεκριμένοι απεργοί εργάτες είναι όλοι κομματικά μέλη ή και στελέχη κι ότι έχουν αποδεχτεί αυτόν τον ρόλο του υποδείγματος και του μαζικού διαφωτιστή και αγκιτάτορα των . . . υποταγμένων εργατών!

Αλλά για τη συνέχεια σε επόμενο σημείωμα.