Για πολλά χρόνια οι αριστεροί πολίτες μιλούσαν για τα «λάθη της Ηγεσίας του κινήματος» ενώ με το ίδιο επιχείρημα στις κουβέντες του καφενείου τους πυροβολούσαν οι άλλοι για «τα απανωτά λάθη της Ηγεσίας σας». Λάθη λοιπόν εν αρχή έκανε το ΚΚΕ. Όμως επειδή το Κόμμα ξέρει να ελέγχει το μέλλον που είναι ως παρελθόν, μπορεί να κάνει όση «αυτοκριτική» χρειάζεται και να ξαναγράφει την ιστορία του διότι «η αλήθεια είναι ταξική και όχι απόλυτη» κι επειδή το Κόμμα είναι ηγέτης της πρωτοπόρας τάξης, έχει εντέλει το αλάθητο. Παέι και τελείωσε και ξανά προς αγώνες τραβά!
Η Δεξιά ή το Κέντρο, οι ηγεσίες τους δηλαδή, πότε δεν παραδέχτηκαν ότι έκαναν λάθη και αυτό, καθώς τώρα οι ιστορικοί μελετώντας τα ιστορικά γεγονότα αποδεικνύουν ότι κακώς έγιναν κάποια πράγματα από μεριάς τους, είναι ένα άγος που τους συνοδεύει και τους σημαδεύει: όσα έκαναν δεν ήσαν λάθη αλλά συνειδητές επιλογές!
Και αυτό είναι το θέμα μου στο κείμενο αυτό: Τα λάθη.
Οι πολιτικοί ηγέτες δεν κάνουν λάθη αλλά «λάθη». Οι αποφάσεις που λαμβάνουν και καθορίζουν τις μοίρες των πολιτών αλλά και πολιτών άλλων χωρών, είναι φυσιολογικές απόρροιες μιας αλληλουχίας λογισμών και σκέψεων που μόνο κατά τύχη δεν συνέβησαν.
Στην ιστορία υπάρχει η συνέχεια της εξέλιξης και μια στιγμιαία λανθασμένη απόφαση δεν αποτρέπει την έκβαση των γεγονότων. Οι Ηπειρώτες δεν ηττήθηκαν από τους Ρωμαίους επειδή ένα κεραμίδι έπεσε στο κεφάλι του Πύρρου.
Στην Μικρασία δεν καταστράφηκαν οι ζωές των ανθρώπων επειδή η ηγεσία του στρατεύματος έλαβε την απόφαση για την εξόρμηση προς την Άγκυρα. Δεν ήταν αυτό το λάθος. Δεν ήταν αυτό το μόνο λάθος. Το σύνολο της ιδεοληψίας περί «Μεγάλης Ελλάδας» και περί αναβίωσης της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και άλλα τέτοια σε συνδυασμό με το στρίμωγμα αυτής της αντίληψης στους σχεδιασμούς των Μεγάλων Δυνάμεων είναι που οδήγησε στην καταστροφή.
Ένα οικοδόμημα δεν πέφτει στον πρώτο σεισμό επειδή κάπου σε κάποια κολώνα κάποιος έβαλε λιγότερο σίδερο. Τα κτίρια πέφτουν σαν τραπουλόχαρτα επειδή σε όλη την πορεία από τον σχεδιασμό μέχρι και την κατασκευή υπήρξε σωρεία σφαλμάτων και παραλείψεων και αυτός ο σωρός είναι που μεταβάλει το κτίριο σε σωρό ερειπίων και χαμένων ανθρώπινων ζωών.
Τα τελευταία χρόνια, είναι πλέον σύνηθες για επικοινωνιακούς λόγους οι ηγέτες μας να «καθαρίζουν» με ένα «αναλαμβάνω την πολιτική ευθύνη για τα λάθη που έγιναν». Το είχε πει ο Κώστας Καραμανλής, ο επονομαζόμενος και Μικρός, κι έκτοτε ακολούθησαν και οι άλλοι.
Ο απελθών πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου στην τελευταία ομιλία του με αυτή την ιδιότητα του Προέδρου, στην Συνδιάσκεψη του κόμματός, έκανε κάποιες διαπιστώσεις αλλά και αυτοκριτική με την έκφραση «έγιναν και λάθη, αλλά και δεν προχώρησαν όλα όπως θα ήθελα… λάθος μου ότι δεν άλλαξα αμέσως τον εκλογικό νόμο… Ό,τι λάθος έγινε το παίρνω επάνω μου» αλλά δεν πρότεινε άλλο νόμο, την απλή αναλογική ας πούμε.
Και ο νέος πρόεδρος Βαγγέλης του ΠΣΟΚ, άμα τη εκλογή του δήλωσε «Έχουμε, και έχω και προσωπικά, πλήρη συνείδηση των λαθών, καθυστερήσεων και παραλείψεων», καθώς και για πράγματα που, όπως είπε, «ειπώθηκαν και δεν έγιναν, και για πράγματα που έγιναν χωρίς να έχουν ειπωθεί»
Μα ποια είναι τα «λάθη»; Τι σημαίνει «λάθος» για το ΠΑΣΟΚ ή για τη ΝΔ παλιότερα;
Μια τέτοια αυτοκριτική, εάν δεν ήταν κάλπικη και για το «θεαθήναι», θα έπρεπε να χωθεί μέσα στην εξέλιξη της κατάστασης μέχρι την πρώτη απόφαση και να φωτίσει όλες τις λεπτομέρειες – νήματα που έφτιαξαν τον ιστό του «λάθους».
Δηλαδή, εάν σε λίγα χρόνια, βγουν και πουν ότι «η υπογραφή του Μνημόνιου ήταν λάθος» θα πρέπει να εξηγήσουν το γιατί έφτασαν στο σημείο να πάρουν αυτή την απόφαση. Όμως, αν και τώρα δεν γνωρίζουμε σίγουρα πολλά τα οποία πρόκειται σύντομα να αποκαλυφθούν για το πως πήραν μια τέτοια «λάθος» απόφαση, στρατηγικού χαρακτήρα για την Ελληνική κοινωνία, τα στοιχεία που έχουμε είναι ήδη αρκετά.
Τα δεδομένα λοιπόν λένε ότι η κατάσταση στην χώρα οδηγήθηκε σε ένα σημείο που τα Μνημόνια (1ο και 2ο και μάλλον και 3ο) εμφανίστηκαν ως μόνη λύση για την διαχείριση ενός προβλήματος που οι ίδιοι είχαν δημιουργήσει πολλά χρόνια πριν. Οι δικοί μας οι ηγέτες, οι ιθαγενείς, αλλά και οι άλλοι, οι ξένοι που έβλεπαν ότι με την διαχείριση που κάνουν οι δικοί μας εκείνοι κερδίζουν.
Σε όλη αυτή την επέλαση αλληλοκατηγοριών του ενός για τον άλλον, σ' αυτές τις δημαγωγικές στιχομυθίες «εσείς ξεκινήσατε πρώτοι» «όχι, εσείς, οπότε εμείς τι να κάνουμε αναγκαστήκαμε να συνεχίσουμε» «ναι αλλά ενώ μπορούσατε να πάρετε μέτρα δεν τα πήρατε και το πράγμα χειροτέρεψε» «μα δεν μας αφήνατε να πάρουμε μέτρα κι όταν σας είπαμε να πάμε μαζί αρνηθήκατε» δεν υπάρχει πουθενά το λάθος.
Κανείς δεν λέει «έκανα λάθος που επέτρεψα την πρόσληψη των «δικών» μου παιδιών στο Δημόσιο» και να προτείνει έπειτα από αναλυτική τεκμηρίωση του «λάθους» και την θεραπεία: να απολυθούν όσοι μπήκαν με τέτοιες «λανθασμένες» επιλογές στις Δημόσιες Υπηρεσίες!
Διότι η ανάλυση των «λαθών», με πόνο ψυχής έστω, θα έπρεπε να καταλήξει σε πολύ συγκεκριμένες προτάσεις θεραπείας αλλιώς η «αυτοκριτική» είναι προσχηματική. Πράγματι στους λόγους των πολιτικών μας –όλων των κομμάτων- η αυτοκριτική είναι ελάχιστη και περιορίζεται στην διαπίστωση χωρίς να εξηγεί το πώς και το γιατί των αποφάσεων.
Ο πολιτικός ηγέτης που θα τολμούσε να κάνει μια τέτοια αυτοκριτική, θα έπρεπε αν είχε φιλότιμο ή τσίπα να αυτοκτονήσει, πολιτικά, ας είναι, και όχι φυσικά. Αλλά επειδή δεν είμαστε στην Ιαπωνία και οι ηγέτες μας είναι Χαμουράι και όχι Σαμουράι, τους βολεύει να συντηρούν τη έχθρα και την αντιπαλότητα και στον κουρνιαχτό που σηκώνουν να κρύβουν την ουσία των «λαθών» τους.
Το προχώρημα της αυτοκριτικής έως την πηγή του «λάθους» θα τους εξαντλούσε και θα αποκάλυπτε και την ανεπάρκεια τους αλλά και την αδυναμία τους να δώσουν διέξοδο στην κρίση. Διότι είναι και τούτοι, ως πρόσωπα και ως κομματικοί μηχανισμοί, μέρη της κρίσης.
Είναι οι ίδιοι το λάθος.
Οπότε η δημιουργία νέων κομμάτων ή η εμφάνιση νέων πολιτικών προσώπων στο προσκήνιο, χωρίς ενδελεχή εξήγηση της άποψης τους –ως κριτικής- στις επικρατούσες απόψεις, είναι έωλη και ανούσια.
Θα αναφερθώ και στο εγγύς μέλλον για το θέμα αυτό των νέων κομμάτων που ενέσκηψαν στη ζωή μας αλλά προς το παρόν θέλω να σχολιάσω κάποια άποψη που εξέφρασε πρόσφατα, ο δικός μας ναύαρχος Λυμπέρης, σε μια προσπάθεια να βοηθήσει να καθαρίσει το πολιτικό προσωπικό από τους άχρηστους και ανήθικους και επιτέλους μια νέα φουρνιά να εμφανιστεί στο προσκήνιο.
Βλέπετε πολλοί απόστρατοι στρατιωτικοί εζήλωσαν την θέση στην Ιστορία του συνταγματάρχη Ζορμπά που ως επικεφαλής του τότε Στρατιωτικού Συνδέσμου έφερε το 1910 στην Αθήνα τον νέο Ελευθέριο Βενιζέλο και δημιούργησε μια νέα πολιτική πραγματικότητα.
Έγραψε λοιπόν ότι (κρατώ την ορθογραφία) «Ο λαός έχει ευθύνη να επιλέξει ηγέτες συνετούς, φιλόπατρεις, φιλόθεους, οξύνους, ρεαλιστές, με καταγεγραμμένα την εντιμότητα, την λιτότητα χρήσης του δημοσίου πλούτου, την παραίτηση δικαιωμάτων, τον μη πλουτισμό κατά την άσκηση της εξουσίας. Οι αδοκίμαστοι, νέοι πολιτικοί, θα πρέπει να έχουν διέλθει της διαδικασίας «άξιος», πριν την υποψηφιότητά τους, από την τοπική κοινωνία που θα εκπροσωπήσουν. Η δημοκρατία θα λειτουργήσει αποτελεσματικότερα εφόσον οι Έλληνες πολίτες ενδιαφερθούν για τα κοινά και διεκδικήσουν απολογισμό από τους άρχοντες. Επιτέλους, να υπάρξει άρωμα ήθους, αρετής και φιλοπατρίας στους πολιτικούς μας ηγέτες και ευρύτερα σε όσους ηγούνται κρατικών δραστηριοτήτων».
Μα οι νυν ηγέτες μας, αυτοί που υπέπεσαν σε τεράστια «λάθη», όταν ήσαν πρωτοεμφανιζόμενοι στη πολιτική κονίστρα, αυτά τα χαρακτηριστικά είχαν. Το ίδιο ισχυρίζονται και οι σημερινοί νέοι και αραδιάζουν όλα τα προφανή και αποδεκτά από όλους χαρακτηριστικά για έναν πολιτικό, ως δικά τους.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ισχύ και την χρησιμότητα αυτών των ιδιοτήτων για τα πρόσωπα που θα ηγηθούν της κοινωνίας μας. Αλλά όμως, τι διάολο συμβαίνει και έπειτα από λίγο καιρό οι καλοί καγαθοί εκπρόσωποί μας γίνονται λαμόγια της εξουσίας και τσιράκια των ξένων αφεντάδων; Ποια είναι η ασπίδα αυτών των νέων ενάντια στην Κίρκη της εξουσίας;
Κι αν οι πολίτες, όπως προτείνετε κ. Ναύαρχε, ζητάνε απολογισμό αυτός είτε δεν δίνεται ποτέ ή δίνεται με τον σημερινό τρόπο όπου εκεί προς το τέλος του αυτολιβανίσματος για το πόσο καλά έκαναν όσα έκαναν οι κραταιοί ηγέτες μπαίνει κι ένα «α, κάναμε και λάθη για τα οποία αναλαμβάνουμε την ευθύνη» κι ούτε γάτα ούτε ζημιά.
Με όλο τον σεβασμό στο Ναύαρχο συμπατριώτη μας, πρέπει να του ζητήσω να ψάξουμε κι άλλο αυτό το «κάτι πιο βαθύ που λερώνει» όλους εκείνους που από καλά παιδιά του «λαού» γίνονται ηγέτες του και χωρίς να λένε «δεν ξέρω αλλά θα προσπαθήσω να μάθω» και πριν μάθουν τι σημαίνει αγωνία επιβίωσης και αγωνία για το μέλλον των τέκνων, μπορούν να αποφασίζουν όλα αυτά που ακυρώνουν τους κόπους μιας ζωής της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών αυτής της χώρας.
Έτσι κ. Ναύραχε , καλά κάνετε να πιστεύετε ότι (στο ίδιο απόσπασμα που προανέφερα) «οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας έχουν την ευκαιρία να πρωτοστατήσουν ως υπόδειγμα στη μεταμόρφωση της δημόσιας λειτουργίας, στην οποία θα επικρατήσει η πειθαρχία, ο σχεδιασμός, ο έλεγχος/μέτρηση του αποτελέσματος, η λιτότητα, η δικαιοσύνη, το συμφέρον του έθνους» αλλά στο μεταξύ πείστε τους ομοιοβάθμους σας αποστράτους να πάψουν να θεωρούν εαυτούς ως μόνους ικανούς για τον ρόλο του σωτήρα της χώρας.
Ή μάλλον αν θέλουν να συμβάλλουν στην σωτηρία της χώρας, αντί να κάνουν ακόμα ένα κόμμα, ας πάψουν να στριμώχνονται τους διαδρόμους των Υπουργείων και να πιέζουν για τις επόμενες προμήθειες άχρηστων οπλικών συστημάτων που θα είναι κι αυτές για . . . το καλό μας.
Η αναδημοσίευση κειμένου που έκανε την εμφανισή του τουλάχιστον πριν ένα χρόνο μάλλον αδικεί τον πατριώτη μας Κο Λυμπέρη ο οποίος τώρα θα πρέπει να απολογηθεί;Σε παρασύρανε μάλλον..και αυτό ακυρώνει τις τελευταίες θέσεις σου.
ΑπάντησηΔιαγραφήκαλημέρα Αγνωστε 10:48
ΑπάντησηΔιαγραφήΠρος τι η αγωνία; Ένα κείμενο καταρχήν έχει την δική του αυτονομία. Παρόλο που πρέπει –όπως σωστά γράφεις- να κρίνεται και ως προς τον τόπο και τον χρόνο που γράφεται και εκδίδεται, εφόσον οι ιδέες του χρησιμοποιούνται η παρουσιάζονται ως διαχρονικές, έστω και από άλλους, μπορεί και πρέπει να κρίνεται.
Ο κ. Λυμπερης δεν οφείλει να «απολογηθεί». Νομίζω ότι το έχει κάνει ήδη για πιο σημαντικά πράγματα για τα οποία η κρίση της Ιστορίας θα αργήσει. Αλλοίμονο άλλωστε αν για κάθε ιδέα που κάποιος εκφράζει πρέπει μετά να «απολογείται». Μπορεί όμως να συμβάλλει στην όλη συζήτηση δίνοντας, ως ο συντάκτης του κειμένου, την δική του άποψη για το πώς και το εάν όλα αυτά που αναφέρει εμφανίζονται να είναι επίκαιρα και να ισχύουν και σήμερα.
Δε συμφωνώ επίσης με την, από μερικούς, κατ’ εμέ διαστρέβλωση της τελευταίας παραγράφου που παρέθεσε κι εγώ, περί του ρόλου των Ενόπλων Δυνάμεων στην πολιτική ζωή της χώρας, ότι παραπέμπει σε στρατιωτική διακυβέρνηση κλπ. Το θέμα αυτό πάντως, των «επαγγελματικών» κομμάτων, ή των κομμάτων που γίνονται με «επαγγελματική» αύρα, είναι κάτι που θα το συζητήσουμε εν ευθέτω χρόνω.
Στον ΕΡΜΟ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗ κάνουμε σχολιασμό και διατυπώνουμε απόψεις για μεριά τα κείμενα που προκαλούν το ενδιαφέρον μας και που νομίζουμε ότι πρέπει να συζητούνται. Τίποτα άλλο. Οπότε δεν καταλαβαίνω το σε ποιες «τελευταίες θέσεις» μου αναφέρεσαι. Εννοείται ότι εάν έχω κάνει κάποιο λάθος –και όχι «λάθος»- είμαι έτοιμος να το αναγνωρίσω και να βελτιωθώ.