Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου 2011

Άνεμος στα βουνά μας και αέρας στα μυαλά ορισμένων


Μπορεί η επικαιρότητα να με ξεπέρασε (ας ‘όψονται’ οι γονικές υποχρεώσεις) αλλά θεωρώ ότι είναι χρήσιμο να ολοκληρώσω το θέμα της οικολογικής μας στάσης, πριν φύγω για Αίγυπτο.

Ο τρόπος λοιπόν, με τον οποίο μέχρι σήμερα αντιμετωπίζουμε το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος, είναι στην καλύτερη περίπτωση αντιγραφή μεθόδων και τάσεων άλλων χωρών που όμως δεν είναι Ελλάδα. Σε εμάς, η κληρονομιά της Ιστορίας, είναι ριζωμένη και σημαδεύει τον χώρο Κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει, χωρίς σοβαρό κόστος, τα σημάδια του παρελθόντος. Πρέπει να μάθουμε να συμβιώσουμε μαζί τους διότι αλλιώς θα χαθούμε.

Εμείς πάντως, προς το παρόν, δεν έχουμε καταφέρει να συμβιώσουμε με τα έργα του παρελθόντος. Όχι διότι δεν έχουμε προσπαθήσει, αλλά διότι δεν έχουμε εκτιμήσει τον πλούτο που υπάρχει στην ελληνική γη. Για αυτό ακριβώς είτε έχουμε θεσμικό πλαίσιο αυστηρότατο που προκαλεί γραφειοκρατικές εμπλοκές και καθυστερήσεις στην λήψη αποφάσεων είτε δεν έχουμε τίποτα, οπότε αδιαφορούμε παντελώς.

Όταν δεν μπορούμε να καταστρέψουμε τα ‘ενοχλητικά’ ερείπια ή τα κτίσματα που εμποδίζουν την ανάπτυξη, τα αγνοούμε και τα ‘εξαφανίζουμε’ με τις δικές μας ‘μοντέρνες’ δημιουργίες. Μπορεί να κερδίζουμε σε παραγωγικότητα αλλά χάνουμε πολύ περισσότερα από την διαχρονική ψυχή μας. Κι έτσι δημιουργήσαμε (ναι, κι εμείς με την ανοχή μας) το πολεοδομικό και βιομηχανικό τοπίο, για το οποίο όλοι ντρεπόμαστε και στο οποίο κανείς μας δεν είναι χαρούμενος να ζει.

Μια σημαντική πλευρά του προβλήματος, είναι η εικόνα του περιβάλλοντος και κυρίως η λεγόμενη ‘οπτική ρύπανση’ που οι κατασκευές μας επιφέρουν στο τοπίο. Ίσως ακούγεται ως πολυτέλεια στους δύσκολους καιρούς που περνάμε, αλλά ειλικρινά σας λέω είναι σημαντική.

Η καταστροφή που προκαλείται στην εικόνα του τοπίου από τις επιχειρηματικές και βιομηχανικές κατασκευές, φαίνεται πιο έντονα στους παραδοσιακούς οικισμούς των νησιών μας ή σε περιοχές με ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον και κάλλος όπως στην γειτονιά μας ο Ελικώνας και το μοναστήρι του Όσιου Λουκά. Κάθε τέτοια αλλαγή στο τοπίο, είναι σαν να ‘ζωγραφίζει’ ένας άσχετος πάνω σε όμορφο και πανάκριβο στην μοναδικότητά του πίνακα. Κι εμείς ομοίως, νομίζουμε ότι αναβαθμίζουμε τη ζωή μας και ‘καλλωπίζουμε’ το έργο του δημιουργού ενώ απλώς το ‘μουτζουρώνουμε’ και το κακοποιούμε.

Το οικοδόμημα της Μονής του Όσιου Λουκά, δεν είναι ξεχωριστό και διακριτό από το τοπίο. Οι Βυζαντινοί αρχιτέκτονες, όπως φαίνεται και από τα άλλα κτίσματα τους, θεωρούσαν ότι το τοπίο, κατά κάποιο τρόπο, προδιαγράφει το μέγεθος και τη μορφή του κτίσματος και για τούτο ελάμβαναν σοβαρά υπόψη, την διαμόρφωση του χώρου στην ευρύτερη περιοχή και όχι μόνο σε μικρή απόσταση από το κτίσμα. Ειδικά για τα μοναστήρια και την ησυχαστική αποστολή τους, μεριμνούσαν να μην αλλοιώνεται ο ορίζοντας έτσι όπως φαινόταν από τους χώρους που ζούσαν και προσεύχονταν οι μοναχοί. Και για όσους ‘προοδευτικούς’ ετοιμάζονται να με λοιδορήσουν, σπεύδω να διευκρινίσω πως το πρόβλημα δεν είναι η στάση μας έναντι της θρησκευτικής πίστης των άλλων αλλά έναντι της κοινής μας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Προφανώς και δεν είναι το δυναμικό των ανέμων τέτοιο που επιβάλλει από όλη την Βοιωτία ειδικά σ’ αυτή ειδικά την περιοχή την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών. Στην Δανία, από όπου και η φωτογραφία, οι ανεμογεννήτριες τοποθετούνται στην θάλασσα αλλά στην Ελλάδα ‘παίρνουν τα βουνά’ και ο αέρας γεμίζει τα μυαλά μερικών.

Προφανώς και είναι συγκεκριμένα οικονομικά οφέλη τα οποία οδηγούν σε τέτοιες αποφάσεις και όχι οι αέρηδες. Φαίνεται πως η υποδομή (γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος, δρόμοι) είναι έτοιμη ή σχεδόν έτοιμη ενώ αλλού θα απαιτηθούν πιο πολλά κεφάλαια και ίσως παραταθεί ο χρόνος αποπληρωμής της όλης δαπάνης.

Αλλά όταν εξετάζονται τέτοιες επενδύσεις, πως λαμβάνεται υπόψη η ‘αβλαβής’ διάσπαση του ορίζοντα και η ‘ανώδυνη και ελάχιστη’ ρύπανση; Προφανώς και δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψη διότι δεν υπάρχει ποσοτικό μέγεθος που να μετρά τέτοια πράγματα. Τόσο το χειρότερα για αυτά!

Μου κάνει εντύπωση που ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος που λόγω εκπαίδευσης (Βυζαντινή Αρχαιολογία) αλλά και λόγω ειδικών σχέσεων με την συγκεκριμένη μονή, δεν αντέδρασε.

Στην εικόνα του περιβάλλοντος, βλέπουμε αμέσως την αλλοίωση και για αυτό αντιδρούμε όταν μας ενοχλεί. Τα άλλα δύο χαρακτηριστικά (κλιματολογικές συνθήκες και μνήμες) που αποτελούν την ουσία του εθνικού μας πλούτου, μπορεί να είναι πιο σημαντικά ως προς τις συνέπειες τους αλλά είναι πιο αργόσυρτα στην εξέλιξή τους και είναι δύσκολο να αξιολογηθούν οι συνέπειες από την υποτίμησή τους. Για αυτό και πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση.

Η εγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων στην περιοχή μας πρέπει να γίνει με σχεδιασμό και ενημέρωση των κατοίκων για κάθε πιθανό κίνδυνο. Η επιθετικότητα που δημιουργεί ο πόθος για επιχειρηματικό κέρδος αλλά και για οικονομική ανάπτυξη της περιοχής όπου πρόκειται να εγκατασταθεί μια βιομηχανική μονάδα, μας ‘κλείνει τα μάτια’ και τη λογική.

Το ότι η βιομηχανική παραγωγή έχει κινδύνους δεν σημαίνει ότι πρέπει να απορρίπτεται εκ των προτέρων κάθε επενδυτική πρωτοβουλία. Όμως πρέπει με αυξημένη προσοχή να προσδιορίζεται το  επίπεδο και το είδος του κινδύνου που υπάρχει. Η καθ’ ολοκληρία  ‘αντιβιομηχανική’ στάση που ντύνεται με το μανδύα της οικολογίας δεν πείθει και δεν μας είναι χρήσιμη.

Συμφωνώ όμως, ότι είναι πολύ δύσκολο να εκτιμήσουμε μερικές φορές τις επιπτώσεις κάποιας βιομηχανικής επένδυσης κυρίως όταν δεν είναι άμεσα εμφανείς οι επιπτώσεις αυτές. Αλλά υπάρχει μια αρχή που προτείνω να ακολουθείται, ειδικά σε ότι έχει σχέση με τους τρείς παράγοντες-χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος που προανέφερα: κάθε αδυναμία πρόβλεψης αρνητικών συνεπειών για τις μελλοντικές επιπτώσεις της συγκεκριμένης επένδυσης, είναι από μόνη της σοβαρή αρνητική επίπτωση.

5 σχόλια:

  1. κ.Ερμε,ο καθένας που ασχολείται με τα κοινά,
    τοποθετείται και διαλλέγει θέματα προς συζήτηση ανάλογα με το πόσο είναι γεμάτο το πορτοφόλι του.
    Αλλοιώς τα βλέπει και αισθάνεται ο άνεργος-
    ο αγρότης χωρίς εισόδημα - ο οικοδόμος χωρίς δουλειά- ο κάθε εργαζόμενος που δέν μπορεί να ζήσει την οικογένειά του και γενικά οι ολαταχώς φτωχένοντας άνθρωποι και αλλοιώς τα βλέπει εκείνος που πάνε καλά οι δουλειές του και το πορτοφόλι του είναι γεμάτο ή ακόμη γεμάτο.
    Στις σημερινές συγκυρίες που ληστεύεται βάναυσα ο Ελληνικός λαός που οι κυβερνώντες είναι στην υπηρεσία των εχθρών της πατρίδας,αν και το περιβάλον και η προστασία του είναι ένα θέμα προς τακτοποίηση,εμάς που το πορτοφόλι μας δεν μας επιτρέπει να γεμίζει τη κατσαρόλα για το φαγητό της οικογένειας,ποσώς μας ενδιαφέρει το περιβάλον ή το τοπίο του οσίου λουκά ούτε γρκινιάζουμε που δεν αντιδρά προς τουτο ο αρχιεπίσκοπος.Άλλες είναι οι πρωτεραιότητές μας
    που πολύ καλά τις γνωρίζεις και εσύ και τις έχεις καταθέση σε προηγούμενες αναρτήσεις σου.
    Στην Αίγυπτο που θα πας είναι ο προθάλαμος της χώρας μας.Καλά να περάσης. Ω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Λοιπόν Ω διαφωνούμε και μακάρι να αναθεωρήσεις τον τρόπο που σκέφτεσαι διότι στενεύεις τα παράθυρα μέσα από τα οποία βλέπεις τον κόσμο. Αυτά στα λέω από την Αίγυπτο που έχω έρθει να δω τι διάολο γίνεται και όπως θα σου πω σε επόμενο κείμενο, δεν νομίζω ότι είναι καλή ευχή αυτή που έκανες, πως είναι δηλαδή ο προθάλαμος για την χώρα και τους Έλληνες. Αλλά εν καιρώ αυτά.

    Η οικονομική κατάσταση του καθενός δεν διαμορφώνει αυτόματα και την αισθητική του. Μάλλον ισχύει το αντίθετο: μια αναβαθμισμένη αισθητική αντίληψη για τον κόσμο κινητοποιεί την σκέψη και το είναι μας για όλα εκείνα τα θέματα που μας ταλαιπωρούν. Για αυτό και οι εξουσίες υποβαθμίζουν της εκπαίδευση και τον πολιτισμό. Ένας πολίτης απαίδευτος και αμόρφωτος είναι και βλάκας πολιτικά αφού δεν μπορεί να ξεπεράσει το επίπεδο της φυσικής πονηριάς του και να το μετατρέψει σε πολιτική ευφυΐα.

    Αν ήταν αληθής η σκέψη σου τότε θα έπρεπε οι οικονομικώς ισχυροί στην χώρα μας -λόγω της ενασχόλησης τους με τον πολιτισμό ως πολυτέλεια- να παρουσίαζαν κι ένα επίπεδο πολιτισμού που δεν το βλέπω. Αντίθετα, εκείνο που βλέπω είναι διαφθορά και κυνισμός. Ναι, ο Ψινάκης δεν είναι πολιτιστικό στοιχείο αλλά έξυπνη κουτσομπόλα.

    Κι όταν ο φτωχός, διαφθείρεται είναι επειδή η ανέχεια είναι η βία της εξουσίας πάνω του (οικονομική και τηλεοπτική) ενώ τον πλούσιο τον διαφθείρει η ισχύς του. Δεν είναι δικαιολογία αυτό αλλά μια προσπάθεια εξήγησης και υπογράμμισης της ανάγκης για ενασχόληση με τα θέματα που φαίνονται ‘σοφτ’, ‘μαλακά για το σύστημα’ και ‘υπερκομματικά’, όπως το περιβάλλον και η τέχνη.

    Η προκλητική μερικές φορές επίθεση στο περιβάλλον όπως εκδηλώνεται με την μορφή βιομηχανικών επενδύσεων που ρυπαίνουν και μολύνουν το περιβάλλον, είναι έκφραση αυτού του κυνισμού της εξουσίας που προανέφερα. Είναι επίθεση στο πολιτικό μας δικαίωμα να ζούμε φυσικά και ανθρώπινα σε ένα καθαρό περιβάλλον.

    Μάλιστα, μιλώντας στην γλώσσα σου, μπορώ να σου πω ότι επειδή για τους φτωχούς το να φύγουν από το περιβάλλον τους ήταν και έχει γίνει δύσκολο, για αυτό ακριβώς πρέπει να μάχονται για αυτό. Ο φτωχός θα πιεί νερό της βρύσης και αυτό πρέπει να μην τον δηλητηριάζει, ενώ ο πλούσιος μπορεί να πάρει και εβιάν. Ο φτωχός θα πάει για μπάνιο στην Αλυκή και για αυτό η θάλασσα πρέπει να είναι καθαρή ενώ ο πλούσιος μπορεί να πάει -και πηγαίνει- στις Κυκλάδες. Για αυτό σου λέω να το ξανασκεφτείς: η ετοιμότητα μας να προστατέψουμε τη φύση δεν είναι πολυτέλεια αλλά ανάγκη. Ο αγώνας ενάντια στην πρόχειρη τοποθέτηση βιομηχανικών εγκαταστάσεων που ρυπαίνουν (ακόμα και οπτικά) είναι πολιτικός αγώνας το ίδιο σημαντικός με τον συνδικαλιστικό και πολιτικό αγώνα των εργαζομένων για διατήρηση ή και βελτίωση του επιπέδου της ζωής τους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. To να διαφωνεί κανείς με θέσεις και απόψεις στα διάφορα ζητήματα,δεν είναι κακό,ίσα ίσα,είναι καλό γιατί μετά την διαφωνία βελτιώνονται οι διαφωνούντες διορθώνοντας τα λάθη τους.
    Σε πείραξε ίσως που είπα ότι αλλιώς σκέπτεται και ενεργεί ή τοποθετείται το γεμάτο πορτοφόλι με το άδειο και μου απάντησες σαν δάσκαλος στον κακό μαθητή.
    Να σου πω κάτι για να το έχεις υπ όψιν,ότι το κόμπλεξ ανωτερότητας και το κόμπλεξ κατωτερότητας όταν συγκρούοντε,την πληρώνουν τα
    βατράχια.κ.Ερμε,τα ξαναλέμε..... Ω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ω., καταρχήν σε παρακαλώ να κόψεις το ‘κ.’. Αν πίναμε δίπλα-δίπλα το κρασί μας στην ταβέρνα (που μπορεί να το κάνουμε δηλαδή) θα σου έλεγα ένα ‘λες μ...’ , θα τσουγκρίζαμε τα ποτήρια και θα τέλειωνε το θέμα. Άσε που και οι άλλοι το ίδιο θα σου έλεγαν. Δεν με πείραξε τίποτα διότι το πορτοφόλι μου δεν είναι πιο γεμάτο από το δικό σου αλλά και διότι όπως θα έχεις καταλάβει στον ΕΡΜΟ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗ, ενδιαφέρουν έχουν οι ιδέες και οι απόψεις και όχι τα πρόσωπα και τα πορτοφόλια τους. Πρέπει να κρατώ κι ένα επίπεδο στη συζήτηση και για αυτό οι απαντήσεις μου είναι κάπως ‘μακρυνάρια’, όπως είπε κάποιος φίλος.

    Ο Ρήγας Φεραίος έλεγε ‘όποιος ελεύθερος συλλογάται, συλλογάται καλά’ και εμένα αυτοί οι σκεπτόμενοι και θαρραλέοι με ενδιαφέρουν. Είμαι βέβαιος ότι θα συμφωνήσεις ότι δεν είναι πολλοί εκείνοι που σκέφτονται ελεύθερα, εκτός κι αν πιστεύεις ότι και αυτό ακόμα είναι θέμα πορτοφολιού, οπότε ας μείνουμε στο τσούγκρισμα των ποτηριών.

    Το άλλο με τα βατράχια δεν το κατάλαβα διόλου. Δεν ζούμε σε βάλτο αλλά στο Ερημόκαστρο και δεν κινδυνεύουμε από βουβάλια-κόμπλεξ αλλά από την μιζέρια και την αδράνεια που προκαλεί η δύσκολη οικονομική κατάσταση μας και η απουσία οραμάτων. Οπότε θα σε περιμένω με χαρά κι ενδιαφέρον να ξανάρθεις, να τα ξαναπούμε. Κοινός μας στόχος νομίζω ότι είναι να ξεφύγουμε απο τον βάλτο και να κάνουμε τα νερά να κουνηθούν όχι έτσι για πλάκα αλλά με σκοπό και στόχο δημιουργίας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Αυτό που με προβληματίζει δεν είναι η εκβιομηχάνιση, αλλά η αδυναμία ενός Κράτους εγγυητή της φιλικής προς το περιβάλλον λειτουργίας της βιομηχανίας.

    Ποιός θα μου εγγυηθεί ότι μετά από έναν χρόνο δεν θα τα παίρνει ο αρμόδιος ελεγκτής και θα γίνει η υγεία μας... Ασωπός;

    Όσο για το αισθητικό πρόβλημα. Αυτό που έχεις στην εικόνα πόσο πολλαπλασιάζει το κόστος της ενέργειας; Διότι σε τόση θάλασσα που έχουμε, θα μπορούσαμε χωρίς κανένα κόστος αισθητικής ή ό,τι άλλο, να έχουμε ρεύμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Διάφορα