Αγροτοπατέρες και αγροτοακροατές στην τελευταία συνέλευση της ΠΑΣΕΓΕΣ

Πριν λίγες μέρες, μάθαμε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (άλλαξε το όνομα της Στατιστικής Υπηρεσίας για να ξορκίσουν την διαστροφή των δεδομένων) τα μαντάτα για το 9μηνο της χρονιάς:

• Ανεργία στο 12,6% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού που καταγράφεται, διότι υπάρχει ένα άλλο μέρος, όχι μικρό, που δεν καταγράφεται
• Μείωση του ΑΕΠ κατά 4,5% που το περιμέναμε
• Μείωση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου κατά 20% κι απορώ πως θα έρθει η παραγωγική ανάκαμψη της οικονομίας
• Καθίζηση 24,8% της οικοδομικής δραστηριότητας για τρίτο συνεχή χρόνο.

Τίποτα δεν φωτίζει το τούνελ που είμαστε εκτός από την αύξηση κατά 2,8% στην προστιθέμενη αξία της γεωργίας -λέει- και πολύ θά ήθελα να μάθω από που ήρθε αυτή η αύξηση.


Για την γεωργία την Τρίτη στο Ρέθυμνο όλο το επιτελείο της αγροτικής πολιτικής εξουσίας θα μας ανακοινώσει τα σχέδιά του. Μια πρόγευση πήραμε στην διάρκεια της πρόσφατης συνέλευσης της ΠΑΣΕΓΕΣ, με την ομιλία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Σκανδαλίδη που αν έχετε θάρρος και κουράγιο, μπορείτε να την διαβάσετε εδώ. Δεν θα την σχολιάσω.

"Πρέπει να δούμε τα πράγματα από μηδενική βάση", ανέφερε ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ Τζανέτος Καραμίχας στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση της Συνομοσπονδίας, στην Αθήνα. Πόσο πιο ειλικρινής να γίνει; Αλλά ακόμα και αυτή η μηδενική βάση έχει υποχωρήσει προ πολλού για εμάς.

Ολόκληρη την ομιλία του προέδρου της ΠΑΣΕΓΕΣ θα την βρείτε εδώ και με αυτή θα ήθελα να ασχοληθώ σήμερα. Με πλάγιους χαρακτήρες είναι τα ακριβή αποσπάσματα.

Θεωρώ ότι είναι ένα σημαντικό κείμενο που εντάσσεται στην συζήτηση που ξεκινήσαμε πριν λίγο καιρό εδώ για την αγροτική ανάπτυξη και τους συνεταιρισμούς. Πρέπει όμως να το δούμε, ως κείμενο,  αυτοτελώς ανεξάρτητα από τις πολιτικές σκοπιμότητες και το πρόσωπο που κάνει την ομιλία.

Μερικά σημεία που θα ξεχωρίσω, όπως θα δείτε τα έχουμε κι εγώ και οι συνομιλητές μου πει, ακόμα και με τα ίδια λόγια, αλλά υπάρχει μια μεγάλη διαφορά: εγώ και οι άλλοι φίλοι που τα είπαμε δεν άσκησαμε και δεν ασκούμε διοίκηση στα συνεταιριστικά και αγροτικά πράγματα. Εγώ τουλάχιστον είμαι ένας μεσόκοπος αγρότης, σχολιαστής του βίου μου και ουδεμία άλλη φιλοδοξία έχω.

Η υπεύθυνη στάση εκείνων που αποφασίζουν για όλα εκείνα που αφορούν την παραγωγή και την διακίνηση των προϊόντων μας, δηλαδή εμμέσως αλλά πολύ αποφασιστικώς για το εισόδημα και την ζωή μας, απαιτεί άλλο λόγο, λιγότερο γενικό και περισσότερο συγκεκριμένο και αποτελεσματικό.

Μια ομιλία ως έκθεση ιδεών είναι καλή για χειροκρότημα και για να λέμε κρίνοντας την καλοπροαίρετα "καλά τα λέει" αλλά δεν οδηγεί πουθενά.

"Αυτό που με κάνει όμως να ανησυχώ δραματικά είναι το γεγονός ότι κανείς πλέον δεν εμπιστεύεται κανένα, οι πάντες κατηγορούν τους πάντες και όλοι είναι, ή είμαστε έτοιμοι να παραδώσουμε τον οποιοδήποτε στη δημόσια πυρά, ακόμη και αν δεν γνωρίζουμε καλά το λόγο. Και δυστυχώς φαίνεται να μην υπάρχουν φρέσκες πολιτικές και κοινωνικές εφεδρείες, ικανές να αναλάβουν να διαχειριστούν την κρίση. Είμαστε  υποχρεωμένοι να προχωρήσουμε, ν’ αλλάξουμε, να επιβιώσουμε. Για αυτό και πιστεύω ακράδαντα, ότι οι σημερινές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, είναι υποχρεωμένες να προχωρήσουν, να αλλάξουν πολλά πράγματα προκειμένου να εξασφαλίσουν την επιβίωση της χώρας".

Δηλαδή αν αυτό δεν είναι πολιτική γενικολογία ή να το πω αλλιώς, αν δεν είναι λόγος πολιτικάντη, τι είναι; Μα ποιά είναι η εξήγηση για το πως φτάσαμε ως εδώ; Πως οδηγηθήκαμε στο έλλειμμα -που το διαπιστώνουμε όλοι μας- της εμπιστοσύνης προς θεσμούς και πρόσωπα; Οι ασκούντες την διοίκηση πολιτική και συνεταιριστική, δεν έχουν ευθύνη; Ποιά είναι αυτή και ποιοί είναι αυτοί;

Ερωτήματα που μένουν χρόνια τώρα αναπάντητα, τα οποία κάνουν ακόμα πιο άσχημη την αίσθηση που έχω για την παραμονή μας στο τούνελ. Διότι αν δεν καταλάβουμε και δεν ομοφωνήσουμε για το πως φτάσαμε ως εδώ, πως θα διορθώσουμε τα πράγματα και πως θα διασφαλίσουμε την κατρακύλα στο χειρότερο;

Η πιο ενδιαφέρουσα κατά την γνώμη μου διαπίστωση είναι η ακόλουθη και την παραθέτω ολόκληρη:

". . . το πολιτικό σύστημα σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και στη χώρα μας δεν μπόρεσε να προσδιορίσει τους αναγκαίους εκείνους πολιτικούς όρους και τις προϋποθέσεις πριν την είσοδο στη παγκοσμιοποίηση της οικονομίας
 
Έπρεπε λοιπόν να έχουν προϋπάρξει της παγκοσμιοποίησης οι πολιτικοί όροι εκείνοι της συμφωνίας για το εμπόριο, αλλά και οι τρόποι εφαρμογής της στις χώρες που επιθυμούσαν να συμμετέχουν σε ένα παγκοσμιοποιημένο πολιτικό και οικονομικό σύστημα, θέτοντας ορισμένες βασικές πολιτικές προϋποθέσεις όπως:
α) Ύπαρξη Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας
β) Ύπαρξη κοινωνικών συστημάτων ευρωπαϊκού τύπου (ασφάλιση, υγεία, περίθαλψη, παιδεία, κοινωφελείς παροχές).
γ) Ύπαρξη Δημοκρατικών Συστημάτων ενδιάμεσων θεσμών, όπως η τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση.
 
Προχώρησαν έτσι οι εμπορικές συμφωνίες μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης, Αμερικής και άλλων Ομάδων χωρών, έχοντας μόνο ένα φορέα και ρυθμιστή τους, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, με μοναδικό σκοπό τη χαλάρωση των οικονομικών συνόρων, προκειμένου να αυξήσει τα κέρδη του το παγκόσμιο οικονομικό κεφάλαιο.
 
Θέσαμε (ποιοί; εμείς;)λοιπόν σε ένα παγκόσμιο οικονομικό ανταγωνισμό ανόμοια, κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά συστήματα. Με αποτέλεσμα, αντί να τραβήξει η αναπτυγμένη δύση τις υπανάπτυκτες χώρες της Ασίας και της Αφρικής στο ευρωπαϊκό και γενικότερα στο δυτικό κεκτημένο και βιοτικό επίπεδο να σύρεται ο ευρωπαίος εργαζόμενος για να εξισωθεί προς τα κάτω, να αποκτήσει το υπανάπτυκτο επίπεδο ζωής ορισμένων ασιατικών και αφρικανικών χωρών. Και όλα αυτά έγιναν γιατί για δεκαετίες ολόκληρες η σχέση μεταξύ πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, έγειρε με δραματικό τρόπο υπέρ της δεύτερης. Σήμερα, είναι ανάγκη περισσότερο από κάθε άλλη φορά η σχέση αυτή να αλλάξει. Να αλλάξει υπέρ της πολιτικής εξουσίας και να αναζητήσουμε γρήγορα ένα άλλο μοντέλο παγκοσμιοποίησης, που θα χαρακτηρίζεται κυρίως από έναν πολιτικό νεοπροστατευτισμό".

Ας μην σχολιάσω την τελευταία πρόταση, περί σχέσεων οικονομία και πολιτικής, που από μόνη της είναι μια ολόκληρη πραγματεία. Το βέβαιο είναι ότι οι δύο, ας τις πούμε επιστήμες, δεν είναι άσχετες. Η πολιτική που ασκείται κάθε φορά σε συγκεκριμένη χώρα, έχει άμεση σχέση με τα οικονομικά αποτελέσματα που η εξουσία επιδιώκει για λογαριασμό συγκεκριμένων οικονομικών συμφερόντων. Εμείς πάντως, οι αγρότες, δεν είμαστε από εκείνα τα συμφέροντα που ενδιαφέρουμε τις εξουσίες πέρα απο την προεκλογική περίοδο.

Σε ότι αφορά τα υπόλοιπα, θυμάμαι ότι ένα από τα βασικά επιχειρήματα για την αναδιάρθρωση - εξολόθρευση των παραδοσιακών καλλιεργειών μας (σιτηρά, βαμβάκι) ήταν ο ανταγωνισμός που δέχονταν τα προϊόντα μας από χώρες όπως Πακιστάν, Αίγυπτος και άλλες του Τρίτου, λεγόμενου, Κόσμου. Οι τιμές που εισάγονταν τα προϊόντα ήταν εξευτελιστικές. Εμείς, ως αγροτικοί σύλλογοι, αντιδρούσαμε με έκκληση στον κρατικό προστατευτισμό και ζητούσαμε για χρόνια διασφάλιση ελάχιστων τιμών. Μας απαντούσαν με την ανάγκη να αλλάξουμε τον τρόπο και το είδος των καλλιεργειών, προς προϊόντα και μεθόδους μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας. Διάλογος απελπισμένων (εμείς ήμασταν αυτοί) με ασχέτους υπαλλήλους υπερκρατικών θεσμών (ΕΟΚ τότε και Ευρωπαϊκή Ενωση αργότερα).

Οι σημερινές διαπιστώσεις του προέδρου της ΠΑΣΕΓΕΣ ηχούν ως κοροϊδία. Διότι είναι τόσο σωστές και τόσο προφανείς που ποτέ κανείς δεν τις έκανε σημαία ενός άλλου αγώνα, διεθνοποιημένου και σε σωστές βάσεις. Εμείς κλείναμε τους δρόμους για να μην έρχεται το βαμβάκι και τώρα ούτε κι αυτό έρχεται από το Πακιστάν. Γιατί να έρθει; Οι βιοτεχνίας της Θεσσαλονίκης έκλεισαν και τα μπλουζάκια ράβονται εκεί, σε άθλια εργαστήρια που απασχολούν παιδιά με δέκα ευρώ μηνιάτικο  κι σε εμάς αντί για βαμβάκι "εισάγονται" Πακιστανοί και στοιβάζονται εξαθλιωμένοι σε αποθήκες και αγροτοκάλυβα.

Σωστές και οι άλλες διαπιστώσεις του προέδρου της ΠΑΣΕΓΕΣ :

• την "δυσμενή εξέλιξη του αγροτικού εισοδήματος στο διάστημα της πενταετίας 2005 – 2009 δηλαδή, ‘σημαντική απώλεια στην αξία της φυτικής κυρίως παραγωγής (κατά 15% αθροιστικά), μεγάλη πτώση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της αγροτικής παραγωγής (κατά 21% αθροιστικά), καθήλωση των τιμών διάθεσης των αγροτικών προϊόντων σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα, συνεχές άνοιγμα της ψαλίδας παραγωγού – καταναλωτή, “ελληνοποίηση” των διατροφικών προϊόντων, μείωση των ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου στον αγροτικό τομέα, στασιμότητα των επενδύσεων".
• Την αγορά αγροτικών προϊόντων ". . . η οποία εδώ και χρόνια λειτουργεί ασύδοτα, χωρίς να φαίνεται κάποια θετική πρωτοβουλία ή εξέλιξη μέχρι και σήμερα".
• Το τι οφείλουμε να κάνουμε ". . . ως χώρα, αλλά και ως Ευρωπαϊκή Ένωση: να πάψουμε να είμαστε ενδοτικοί και να γίνουμε απαιτητικοί σε ότι αφορά τα οικονομικά μας σύνορα, αλλά κυρίως απαιτώντας  τις προϋποθέσεις που τίθενται στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την προστασία του περιβάλλοντος, για την ποιότητα, την υγιεινή και την ασφάλεια των τροφίμων, πρέπει να είναι περισσότερο ευδιάκριτες, εφαρμόσιμες και ελέγξιμες όσον αφορά σε αγροτικά προϊόντα τρίτων χωρών".
• την Κοινή Αγροτική Πολιτική που αυτή την περίοδο συζητιέται και που  ". . . είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρχει μια ισχυρή ΚΑΠ επαρκώς χρηματοδοτούμενη με ουσία και περιεχόμενο και στα τρία γράμματά της και Κοινή και Αγροτική και Πολιτική" αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει καμία κατανόηση των προϋποθέσεων ανάμεσα στους αγρότες της ΕΕ και που κανένας συντονισμός δεν προτείνεται ούτε καν ανάμεσα στους αγρότες του Νότου.
• τις στρεβλώσεις του παρελθόντος που ". . . βεβαίως οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε" αλλά δεν μας είπε ποιές εννοεί και άπο πότε είναι αυτό το παρελθόν. Πως να κτιστεί έτσι εμπιστοσύνη;
• την ". . . αντιμετώπιση της παντελούς έλλειψης κανόνων λειτουργίας στην αγορά, την αδιαφάνεια των συναλλαγών και την κερδοσκοπία, που αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά της σημερινής της λειτουργίας"  και που τόσα χρόνια τα ξορκίζουν οι ιθύνοντες και κανείς δεν ομολόγησε την αποτυχία του αλλά και δεν μας εξήγησε το τι τον εμπόδισε να τα θεραπεύει όλα τούτα.

Ενδιαφέρουσα είναι και η αναφορά του στην αδυναμία του ελληνικού αγροτικού συνεταιριστικού κινήματος να εξελιχθεί σε ισχυρή οικονομική δύναμη και σε συνδυασμό με θεσμικές προτάσεις το συμπέρασμα ήταν ότι ". . .αν λοιπόν δεν  ξαναχτίσουμε ένα ρωμαλέο συνεταιριστικό κίνημα, ούτε την αγροτική οικονομία θα ανατάξουμε, ούτε την αγορά θα εξισορροπήσουμε.. Και εδώ οφείλω επίσης να υπογραμμίσω, εκ νέου, την αδράνεια της κυβερνητικής πολιτικής". Ωραία! Σαν να ακούω νεαρό φοιτητή να παρουσιάζει εργασία!

Πριν το τέλος, υπάρχει ένα κρεσέντο μεγάλων και σοφών λόγων όπου "με όλα τα προβλήματα και είναι πολλά, ο ανοικτός κόσμος είναι σαφώς καλύτερος από τον κόσμο των κλειστών συνόρων αρκεί:
α) να σταματήσει ο ενδοθεσμικός πόλεμος και ο κανιβαλισμός μεταξύ των κοινωνικών ομάδων που μας έχουν επιβάλει τα κάθε λογής κέντρα εξουσίας
β) να παράγουμε νέο πλούτο, αλλά και να μη σπαταλάμε τον πλούτο που έχουμε και
γ) να δρούμε συλλογικά και όχι ατομικά".

Όμορφος κόσμος αγγελικά πλασμένος αλλά μη υπαρκτός.

Και τέλος, στα συμπεράσματα, τέλος, είναι η πρόκληση: "Συνεχίστε να παράγετε. Μη κάνετε το λάθος να εγκαταλείψετε την παραγωγή. Να παράγετε όσο το δυνατό περισσότερα προϊόντα, από εκείνα που ζητά η αγορά και ο καταναλωτής. Να παράγετε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, που ενσωματώνουν κανόνες υγιεινής και ασφάλειας των προϊόντων, αλλά και το περιβάλλον. Να μην πετάτε τίποτε. Κανένα υποπροϊόν να μην εγκαταλείπεται. Όλα είναι πλούτος και οφείλουμε άμεσα να κατανοήσουμε τη σημασία κάθε αξίας που συνδέεται με την αγροτική παραγωγή".

Αλλά το μόνο που μαζεύεται στα χωριά μας είναι η κακή μας διάθεση από μεγάλα λόγια που αλλοιώνουν, λόγω των πράξεων αυτών που τα εκφέρουν, ακόμα και τις εν μέρει σωστές διαπιστώσεις που περιέχονται στις ομιλίες τους.