Προσδοκίες για αποτέλεσμα

Κάθε αρχή από μόνη της έχει μέσα της το σπέρμα της δημιουργίας αλλά στην συνέχεια οι ελπίδες το πνίγουν. Κι εφέτος, στην αρχή του χρόνου, φορτώνουμε όλοι μας τόσες ελπίδες που ο χρόνος πάει να πλαντάξει από μόνος του.

Σπανίως κάνουμε απολογισμό για την χρονιά που πέρασε. Απολογισμός σημαίνει σύγκριση αυτών που πετύχαμε με όσα είχαμε πει στον εαυτό μας ή στους άλλους ότι θέλαμε, ότι επιδιώκαμε να πετύχουμε και όχι αναπόληση κάποιων στιγμών που μας έμειναν στη θύμηση για καλό ή για κακό. Πως να κάνουμε απολογισμό όταν δεν είχαμε πει εκ των προτέρων τι επρόκειτο να κάνουμε; Το πιο πιθανό είναι πως δεν είχαμε κανένα στόχο, απλώς αφεθήκαμε στην ζωή κι αυτή μας έφτασε έως εδώ. Οπότε από ποιόν να ζητήσουμε λογαριασμό;

Ελπίδες βουτηγμένες σε μια βουβή αισιοδοξία ψελλίζουμε σε κάθε αρχή χρόνου. Στον καθρέπτη μας λέμε διάφορα απίθανα που ήδη ξέρουμε πως δεν θα γίνουν. Στους μαζικούς φορείς που συμμετέχουμε ή ηγούμαστε διακηρύσσουμε μεγάλα λόγια τα οποία ακούγονται όμορφα. Διαβάζουμε σελίδες πυκνογραμμένες με ιδέες και σκέψεις αλλά αυτά δεν είναι στόχοι. Εάν αυτός ο βερμπαλισμός είναι ο στόχος μας τότε για το κείμενο αυτό δεν έχει ενδιαφέρον η συνέχεια της ανάγνωσης.

Οι γραμμές αυτές απευθύνονται σε αυτούς που θέλουν να γίνουν τα πράγματα διαφορετικά. Να μπορούν στο τέλος του χρόνου να έχουν απολογισμό να κάνουν.

Προτείνω λοιπόν, να δοκιμάσουμε εφέτος κάτι άλλο. Να σχεδιάσουμε και να δεσμευτούμε ότι θα προσπαθήσουμε τουλάχιστον τρία πράγματα στην ζωή μας. Σε οποιαδήποτε πλευρά της ζωής μας: οικογενειακή, κοινωνική, πολιτική, επαγγελματική.

Τρία πράγματα μόνο, όχι πιο πολλά. Ο αριθμός δεν είναι τυχαίος. Οι ειδικοί λένε ότι σπανίως μπορεί κάποιος άνθρωπος να ‘κουμαντάρει’ περισσότερες από τρεις υποθέσεις.

Οι στόχοι μας αυτοί όμως πρέπει να είναι συγκεκριμένοι, σαφείς και μετρήσιμοι. Δηλαδή όχι γενικά ‘θα αδυνατίσω’ αλλά ‘θα χάσω δέκα κιλά μέχρι τον Σεπτέμβριο’. Μετρήσιμος είναι ο στόχος που έχει κάποιο αριθμητικό στοιχείο (ημερομηνία, αριθμό μελών, πελατών, αξία επένδυσης, κιλά παραγωγής, αριθμό πολιτών που εξυπηρετούνται από κάποια υπηρεσία, κλπ.).

Ο στόχος είναι κάτι που εξαρτάται κυρίως από τον καθένα προσωπικά ή και τους συνεργάτες μας. Δεν μπορεί να εξαρτάται από εξωγενείς και ανεξέλεγκτους παράγοντες. Τότε είναι που χρειαζόμαστε σαμάνους, παπάδες και αστρολόγους. Δηλαδή για έναν αγρότη μπορεί στόχος να είναι το ‘φέτος θα κρατήσω αναλυτικό λογαριασμό για το κόστος παραγωγής’ αλλά δεν είναι το ‘φέτος θα κάνω δεκαπέντε τόνους κρεμμύδι’ διότι δεν ελέγχει, από άγνοια ή αντικειμενικά όλους τους συντελεστές της παραγωγής και κυρίως τις καιρικές συνθήκες.

Οι στόχοι αποτελούν προσδοκίες κι αυτές με την σειρά τους τροφοδοτούν την αισιόδοξη και δημιουργική  πλευρά της ζωής μας. Η επίτευξή των στόχων, προσωπικών κυρίως αλλά και κοινωνικών, νοηματοδοτεί τη ζωή μας. Χωρίς στόχους (που τους παίρνουμε στα σοβαρά όμως ε;) η ζωή εμφανίζεται ως επανάληψη των ίδιων γεγονότων και χάνει την νοστιμιά της.

Το να κατανοήσουμε τον στόχο και να δεσμευτούμε για αυτόν δεν σημαίνει ότι εξασφαλίσαμε την επιτυχία του. Χρειάζεται καλός προγραμματισμός ενεργειών και ύπαρξη των μέσων και του εξοπλισμού που θα μας βοηθήσουν στην επιτυχία μας.

Προγραμματισμός σημαίνει

• την περιγραφή των ενεργειών (ποιός θα κάνει τι; πως θα το κάνει;) 
• τον ρυθμό υλοποίησης των στόχων (πότε θα το κάνει;) 
• το κόστος (πόσο κοστίζει;) και 
• το όφελος (τι κερδίζω; τι επιτυγχάνω;). 

Όσο πιο αναλυτική και ρεαλιστική είναι η περιγραφή όλων αυτών τόσο πιο κοντά στην επιτυχία ερχόμαστε.
Στους πολυπρόσωπους οργανισμούς (συνεταιρισμός, Δήμος, Σύλλογος) ο στόχος πρέπει να είναι αποδεκτός και επεξεργασμένος από όλα τα μέλη ή τουλάχιστον από την συντριπτική πλειοψηφία τους. Η καλύτερη δέσμευση ενός πολίτη για μια ιδέα ή ένα στόχο, είναι η συμμετοχή στην υλοποίησή της.  Συνήθως, κάποιος ή κάποιοι είναι οι πρωτεργάτες αλλά για να είναι εξασφαλισμένη η επιτυχία, πρέπει η δημιουργία να γίνει υπόθεση όλων. Διαφορετικά δεν αξίζει τον κόπο. Η επιτυχία ακόμα κι όταν υπάρξει δεν θα είναι αφορμή για νέα προσπάθεια μετά, αλλά θα περάσει ως μια ωραία στιγμή στην ιστορία της κοινότητας χωρίς συνέχεια.

Το επακόλουθο μιας τέτοιας λειψής προσπάθειας θα είναι η κούραση των πρωτεργατών και η απομάκρυνσή τους από τις ευθύνες του συλλογικού φορέα. Συχνά βλέπουμε ανθρώπους στις κοινωνίες μας, που κάποτε πρωτοστάτησαν στο ξεκίνημα διάφορων όμορφων σχεδίων. Αλλά καθώς αυτά δεν προχώρησαν, οι ίδιο θεώρησαν ως προσωπική ήττα το αρνητικό αποτέλεσμα, αποστασιοποιήθηκαν από κάθε κοινωνική δράση και με το ύφος αυτού που έμαθε αφού έπαθε κουνάνε συγκαταβατικά και αρνητική την κεφαλή τους  για κάθε νέο εγχείρημα. Από αυτούς του σοφούς προτιμώ τους αιθεροβάμονες που επιμένουν!

Σε μια τέτοια περίπτωση, στόχο μπορεί να αποτελεί και μόνον η πρόκληση συζήτησης για κάποιο συγκεκριμένο θέμα ή η οργάνωση ενός σεμιναρίου ή η πρόσκληση κάποιας προσωπικότητας με κύρος να μιλήσει για το θέμα αυτό.

Συχνά η συλλογή των στοιχείων και η επεξεργασία τους, στην φάση της προετοιμασίας του στόχου, αποτελεί επιχείρημα για την επίτευξη του. Η καλή προετοιμασία μας βοηθάει να καταλάβουμε τις δυσκολίες και να προετοιμαστούμε αναλόγως. Μερικές φορές, μας ωθεί στην θέσπιση πιο ρεαλιστικών στόχων, ίσως πιο εύκολων κι αυτό δεν είναι κακό. Κακό είναι να μην έχω στόχο.

Ο χρόνος είναι σημαντικός παράγοντας επιτυχίας της όλης προσπάθειας. Σε ορισμένες περιπτώσεις στους αθλητικούς συλλόγους, για παράδειγμα, υπάρχει συγκεκριμένο πρόγραμμα επιβεβαίωσης του στόχου, που είναι ο αγώνας της Κυριακής. Σε άλλες περιπτώσεις πρέπει να εφευρεθούν χρονικοί σταθμοί ελέγχου και αξιολόγησης της πορείας. Μερικοί παραδοσιακοί τέτοιοι χρονικοί σταθμοί είναι οι θρησκευτικές και παραδοσιακές γιορτές που για αυτό θεσμοθετήθηκαν εξάλλου.

Κάθε τέτοια στιγμή αξιολόγησης γίνεται έχοντας κατά νου τον τελικό στόχο. Ακόμα κι αν είμαστε πίσω στην υλοποίηση του στόχου έως εκείνη την στιγμή, πρέπει να καταλάβουμε όλοι μας τους λόγους της καθυστέρησης και να διορθώσουμε όσο γίνεται τα λάθη μας. Συνήθως τα λάθη οφείλονται σε ελλιπή προετοιμασία στην μελέτη και στον σχεδιασμό και στην χωρίς στήριγμα λογικής αισιοδοξία στην αρχή της προσπάθειας.

Δηλαδή μπορεί να βλέπω από μακριά την κορυφή του Ελικώνα, να ενθουσιάζομαι από την φαντασίωση ότι είμαι στην κορυφή ήδη και θαυμάζω την υπέροχη εικόνα αλλά πριν βάλω ως στόχο το να ανέβω στην κορυφή του Ζαχαρά, καλό είναι να βάλω ως στόχο το να πάω ως το Χαλίκι πρώτα.

Το 2011 θα είναι από πολλές απόψεις μια δύσκολη χρονιά. Δηλαδή μια χρονιά μειωμένων προσδοκιών και ευκαιριών. Αν όμως δουλέψουμε μεθοδικά και εφαρμόσουμε όσα προανέφερα θα είναι τελικά μια χρονιά με καλά αποτελέσματα και αυτό είναι που χρειαζόμαστε.


Κι εμείς πριν μερικά χρόνια, πριν ανέβουμε στον Όλυμπο, ανεβήκαμε μέχρι το Κρύο Πηγάδι ψάχνοντας τον Πήγασο (από όπου και η σημερινή φωτογραφία) σε μια όμορφη πρωτοβουλία του Οργανισμού Νεολαίας και Άθλησης του Δήμου Θεσπιών που ελπίζω να έχει συνέχεια και σε άλλες κορυφές!