Προεκλογικοί χρωματικοί προβληματισμοί

Τα χρώματα από μόνα τους δεν έχουν ιδεολογία. Στην παλέτα ενός ζωγράφου τα χρώματα είναι όργανο δημιουργίας μια άλλης πραγματικότητας.

Η σχέση που έχουν οι άνθρωποι με τα χρώματα είναι ενδιαφέρουσα. Στην κοινωνική ζωή οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα χρώματα για να εκφράσουν ιδέες και συναισθήματα. Βάφουν τα σπίτια τους, βάφουν τα μαλλιά τους, διαλέγουν τα ενδύματα και τα καλύμματα των επίπλων, επιλέγουν το αυτοκίνητο.

Μάλιστα είναι τόσο πολύ δεμένα με την ζωή μας τα χρώματα, που ειδικά για μερικά από αυτά είναι άμεσοι οι συνειρμοί.

Μόλις δεις την φίλη σου με κατάμαυρα ρούχα, θα την ρωτήσεις ανήσυχη για το εάν πενθεί κάποιο αγαπημένο της πρόσωπο. Το μαύρο είναι το χρώμα των καλόγερων, του θανάτου. Το μαύρο είναι η απουσία φωτός. Στο σύμπαν υπάρχουν οι μαύρες τρύπες: σώματα με τόσο μεγάλη δύναμη βαρύτητας που έλκουν το φως! Σκοτεινός συνειρμός: μερικές γυναίκες επίσης έχουν αυτή την ιδιότητα: σε τραβάνε και σε εξαφανίζουν. Οι αράχνες "μαύρες χήρες" σε πεθαίνουν με το τσίμπημα τους. Είναι το χρώμα των μελαγχολικών "ίμο" εφήβων, των ΠΑΟΚζήδων. Στον πολιτικό στίβο είναι το χρώμα του φασισμού αφού το είχε χρησιμοποιήσει ο Μουσολίνι και είχε ντύσει με μαύρα πουκάμισα τους μπράβους του. Αλλά είναι και των αναρχικών και με αυτό το χρώμα γεμίζουν οι τοίχοι γύρω από το Πολυτεχνείο και τα Εξάρχεια στην Αθήνα.

Το μπλε και το γαλάζιο είναι το χρώμα του καθαρού ουρανού, της ελληνικής θάλασσας και για αυτό βάφει τα πορτοπαράθυρα στις Κυκλάδες. Είναι το χρώμα της Βαυαρίας και για αυτό η γνωστή γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Μπε Εμ Βε, που είναι στο Μόναχο, το έχει στο σήμα της. Με τους Βαυαρούς και τον Όθωνα ήρθε κι έγινε το χρώμα της εθνικής μας σημαίας, της γαλανόλευκης στις πρώτες ημέρες της ίδρυσης του Νεοελληνικού Κράτους. Μπλε είναι ο Ηρακλής και ο Εθνικός αλλά και η "μεγάλη αγαπημένη" (όταν νικάει) η Εθνική Ελλάδος. Μπλε είναι και ο Θεσπιακός. Με το χρώμα αυτό εκφράζεται κάθε εθνικοφρονικό κόμμα, όπως η ΝΔ και ο ΛΑΟΣ (αν και ο τελευταίος έχει και μια πινελιά κόκκινου –άσχετο!).

Το κόκκινο είναι το χρώμα του αίματος, της εργατικής εξέγερσης και είναι κατοχυρωμένο εδώ και πολλά χρόνια στο κομμουνιστικό κόμμα. Έτσι το ξεπλυμένο ροζ (έτσι λέει η Έλλη Παππά στο βιβλίο της που μνημονεύσαμε πριν λίγο καιρό) που είχε το γαρύφαλλο που κρατούσε ο Μπελογιάννης στην δίκη του και που με αυτό φωτογραφήθηκε στο πολύ γνωστό του πορτραίτο –από το οποίο εμπνεύστηκε ο Πικάσο κι έκανε το επίσης πολύ γνωστό σκίτσο του- βάφτηκε στα μυαλά των ανθρώπων κόκκινο της φωτιάς. Δεν γινόταν ο κομμουνιστής ηγέτης να έχει ροζ γαρύφαλλο στο χέρι!  Πριν από τον πολιτισμό μας, ήταν το χρώμα των Ρωμαίων αυτοκρατόρων. Είναι το χρώμα του Ολυμπιακού και της Λίβερπουλ.  Ενώ, μεταφορικά, είναι το χρώμα της ντροπής όταν βάφει τα μάγουλα της κορασίδας ή το χρώμα του πάθους όταν βάφει το τριαντάφυλλο. Είναι και το χρώμα του Καμπάρι που πίνω.

Το αραιό κόκκινο, το νερουλό που έχει λίγο άσπρο, είναι το ροζ, το τριανταφυλλί. Το χρώμα των ευαίσθητων χαρωπών –στα ελληνικά τους λέμε "γκέι"- και των ρομαντικών κοριτσιών και των μαμάδων τους. Πολιτικά είναι το χρώμα που χαρακτηρίζει την ήπια Αριστερά του Συνασπισμού.

Το μωβ, είναι το χρώμα των μνημόσυνων -έξω και μακριά. Θεωρείται επίσημο και σοβαρό χρώμα και για αυτό μωβ σατέν είναι κυρίως οι ταινίες των παράσημων. Είναι η εξέλιξη του μπλε που μαζί με κόκκινο πηγαίνει προς το σκότος του.

Το κίτρινο ο Ονειροκρίτης λέει ότι είναι το χρώμα του μίσους, της απέχθειας και για αυτό δεν είναι καλή ιδέα να χαρίσεις κίτρινα χρυσάνθεμα σε μια γυναίκα που σε ενδιαφέρει. Είναι το χρώμα της ΑΕΚ αλλά επίσης, από παρεξήγηση, θεωρείται και χρώμα του Βυζαντίου. Για αυτό σε πολλές εκκλησίες μας, κρεμάνε στις πανηγύρεις και τις γιορτές, τέτοιες σημαίες: κίτρινες με τον μαύρο δικέφαλο αετό. Κάποτε που ρώτησα έναν ιερωμένο για αυτό, μου είπε ότι είναι η σημαία του Οικουμενικού Πατριαρχείου αλλά εκ των υστέρων διαπίστωσα ότι ούτε αυτό είναι αληθές. Κι εδώ, όπως και στο γαρύφαλλο του Μπελογιάννη, η ριζωμένη πεποίθηση στους ανθρώπους έχει δημιουργήσει βεβαιότητα για την εκκλησιαστική χρήση του κίτρινου χρώματος. Στην σύγχρονη πολιτική ζωή, το χρώμα αυτό χρησιμοποιήθηκε στις αντιπυρηνικές διαδηλώσεις στην Γερμανία, απο τους οικολόγους πριν γίνουν "Πράσινοι". Στην χώρα μας δεν υιοθετήθηκε, προς το παρόν, από κανένα κόμμα. Μπορεί η Ντόρα να το κάνει!

Το πράσινο χρώμα είναι το χρώμα της Άνοιξης, της ελπίδας. Είναι το χρώμα του Παναθηναϊκού αλλά και των Ιρλανδών επαναστατών του 1798 που είχαν εθνικά χρώματα τα ίδια χρώματα με τον ΠΑΟ: πράσινο και τριφύλλι. Με πράσινο μελάνι υπέγραφαν οι Άραβες χαλίφηδες ίσως διότι έλειπε το πράσινο στην έρημο όπου έστηναν τα αντίσκηνά τους. Ήταν το χρώμα της ΕΠΟΝ αλλά έγινε και το χρώμα του ΠΑΣΟΚ που το πήρε μάλλον από τον Καντάφι. Εκείνη την περίοδο του ζιβάγκο, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ενθουσιαζόταν με τις αραβικές εθνικές εξεγέρσεις. Τώρα πράσινο βάφεται οτιδήποτε έχει σχέση με οικολογία και προστασία περιβάλλοντος: καταναλωτικό προϊόν, πολιτικό κόμμα, ιδέα, καύσιμο αυτοκινήτου.

Το πορτοκαλί είναι μίγμα: κόκκινο και κίτρινο. Έτσι έφτιαχνα τον ήλιοκαι τα πορτοκάλια στις παιδικές μου ζωγραφιές. Πορτοκαλί ήταν το χρώμα του Οίκου της Οράγγης-Νασάου. Από τον οίκο αυτό καταγόταν ο Γουλιέλμος που ηγήθηκε του αγώνα απελευθέρωσης της Ολλανδίας από του Ισπανούς. Ο ίδιος οίκος  έδωσε τους κυβερνήτες των Κάτω Χωρών και τους βασιλείς και τις βασίλισσες της Ολλανδίας αφότου, από το 1815, η χώρα έγινε μοναρχία. Κι έτσι έγινε το εθνικό χρώμα της Ολλανδίας. Εκ τούτου, "οράνιγιε" λέγεται η Εθνική Ολλανδίας στις περιγραφές των ποδοσφαιρικών αγώνων. Πριν μερικά χρόνια, ακούσαμε  για την Πορτοκαλί εξέγερση στην Ουκρανία. Τώρα το χρώμα αυτό χρησιμοποιείται από πολιτικά ανεξάρτητους, οικολόγους και φιλόζωους αλλά δεν έχει "πολιτικογραφηθεί" ακόμα απο κάποιον στην ελληνική πολιτική σκηνή.

Μια χρονιά στο Γυμνάσιο, είχε έρθει ένας καθηγητής που έκανε φυσική. Ήταν νέος είχε μεράκι και μας έκανε κάτι πειράματα. Σ’ ένα τέτοιο πείραμα μας έδειξε τον δίσκο του Νεύτωνα (είναι η φωτογραφία της σημερινής ανάρτησης): ένας δίσκος που είχε χωριστεί, όπως χωρίζουμε την τούρτα, σε κομμάτια. Κάθε κομμάτι είχε κι ένα διαφορετικό χρώμα. Ήταν ένα πολύχρωμος δίσκος και είχε όλα τα χρώματα. Στο κέντρο του δίσκου, από την πίσω μεριά, έξεχε ένας άξονας μικρός. Ο φυσικός, έβαλε τον άξονα σε μια υποδοχή κι άρχισε να γυρίζει μια μανιβέλα. Ο δίσκος άρχιζε να γυρίζει όλο και πιο γρήγορα και πάψαμε να βλέπουμε διάφορα χρώματα. Όταν η ταχύτητα περιστροφής έγινε πολύ μεγάλη, ο δίσκος ήταν πλέον λευκός. Είχαμε εντυπωσιαστεί με αυτή την "εξαφάνιση" των χρωμάτων.

Ο καθηγητής μας εξήγησε ότι το λευκό φώς, του ήλιου το φως, αποτελείται από όλα τα χρώματα και για αυτό όταν ανακατέψαμε τα χρώματα δια της περιστροφής μας έδωσαν το λευκό. "Ετσι και στην κοινωνία", συνέχισε. "όλες οι απόψεις χρειάζονται και όλοι οι άνθρωποι. Αν κάποιο χρώμα λείψει, τότε αντί για λευκό θα πάρουμε γκρίζο" μας είπε και μου έμεινε.

Απο τότε όλες οι απόψεις μου είναι σεβαστές και όλα τα χρώματα μου αρέσουν. Δεν χαρίζω κανένα χρώμα σε κανέναν! Κι όλες οι απόψεις μπορούν να συζητηθούν για να φτιάξουμε φως!

Το λευκό είναι υπέροχο χρώμα ενώ η λευκή σελίδα τρομάζει τον συγγραφέα. Λευκό είναι το γιασεμί, το παγωτό κρέμα, το γάλα, το χιόνι, το σύννεφο που δεν απειλεί με βροχή, το νυφικό, το βαμβάκι ασχέτως επιδοτήσεων. Είναι το χρώμα της χαράς και της αγνότητας. Στην ιστορία υπάρχουν οι λεγόμενες "λευκές σελίδες" προσώπων και λαών. Πρόκειται για στιγμές που δεν θέλουν οι ενδιαφερόμενοι να θυμούνται και οι άλλοι να μάθουν. Το λευκό όταν ανακατευτεί με άλλα χρώματα τα ελαφραίνει, τα ανοίγει, τα φωτίζει. Παρόλα αυτά, κανένας δεν επιλέγει το χρώμα αυτό ως χαρακτηριστικό χρώμα του κόμματός του.

Το λευκό, όταν χρωματίζει την ψήφο, κανείς δεν το θέλει και όλοι το καταδικάζουν. Πριν μερικά χρόνια, το εκλογοδικείο αποφάσισε να μην λαμβάνεται υπόψη η λευκή ψήφος στον υπολογισμό του εκλογικού μέτρου και έτσι η λευκή ψήφος ταυτίστηκε πρακτικά με την άκυρη ψήφο.

Ο νομοθέτης έχει δώσει την δυνατότητα της λευκής ψήφου στον πολίτη που επιθυμεί να δηλώσει ότι κανένας από τους υποψήφιους δεν τον ικανοποιεί. Με τον τρόπο αυτό στέλνει ένα ουσιαστικό μήνυμα που τώρα χάνεται μέσα στα "δεν ξέρω / απαντώ" των δημοσκοπήσεων.

Αφορμή για την σημερινή πολυλογία, πήρα από ερώτηση-σχόλιο κάποιου φίλου για την λευκή ψήφο.

Πράγματι λοιπόν, εφόσον δεν συνυπολογίζονται οι λευκές ψήφοι στα έγκυρα, τότε το κόμμα που πλειοψηφεί βγάζει πιο πολλές έδρες. Για αυτό και στις εθνικές εκλογές έχουν ακουστεί οι φωνές να ψηφίζονται τα μικρά κόμματα. Για να μην ενισχύεται ο δικομματισμός της αυθαιρεσίας. Λογικοφανές.

Στις δημοτικές εκλογές όμως; Όταν θεωρείς ότι όλοι οι σχηματισμοί, συνδυασμοί είναι περίπου ίδιοι ή δεν ξεχωρίζεις κάποιον θετικά;

Δεν προτείνω κάτι συγκεκριμένο –κάτι τέτοιο θα ερχόταν σε αντίθεση με τις αρχές του ΕΡΜΟΥ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗ. Εγώ, εν πάση περιπτωσει, θα ψηφίσω.

Θέλω μόνο να θυμίσω στους φίλους που το σκέφτονται, να μην αισθάνονται άσχημα. Δεν είναι κακοί πολίτες εάν θέλουν να επιλέξουν να ψηφίσουν λευκό. Είναι δικαίωμα τους. Και για αυτό στις εκλογές της Κυριακής, στα ψηφοδέλτια που θα μας δώσουν, πριν πάμε στο παραβάν,  θα πρέπει να υπάρχει και το λευκό.