12 Οκτωβρίου 1944: η επίσημη απελευθέρωση της Ελλάδας

Λίγο καθυστερημένα την θυμήθηκα την ημερομηνία αυτή αλλά πρέπει να την μνημονεύσω.

Στις 12 Οκτωβρίου 1944 αποχωρούσαν οι Γερμανοί κατακτητές από την Αθήνα. Ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους τρελαμένος από την χαρά και την προσδοκία. Οι φωτογραφίες της ημέρας δείχνει τους πολίτες της Αθήνας με ενθουσιασμό να κρατάνε πανό με συνθήματα και με τις σημαίες των κρατών που μετείχαν στην αντιναζιστική συμμαχία: Ρωσική, Αγγλική, Αμερικάνικη και πολλές Ελληνικές βεβαίως.

Πρακτικά για τις επόμενες τέσσερις ημέρες η Αθήνα ήταν στα χέρια του ΕΑΜ και του ΚΚΕ που ήταν η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στον πολιτικό συνασπισμό. Η τήρηση της τάξης ήταν υποδειγματική από την ΕΠΟΝ και τον ΕΛΑΣ.Δεν έγιναν λεηλασίες, δεν έγιναν βιαιοπραγίες, δεν έγιναν δολοφονίες.

Κι όμως την ημέρα αυτή δεν την γιορτάζουμε.

Την αφήνουμε να περνάει στα μουλωχτά και προσμένουμε την αργία της 28ης σε λίγες ημέρες για να πάμε εκδρομή! Αν θυμάστε σε μία από τις πρώτες αναρτήσεις είχα πει για αυτή μας τη μανία να γιορτάζουμε ενάρξεις αγώνων και θυσίες (ήττες δηλαδή) και ποτέ χαρμόσυνες νίκες!

Οι Έλληνες πρακτικά και ουσιαστικά απελευθερώθηκαν μόνοι τους.
Οι αλλαγές στον γεωπολιτικό στρατηγικό χάρτη υπήρξαν ραγδαίες και οι Γερμανοί καθώς ο Σοβιετικός στρατός τους κυνηγούσε, υποχρεώθηκαν σε αναδίπλωση και αποχώρηση από την Ελλάδα. Αλλά και στην αποχώρηση-υποχώρησή τους, οι αντάρτες του ΕΛΑΣ εξακολούθησαν να τους πολεμούν όπου μπορούσαν.

Επίσημα το πρώτο τμήμα ελληνικού εδάφους που απελευθερώθηκε είναι η Σάμος, στις αρχές του Οκτώβρη 1944.

Όμως, ο Μανώλης Γλέζος, αυτός που μαζί με τον Σάντα κατέβασαν την ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη τον Μάιο του 1941 -κι έτσι προτιμώ να τον θυμάμαι- αναφέρει ότι στην πραγματικότητα το πρώτο κομμάτι ελληνικής γης που απελευθερώθηκε ήταν στις Φέρες του Έβρου ήδη από τον Αύγουστο του 1944!

Είχα ακούσει τον ίδιο τον Γλέζο να διηγείται την σχετική ιστορία σε κάποια ραδιοφωνική εκπομπή.  Θα σας πω ότι θυμάμαι από αυτή την εκπομπή και θα δείτε ότι δικαιολογημένα μου είχαν κάνει εντύπωση.

Στην πολίχνη αυτή, στις Φέρες (όσοι έχουν υπηρετήσει στον Έβρο την ξέρουν, είναι κοντά στην Αλεξανδρούπολη) υπήρχε μια μικρή μονάδα του Γερμανικού στρατού.

Θυμίζω ότι όταν εισέβαλαν οι ναζιστές Γερμανοί τον Απρίλιο του 1941, η Ελλάδα διαιρέθηκε σε τρεις ζώνες κατοχής ανάμεσα στις τότε δυνάμεις του Γερμανούς τους Ιταλούς του Μουσολίνι και του Βούλγαρους. Οι Γερμανοί κράτησαν υπό τον έλεγχο τους τα σύνορα με την Τουρκία (που τότε ήταν ουδέτερη) που ήταν ο ποταμός Έβρος και για αυτό τον λόγο τοποθέτησαν φρουρές σε όλο το μήκος της μεθορίου. Τέτοιο ήταν και το στρατιωτικό απόσπασμα που προανέφερα.

Οι Βούλγαροι δεν είπαν τότε ότι κατακτούν την Ανατολική Μακεδονία και την Θράκη (εκτός του νομού Έβρου) αλλά την προσαρτούν ως Βουλγάρικο έδαφος. Και τότε άρχισε ένας τεράστιος αγώνας στον οποίον πρωτοστάτησαν οι ΕΑΜίτες για την ελληνικότητα της Θράκης και της Μακεδονίας. Ήταν οι ίδιοι που αργότερα σύρθηκαν στα ξερονήσια και κυνηγήθηκαν ως ΕΑΜοβούλγαροι!

Όμως ξέφυγα.

Στις Φέρες του Έβρου λοιπόν, στρατωνιζόταν ένα μικρό Γερμανικό απόσπασμα. Στις 28 Αυγούστου 1944 το πρωί, ο Γερμανός στρατιώτης που πλενόταν στο πηγάδι, είδε να πλησιάζει ένα πλήθος πολιτών με πρώτες τις γυναίκες που τραγουδούσαν. Έτρεξε, φώναξε και τους άλλους και σύντομα όλοι οι Γερμανοί στρατιώτες οπλισμένοι βρέθηκαν περικυκλωμένοι από πολίτες του χωριού, άνδρες και γυναίκες που τραγουδούσαν και τους φώναζαν να παραδοθούν.

Και παραδόθηκαν!

Εντάξει, με τα σημερινά δεδομένα ίσως δεν ήταν κανονικοί Ναζί αλλά κάτι σαν συνοροφύλακες. Αλλά αυτό καθόλου δεν μειώνει την σημασία της ενέργειας των κατοίκων των Φερών. Μην ξεχνάμε ότι ήταν και ένοπλοι και Γερμανοί και η φήμη της σκληρότητας τους ήταν εδραιωμένη στην σκέψη του κόσμου.

Νομίζω ότι είναι το πρώτο περιστατικό στην ιστορία, από όσο γνωρίζω, όπου στρατιώτες παραδίδονται σε άμαχους. Έτσι περίπου τα είπε ο Γλέζος αλλά κάπως διαφορετικά τα λέει ο δικτυότοπος του Δήμου Φερών.

Το ενδιαφέρον είναι ότι οι Φεριώτες από τότε έχουν κάνει επίσημη τοπική γιορτή τους την 28η Αυγούστου (μπράβο τους!)  ενώ εμείς, οι υπόλοιποι Ελληναράδες,  την 12η Οκτωβρίου την ξεχνούμε.

Πίσω στην Αθήνα, όπου λίγες ημέρες αργότερα, έφτασε και η εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση και στις 16  Οκτωβρίου 1944 ο παππούς του σημερινού Πρωθυπουργού και συνονόματος του, Γεώργιος Παπανδρέου μίλησε στο Σύνταγμα και στις φωνές του συγκεντρωμένου πλήθους για Λαοκρατία και όχι Βασιλιά, απάντησε με το θρυλικό "Πιστεύωμεν και εις την Λαοκρατίαν".

Καμία στρατηγική ανάγκη δεν υπήρχε να κουβαληθούν εδώ τα στρατεύματα της Μεγ. Βρετανίας τότε.  Αλλά τώρα γνωρίζουμε ότι στις προτεραιότητες του Τσόρτσιλ ήταν να λύσει υπέρ του εξόριστου τότε Βασιλιά Γεωργίου το πολιτειακό ζήτημα και να τσακίσει την δύναμη του ΕΑΜικού κινήματος.

Και τα δύο τα κατάφερε κι έτσι αποδελτιώνεται ως μεγάλος στην Ιστορία που με ψιλά γράμματα γράφει όλα τα άλλα  και κυρίως το στραπάτσο που έπαθε ο Ελληνικός λαός και που ακόμα μας παιδεύει.

Τα όσα ακολούθησαν (Δεκεμβριανά, Εμφύλιος) είναι κάπως γνωστά κι επειδή δεν έχουμε μάθει να συζητάμε αλλά να φωνάζουμε, συνήθως αποφεύγουμε να μιλάμε για αυτά για να μην χαλάσουμε τις καρδιές μας.

Κι εγώ σταματάω.

Απλώς δεν θέλω να μετράω τις μεγάλες στιγμές της πατρίδας και του λαού μας που έγιναν χαμένες ευκαιρίες και να είναι σαν να μετράω καημούς στο κομπολόι μου.

Θέλω να μετράω νίκες (αλλά και ο Θεσπιακός χθες με προσγείωσε άσχημα: να κι άλλη χάντρα στο κομπολόι!)