Επεξηγήσεις καλής επικοινωνίας

Ο γραπτός λόγος έχει δυσκολίες. Δεν μπορεί εύκολα οποιοσδήποτε να εκφραστεί σωστά και έτσι όπως ο ίδιος θα ήθελε. Κατανοητό. Αυτός είναι ο λόγος που οι φιλόλογοι είναι από τις πιο άχαρες ειδικότητες αν και είναι η πιο σημαντική: χρόνια μετά την αποφοίτηση του φιλόλογους θυμόμαστε όλοι μας!

Αυτός είναι ο λόγος επίσης, που πολλοί μεγάλοι άνδρες (και γυναίκες) διαθέτουν τους λογογράφους τους: αυτοί λένε την κεντρική ιδέα και ο λογογράφος αναλαμβάνει να διαμορφώσει το κείμενο με το οποίο ο ηγέτης θα μεταδώσει (αυτό το επικοινωνήσει εδώ στο λαιμό μου στέκεται) το νόημα που θέλει στο κοινό του. Όταν ακούτε τον Γιωργάκη να "βγάζει λόγο", στην πραγματικότητα διαβάζει κάτι που κάποιος άλλος έχει γράψει, αλλά με την πράξη του αυτή ο Γιωργάκης το υιοθετεί κι έτσι περνάει στην ιστορία: είναι ο λόγος του Γιωργάκη και όχι του αφανούς συνεργάτη του!


Στα Αγγλοσαξονικά (σε ΗΠΑ και Μεγ. Βρετανία) υπάρχει ειδικό μάθημα ρητορικής όπου οι μαθητές (που οργανώνονται σε ομάδες ρητορικής και κάνουν σχετικούς αγώνες) μαθαίνουν να εκφράζονται και να αντιπαρατίθενται δημοσίως. Στα δικά μας σχολεία κάτι τέτοιο θεωρείται περιττό και για αυτό σημειώνουμε όλοι μας το χάλι των πολιτικών μας εκπροσώπων στην επικοινωνία τους. Στην χώρα μας μαθαίνουμε από τις λαϊκές και τα γήπεδα ότι η δυνατή φωνή είναι σχεδόν το επιχείρημα σε έναν διάλογο. Το επόμενο είναι η χειροδικία!

Πολλοί ιστορικοί αλλά και μυθικοί ηγέτες δεν τα κατάφερναν καθόλου καλά ως προς την ομιλία αλλά αυτό δεν τους απέτρεψε από το γίνουν μεγάλοι. Να, πρόχειρα μπορώ να αναφέρω τον Μωυσή που για εκπρόσωπο του είχε τον αδελφό του Ααρών, αφού αυτός δεν μπορούσε να εκφραστεί καλά.

Το ίδιο ισχύει και για τους τοπικούς μας άρχοντες. Η απαίτηση μας είναι να είναι καλοί και αποτελεσματικοί στη δουλειά τους και άξιοι να μας εκπροσωπούν και δεν περιμένουμε να τους κρίνουμε από τις επικοινωνιακές τους επιδόσεις, γραπτώς είτε και προφορικώς.

Ένας Δήμαρχος δηλαδή που δεν τα καταφέρνει να εκφράσει ολοκληρωμένα και σωστά μιαν άποψη για κάποιο θέμα που έτσι κι αλλιώς είναι δύσκολο, οφείλει να περιφρουρήσει την αξιοπρέπεια του αξιώματος του και να αναθέσει σε κάποιον πιο κατάλληλο την εργασία αυτή. Μπορεί επίσης να γίνει οπαδός της γνωστής φράσης "η σιωπή είναι χρυσός". Το γνωστό τραγούδι των Κατσιμιχαίων (τελικά αυτοί "κρατάνε" από το Μαυρομμάτι;) για τον παπαγάλο που συμμετείχε στο συνέδριο των πουλιών γλωσσολόγων προσφέρεται για δίδαγμα.

Όταν όμως το κάνει, όταν αποφασίσει να παίξει στο γήπεδο αυτής της ζωντανής επικοινωνίας, πρέπει να προετοιμαστεί καλά , να εξασφαλίσει καλά αποθέματα αυτοσαρκασμού και χιούμορ για να είναι έτοιμος να γευτεί τις συγκινήσεις αλλά και τις απογοητεύσεις από το εγχείρημά του. Για να το πω με άλλα λόγια, πρέπει να δεχτεί την συμμετοχή του στο ηλε-διάλογο (με το ηλε-, αnτiκαθιστώ το e-) ως μια σημαντική ευκαιρία αναβάθμισης του επικοινωνιακού δυναμικού του.

Πρώτοι οι Αμερικανοί δίδαξαν ότι ακόμα και το να σε βρίζουν είναι στα υπέρ σου διότι σου δίνει την δημοσιότητα που χρειάζεσαι. Ο Μητσοτάκης στα καθ' ημάς το παράκανε βέβαια αυτό αλλά πάντως το επαλήθευσε.

Πριν από αυτούς, οι Αρχαίοι Αθηναίοι με την μέθοδο του οστρακισμού, είχαν αποδεχτεί την δύναμη της επικοινωνίας ακόμα και της αρνητικής και είναι γνωστό το ανέκδοτο με τον "δίκαιο" Αριστείδη και τον Αθηναίο πολίτη-ψηφοφόρο που μη αναγνωρίζοντας τον Αριστείδη που ήταν εκείνη την ημέρα της ψηφοφορίας υποψήφιος για εξοστρακισμό,  του ζήτησε να γράψει στο όστρακο το όνομα "Αριστείδης" διότι εκείνος, ο ψηφοφόρος, δεν γνώριζε γραφή. Ο Αριστείδης απλώς τον ρώτησε "γιατί;" και εισέπραξε την απάντηση "μου την δίνει που ακούω να τον λένε όλοι δίκαιο". Αποστομωτική απάντηση έπειτα από την οποία ο Αριστείδης σιώπησε και υποτάχθηκε στην μοίρα του: εξοστρακίστηκε! Ανάμεσα στα όστρακα που μέτρησαν εις βάρος του ήταν και εκείνο του αγράμματου Αθηναίου πολίτη με τον δικό του όμως γραφικό χαρακτήρα!

Με την ακαταμάχητη παρουσία της τηλεόρασης, το θέμα της επικοινωνίας έγινε ακόμα πιο σύνθετο. Καθώς η εικόνα επιβάλλει την παρουσία της δεν αρκεί να είναι κάποιος καλός ομιλητής αλλά πρέπει να είναι και ωραία η εικόνα που αποτυπώνεται στην οθόνη για να μπορεί το μήνυμα του να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Απλή λογική θα μου πείτε αλλά όλοι μας έχουμε απορήσει για τις απίστευτες επιλογές κομμάτων και ηγετών για τον τρόπο παρουσίας τους στο κοινό. Επιλέγονται πρόσωπα που μπορεί να έχουν πληθώρα ικανοτήτων αλλά τους λείπει εκείνο που είναι ίσως το πιο σημαντικό: δεν "γράφουν" στο γυαλί , δεν μπορούν να γράφουν στο χαρτί και δεν μπορούν να χειριστούν αντίθετες απόψεις και επικρίσεις με ταχύτητα και πειθώ. Ίσως και με ψέματα ενίοτε αλλά οι εντυπώσεις της στιγμής είναι που έχουν σημασία.

Βεβαίως και όλα αυτά επηρεάζουν και τους πολίτες του Δήμου μας έως παρεξηγήσεως. Θέλουν ο Δήμαρχος τους εκτός των άλλων προσόντων και ικανοτήτων να έχει παρουσιαστικό και "λέγειν". Επικίνδυνο σημείο των καιρών αλλά οι οργανωτές των εκλογικών συνδυασμών ας το έχουν αυτό υπόψη τους καθώς θα διαμορφώνουν τα ψηφοδέλτια.

Στους προσωπικούς ημερολογιακού τύπου δικτυόχωρους (τα μπλογκ για πιο σύντομα), καλή ώρα όπως τούτος εδώ, του ΈΡΜΟΥ ΚΑΣΤΡΙΏΤΗ, δίνεται η δυνατότητα δια της ανωνυμίας ο σχολιασμός των πάντων και οι αναγνώστες μπορούν και πρέπει να κρίνουν αντιστοίχως.

Όταν όμως κάποιος αναλάβει να γράψει κάτι, να δηλώσει δηλαδή την παρουσία του σε αυτό το μεγάλο "πηγαδάκι", πρέπει να έχει το θάρρος και την υπομονή να συζητήσει με τους υπόλοιπους, γνωστούς και άγνωστους, με επιχειρήματα , με χιούμορ και καλαισθησία. Οι βρισιές και οι βλακώδεις χαρακτηρισμοί δεν ικανοποιούν τις προϋποθέσεις αυτές. Δεν συμβάλλουν δηλαδή στην αναβάθμιση της συζήτησης έτσι ώστε όλοι -γράφοντες και διαβάζοντες- να την απολαμβάνουν και να την ευχαριστιούνται.

Διότι και η ευχαρίστηση είναι ένα από τα ζητούμενα στις ημέρες μας.

Προσωπικά επειδή χρειάστηκε αρκετός καιρός για να ξεπεράσω την έμφυτη δειλία μου ως προς την δημόσια παρουσία, το κατανοώ και για αυτό επιθυμώ ολόψυχα να ενθαρρύνω όλους όσοι με διαβάζουν να γράφουν σχόλια ή και να μου στείλουν με ηλε-μήνυμα κάποια άποψη τους ακατέργαστη και εγώ αναλαμβάνω να την κάνω εμφανίσιμη τηρώντας πάντα την αρχή της διακριτικότητας.

Εξηγούμαι για να μην παρεξηγούμαι.