Παλιοί, ξινισμένοι Δήμαρχοι και νέοι φωστήρες!

Τώρα που άρχισαν να εμφανίζονται οι διάφοροι υποψήφιοι δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι, λέω να συμβάλλω κι εγώ στους προβληματισμούς τους.

Η διαχείριση των θεμάτων στις τοπικές κοινωνίες αποτελεί το ουσιαστικό αντικείμενο της τοπικής εξουσίας. Ο Δήμος, εκτός από γενικές οραματικού χαρακτήρα στρατηγικές και συμμετοχή σε γενικού πολιτικού χαρακτήρα διεκδικήσεις, πρέπει να λειτουργεί καλά για πολύ συγκεκριμένες υπηρεσίες που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη ζωή των δημοτών.

Θα μπορούσε βέβαια κάποιος να ισχυριστεί ότι εκτός από τα καθημερινά, ένας καλός, ένας χαρισματικός δήμαρχος μπορεί να αλλάξει την εικόνα της πόλης και να βελτιώσει σαφώς τις συνθήκες ζωής των κατοίκων της. Κι επειδή δεν υπάρχει μόνον ένας τέτοιος δήμαρχος σε όλη την ελληνική επικράτεια, θα έπρεπε οι διάφορες πόλεις να διαμορφώνονται και με την δική της ταυτότητα η κάθε μία.

Βλέπετε κάτι τέτοιο στην Ελλάδα; Όλες οι πόλεις είναι το ίδιο μάτσο χάλια, ασχέτως πολιτικής προέλευσης των δημάρχων τους. Τα ενδιαφέροντα πολεοδομικά χαρακτηριστικά των πόλεων είναι όσα έρχονται από τους προηγούμενους αιώνες και δεν τα κατέστρεψε η αντιπαροχή και η πρόοδος.

Δείτε τις πόλεις στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες πως διατηρούν το ιστορικό κέντρο τους και πως εμείς ακόμα και σήμερα κοιτάμε πως να καταστρέψουμε ότι έχει απομείνει. Προφανώς και μπορεί το παλιό να συνυπάρχει με το καινούργιο: δεν μας φταίει η ιστορία και τα ερείπια!

Γιατί έγινε αυτό; Γιατί όλα αυτά τα χρόνια δεν διαμορφώθηκε κάπου στην Ελλάδα, ένα άλλο μοντέλο τοπικής αυτοδιοίκησης; Δεν υπάρχει κάπου ένας δήμος, ένα χωριό που λειτουργεί διαφορετικά; Δεν είναι οικονομικό το θέμα: στην δεκαετία 1950 - 1960 πολλά χωριά με εθελοντική εργασία άνοιξαν δρόμους έκτισαν γεφύρια, σχολεία όχι μόνο χωρίς κρατική επιχορήγηση αλλά πολλές φορές με πόλεμο από το επίσημο κράτος!



Δεν νομίζω ότι είναι μόνο το θεσμικό πλαίσιο ή η έλλειψη πόρων που εμπόδισαν κάτι τέτοιο. Διότι το πιο βασικό και δύσκολο που είναι η συλλογική ("δημοτική" την ονόμασαν κάποιοι φίλοι) συνείδηση που με τη σειρά της οδηγεί στην αγάπη και στην φροντίδα για τον δημόσιο χώρο και όχι μόνο για την αυλή μου, εδώ και πολλά χρόνια πνίγηκε σε μια χαζοδιεκδικητική αντίληψη:
      το σύστημα (και το κράτος του) είναι υπεύθυνο για όλα . Εμείς πρέπει να διεκδικούμε και 
      να μην  πράττουμε: πέφτει χιόνι; οι εργάτες του δήμου να μου καθαρίσουν την πόρτα, για 
     αυτό πληρώνω τα δημοτικά τέλη. Πυρκαγιά; οι πυροσβέστες να την σβήσουν. 
     Ο εθελοντισμός είναι κόλπο του συστήματος για την αφομοίωση των πολιτών και την 
      απομάκρυνσή τους από την διεκδίκηση αλλαγής του συστήματος!

Όσον αφορά τα προβλήματα των ελληνικών πόλεων, είναι τα ίδια ή παρόμοια  σε όλες ανεξαιρέτως και που χωρίς πολλή σκέψη είναι:

• Ανυπαρξία σχεδίου για την διαχείριση των απορριμμάτων. Αδιαφορία για το άμεσο περιβάλλον μα την απόρριψη σκουπιδιών οπουδήποτε. Ούτε λόγος για έναν πολιτισμό ανακύκλωσης:
• Προκλητική αδιαφορία για την περιφρούρηση του δημόσιου χώρου: τα αυτοκίνητα στοιβάζονται στις δήθεν πλατείες και τους πεζόδρομους, τα νερά από τα πλυσίματα χύνονται στους δρόμους και δεν υπάρχει κανένας έλεγχος και καμία ποινή προς τους παραβάτες για να μη γίνει κακός ο Δήμαρχος.
• Κανένας σχεδιασμός για την πολεοδομική ανάπτυξη των οικισμών. Όποιος μπορεί κτίζει όπου έχει  ελεύθερο χώρο και ελεύθερη ταράτσα για πανωσήκωμα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει ίσιος δρόμος σε οικισμό. Σε πόλεις σαν την Σπάρτη ή τον Βόλο (στον δεύτερο έχω πουλήσει κρεμμύδια και το είδα) ο σχεδιασμός έγινε έπειτα από καταστροφή (σεισμοί της δεκαετίας του ‘50). Μάλιστα τώρα, με την μεταφορά της πολεοδομίας στους Δήμους  θα υπάρξει ω! της αταξίας το βασίλειο αφού ο Δήμαρχος θα θέλει ακόμα πιο πολύ να είναι καλός με όλους και να βολεύει τον κάθε δημότη κατά το συμφέρον του καθενός.
• Καμία φροντίδα για την οικονομική λειτουργία του Δήμου (όχι ως οργανισμού όπως είναι σήμερα) αλλά ως συντονιστικού παράγοντα για την υποστήριξη των επιχειρηματικών δράσεων και την ενθάρρυνση της επενδυτικής δραστηριότητας: αν δεν υπάρξουν δουλειές για τους νέους θα υπάρχει φτώχεια, γκρίνια και μιζέρια.
• Αδιαφορία των δημοτικών υπαλλήλων στην εξυπηρέτηση των δημοτών σε συνδυασμό με τον μεγάλο αριθμό τους και ταυτόχρονα την έλλειψη εξειδικευμένου τεχνικού και επιστημονικού προσωπικού
• Καμία μέριμνα για τα άτομα που θέλουν βοήθεια (ανάπηροι, γέροντες).
• Διαφθορά και κερδοσκοπία από τις εργολαβίες: όταν ένας δήμαρχος «κάνει έργα» δεν το κάνει πάντα διότι πρέπει αλλά και διότι ο ίδιος και οι κολλητοί κερδίζουν.

Όλα αυτά τα γνωρίζουμε λίγο πολύ όλοι μας -οι δημότες- και τα συζητάμε στα καφενεία αλλά επειδή δεν ασχολούμαστε ουσιαστικά , αφού η καθημερινότητα μας ρουφάει ακατασχέτως, τα αφήνουμε να περνάνε και οι φήμες και οι διαδόσεις κυριαρχούν.

Στους μικρούς δήμους, όπως είναι ο δικός μας, τα τελευταία τριάντα χρόνια, σε όλες σχεδόν τις εκλογές, δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές στις υποσχέσεις και τα εκλογικά προγράμματα των υποψηφίων. Προφανώς διότι δεν υπάρχει χώρος για μεγάλες διαφοροποιήσεις που την βλέπουμε σε επίπεδο "μεγάλης" λεγόμενης πολιτικής.

Οπότε το κριτήριο επιλογής συμβούλων και δημάρχου είναι το αν είναι καλό παιδί κάποιος, αν είναι γνωστός και συγγενής, αν υπάρχουν κοινά σημεία ιδεολογικού χαρακτήρα (κόμμα, θρησκεία, ποδοσφαιρική ομάδα) και άλλα τέτοια. Διότι, το ξαναλέω, στα υπόλοιπα λένε όλοι περίπου τα ίδια και είναι όλοι το ίδιο.

Όποιος λοιπόν ισχυρίζεται ότι είναι διαφορετικός από τους κρατούντες, ότι μπορεί να κάνει να πνεύσει άλλος άνεμος δημιουργίας στα σοκάκια των οικισμών μας, οφείλει πρώτα πρώτα να εξηγήσει (με στοιχεία, ε!) το γιατί οι προηγούμενοι δεν έκαναν εκείνα που είχαν υποσχεθεί: τεμπέληδες; αδιάφοροι; ανίκανοι; διεφθαρμένοι; αμαρτωλοί; τους πολέμησαν υπέρτερες δυνάμεις (υπάρχον θεσμικό πλαίσιο; κεντρική εξουσία;).

Στην συνέχεια πρέπει να μας πει πως ετούτοι, οι νέοι, θα το κάνουν και γιατί δεν θα χαρακτηριστούν στο τέλος της τετραετίας κι αυτοί με τα ίδια χαρακτηριστικά.

Τέλος πρέπει να μας πουν το πως πρέπει εμείς οι δημότες ψηφοφόροι να τροποποιήσουμε την συμπεριφορά μας για να γίνουν πράξη όλα αυτά Διότι όταν εγώ θέλω να πηγαίνω μέχρι την πόρτα του καφενείου με το τογιότα επειδή δεν γουστάρω να περπατάω τα διακόσια μέτρα από το σπίτι μου, επειδή έτσι γουστάρω, δεν γουστάρω να μου έρθει η δημοτική αστυνομία και να μου κόψει κλήση. Κι αν η γυναίκα μου δεν θέλει να ρίχνει τα σαπουνόνερα

Τα λέω όλα αυτά διότι το δύσκολο δεν είναι να διακηρύξει κανείς την διάθεσή του να προσφέρει στους δημότες. Πρέπει να τους ξεκαθαρίσει και αν αυτό που έχουν μάθει να επιθυμούν οι δημότες είναι διατεθειμένος να υπηρετήσει (μια από τα ίδια) ή να το αλλάξει με πρόσκαιρο κόστος για την ήδη μίζερη καθημερινότητά τους.